سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره اجتماعی > تعامل با مردم > توکل و اعتماد به خدا
سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره اجتماعی > تعامل با مردم > عاقبت توکل نکردن به خدا

گفتم بيشتر بفرمائيد، امام عليه السلام از پدرش از جدّش از اجدادش عليهم السلام روايت کرد که امی رمومنان عليه السلام فرمود: « کسی که به روزگار تکيه کند زمين خواهد خورد.»

عبدالعظيم حسنی گويد به ابو جعفر امام نهم عليه السلام عرض کردم : ای فرزند رسول خدا! برای من حديثی از پدران خود عليه السلام بيان کيند! حضرت عليه السلام فرمود: « پدرم از پدرانش عليهم السام برايم روايت نمود که امير مومنان عليه السلام فرمود : « پيوسته مردم به خير و خوبی با هم زندگی می کنند تا آن زمان که ( از جهات مختلف ) با هم متفاوتند ، و اگر در همه چيز با هم مساوی بودن، هلاک می شدند.» ( مثلاً با مسئوليت شانه خالی می کردند و کسی حاضر نبود اجير کسی بشود و ...) عرض کردم باز هم برايم بگوييد. حضرت عليه السلام فرمود: « پدرم از جدّم از پدرانش عليهم السلام روايت کرد که امير مومنان عليه السلام فرمود: اگر پرده ها کنار می رفت و از حال هم باخبر می شديد، همديگر را دفن نمی کرديد.»(يا چنين ترجمه کنيم : از حال هم باخب می شديد ، آن را از يکديگر نمی پوشانيد و اسرار همه فاش می شد.) راوی گويد : دوباره به حضرت عرض کردم : ای فرزند رسول خدا باز هم برايم بفرمائيد . حضرت عليه السام فرمود: « پدرم از جدّم و آنان از اجدادم عليهم السلام برايم حديث کردند که امير مومنان عليه السلام فرمود: « شما که آنقدر توان مالی نداريد که خيری به مردم برسانيد، پس حدّاقل با اخلاق خوش و روی باز و برخورد عالی بايکديگر روبو شويد، زيرا من از رسول خدا صلی الله عليه و آله شنيدم می فرود: شما که نمی توانيد با مال به ديگران کمک کنيد پس با اخلاق نيکو با مردم رفتار نماييد.» راوی گويد: باز گفتم ای فرزند پيغمبر! برايم بيشتر بفرماييد: حضرت عليه السلام فرمود: «پدرم از جدّم از پدران بزرگوارش عليهم السلام برايم روايت نمود که اير المومنين عليه السلام فرمودند: « هرکس روزگار را نکوهش کند، گرفتاری خودش بيشتر خواهد شد.» راوی گويد عرض کردم ای فرزند رسول خدا باز هم برايم بگوييد. امام عليه السلام فرمود: « پدرم از جدّم از اجدادم عليهم السلام روايت کرد که امی رمومنان عليه السلام فرمود:« همنشينی با بدها بد موجب بدگمانی به خوب ها خواهد شد.» راوی گويد گفتم : ای فرزند رسول خدا بيشتر از اين ها برايم بگوييد! امام عليه السلام فرمود: « پدرم از جدّم از اجدادم عليهم السلام روايت کرده که امير المومنين عليه السلام فرمود: « دشمنی با بندگان خدا بسيار توشه بدی برای سفر آخرت است.» گفتم بيشتر برايم بفرمائيد ای فرزند رسول خدا! حضرت عليه السلام فرمود: « پدرم از جدّم از اجدادم عليهم السلام روايت کرده که اغمی المومنين علهی السلام فرمود :« ارزش هر فردی به اندازه کار خوبی است که انجام می دهد.» عرضه داتم : باز هم برايم بفرمائيد، حضرت همان طور از پدرش از اجداد گرامی اش عليهم السلام روايت کرد که امی مومنان عليه السلام فرمود: « شخصیّت هر فرد زير زبانش نهفته است.» گفتم : ياابن رسول الله باز هم بگوييد! حضرت به همان طريق از پدرانش عليهم السلام روايت کرده که امير مومنان عليه السلام فرمود: « دقّت قبل از کردار و عاقبت انديش پيش از انجام هر کاری، انسان را از پشيمانی در امان می دارد.» گفتم بيشتر بفرمائيد، امام عليه السلام از پدرش از جدّش از اجدادش عليهم السلام روايت کرد که امی رمومنان عليه السلام فرمود: « کسی که به روزگار تکيه کند زمين خواهد خورد.» راوی گويد: عرض کردم ای فزند رسول خدا برايم باز هم بگو! حضرت عليه السلام فرمود: « پدرم از جدّم از اجدادم عليهم السلام برايم روايت کرد که امير مومنان عليه السلام فرمود: « آن کس که به رای خود اعتماد کند و خويش را از مشورت با ديگران بی نياز ببيند، جان خود را به خطر انداخته است.» باز گفتم : ای فرزند رسول خدا! بيش از اين برايم بگو! حضرت عليه السلام فرمود: « امير مومنان عليه السلام فرمود: يکی از کليدهای راحتی کم ناخور داشتن است.» عرضه داشتم : يا ابن رسول الله باز برايم بگوييد . امام عليه السلام فرمود: « پدرم از جدّم از اجدادم عليهم السلام روايت کرده که اميرالمومنين عليه السلام فرمود: « هرکس که خودستايی در او راه يافت ، هلاک شد.» عرضه داشتم : ای فرزند رسول خدا! باز برايم بگوييد! امام عليه السلام از قول امير المومنين عليه السلام فرمود: « کسی که يقين دارد انفاق مال در راه خداوند جايگزين دارد، در بخشش دست و دل باز است و به راحتی مال را در راه حق مصرف می کند.» برای بار آخر گفتم : ای فرزند رسول خدا ! بيش از اين برايم بگويی! امام عليه السلام از قول امير المومنين عليه السلام فرمود: « هرکس که زير دستانش تاز او در امان باشند، سلامت و امنیّت از بالا دست ها نصيبش خواهد شد.» راوی گويد به امام عليه السلام عرض کردم: همين قدر برايم کافی است.

حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ الصُّوفِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو تُرَابٍ عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَی الرُّویَانِیُّ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِیِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الرِّضَا ع یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ حَدِّثْنِی بِحَدِيثٍ عَنْ آبَائِکَ ع فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع لَا یَزَالُ النَّاسُ بِخَیْرٍ مَا تَفَاوَتُوا فَإِذَا اسْتَوَوْا هَلَکُوا قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع لَوْ تَکَاشَفْتُمْ مَا تَدَافَنْتُمْ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَسَعُوهُمْ بِطَلَاقَةِ الْوَجْهِ وَ حُسْنِ اللِّقَاءِ فَإِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَسَعُوهُمْ بِأَخْلَاقِکُمْ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مَنْ عَتَبَ عَلَی الزَّمَانِ طَالَتْ مَعْتَبَتُهُ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مُجَالَسَةُ الْأَشْرَارِ تُورِثُ السوء [سُوءَ] الظَّنِّ بِالْأَخْیَارِ قَالَ‏ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع بِئْسَ الزَّادُ إِلَی الْمَعَادِ الْعُدْوَانُ عَلَی الْعِبَادِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع قِيمَةُ کُلِّ امْرِئٍ مَا یُحْسِنُهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مَا هَلَکَ امْرُؤٌ عَرَفَ قَدْرَهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع التَّدْبِيرُ قَبْلَ الْعَمَلِ یُؤْمِنُکَ مِنَ النَّدَمِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مَنْ وَثِقَ بِالزَّمَانِ صُرِعَ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع خَاطَرَ بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَغْنَی قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع قِلَّةُ الْعِیَالِ أَحَدُ الْیَسَارَیْنِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَکَ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مَنْ أَیْقَنَ بِالْخَلَفِ جَادَ بِالْعَطِیَّةِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع مَنْ رَضِیَ بِالْعَافِیَةِ مِمَّنْ دُونَهُ رُزِقَ السَّلَامَةَ مِمَّنْ فَوْقَهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ حَسْبِی‏

جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کتاب معارفی