معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > امامت > امامان معصوم > امام صادق (عليه السلام) > نقش انگشتری

و نقش انگشتر جعفر بن محمد عليهما السلام « الله ولیّی و عصمتی من خلقه » ( خداوند سرپرست و نگهبان من از بندگانش است)

حسين بن خالد صيرفی گويد: به حضرت رضا عليه السلام عرض کردم: شخصی در حالی که انگشتری با نقش « لا اله الا الله » در دست دارد، خود را تطهير می کند؛ حکم اين کار چيست ؟ حضرت عليه السلام فرمود : « اين کار نزد من مکروه است.» عرضه داشتم : فدايت شوم! مگر رسول خدا صلی الله عليه و آله و هر يک از پدران ( گرامی ) شما هنگام تطهير ، انگشترشان را از دست بيرون می آوردند؟ حضرت عليه السلام فرمود : « آری ، ولکن انگشتر آنا به دست راستشان بود.» بعد فرمود: « از مخالفت فرمان خداوند بپرهيزيد و درباره خود فکر کنيد.» گفتم : نقش نگين انگشری امير المومنين عليه السلام چه بود؟ فرمود: « چرا از اشخاص قبل از امير المومنين نپرسيدی ؟ گفتم : ان می پرسم . حضرت عليه السلام فرمود: « نقش انگشتر حضرت آدم عليه السلام ذکر « لا اله الّاالله ، محمد رسول الله » بود و با همان هم به سمت زمين پايين آمد، و نوح عليه السلام هنگامی که برکشتی سوار می د خداوند به او وحی فرستاد که ای نوح ! اگر از غرق شدن می ترسی هزار بار « الا اله الا الله » بگو ! سپس از من نجات بخواه که بدين سبب تو و همراهانت را از غرق شدن در امان می دارم . وقتی نوح با همراهانش داخل کشتی شد و لنگر و طناب کشتی را آزاد کرد و آن را به راه انداخت و طوفان باد شروع شد و آنان را گرفت،مهلت گفتن آن ذکر را پيدا نکرد . نوح که ديد خود و يارانش در حال غرق شدن هستند به زبان سريانی هزار هزار بار گفت « هيلوليا» « ياماريا ياماريا يا آرم گير!» امام عليه السلام فرمود: پس موج فرو نشست و کشتی آرام گرفت و نوح گفت: کلامی که خداوند مرا با آن از غرق شدن نجات داد سزاوار آن است که از من جدا نگردد. لذا بر نگين انگشتری اش کلمه « لا اله الا الله الف مرّه يا ربّ اصلحنی » را نقش نمود.» بعد امام فرمود: « و ابراهيم عليه السلام هنگامی که او را در منجنيق گذاردند ، جبرائيل عليه السلام برآشفت ، و خداوند به او وحی فرستاد: ای جبرئيل ! سبب اين آشفتگی و خشم تو چيست؟ جبرئيل عرضه داشت: پروردگارا ! اين دوست توست که جز او کسی تو را در زمين عبادت نمی کند، اکنون دشمن خود و او را ، بر وی مسلّط ساختی؟! خداوند به او وحی فرستاد: آرام گير، عجله ، کار بنده ای است که از مرگ مانند تو می ترسد، امّا من ، او را بنده خودم می دانم و هرگاه بخواهم در می يابم . امام عليه السلام فرمود : « اينجا بود که جان جبرئيل آرام گرفت و خوشحال شد ، و به سمت ابراهيم عليه السلام رفت، و از وی پرسيد آيا در اين حالت چيزی می خواهی برايت فراهم کنم؟ ابراهيم عليه السلام فرمود : از تو نه! بعد خداوند جبرئيل را همراه با انگشتری که در نگينش شش کلمه نقش شده بود به زمين فرستاد و کلمات اين بود: « لا اله الا الله محمد رسول الله ، لا حول ولا قوه الّا بالله ، فوّضت امری الی الله ، اسندت ظهری الی الله ، حسبی الله » و خداوند پيام فرستاد که اين انگشتر را در دست کن و من آتش را بر تو سرد و سلامت می گردانم.» امام عليه السلام فرمود: « بر نگين انگشتر موسی عليه السلام دو کلمه نقش شده بود که از تورات گرفته شده بود: « اصبر توجر ، اصدق تنج » ( پايداری کن تا پاداش بگيری و راست بگو تا نجات يابی.) امام عليه السلام فرمود: و نقش انگشتر سليمان عليه السلام اين بود: « سبحان من الجم الجنّ بکلماته » ( پاک و منزّه است خدايی که با کلمات خود، جنّ را مهار کرد.) و نقش انگشتر عيسی عليه السلام دو جمله بود که آن را از انجيل گرفته بود: « طوبی لعبد ذکر الله من اجله ، ويل لعبد نسی الله من اجله ». (خوشا به حال بنده ای که هميشه به ياد خداست و وای بر بنده ای که خدايش را فراموش کند.» و نقش انگشتر محمّد صلی الله عليه و آله ، « لا اله الّا الله ، محمّد رسول الله » بود، و نقش انگشر امير المومنين عليه السلام « الملک لله » و نقش انگشتر حسن بن علی عليهما السلام « العزه لله » ( عزّت از ان خداست) بود و نقش انگشتر حسين بن علی عليهما السلام « ان الله بالغ امره» ( خداوند فرمان خود را به انجام می رساند) ، و علی بن الحسين عليهما السلام انگشتر پدرش حسين عليه السلام را به دست می کرد، و همچنين امام باقر عليه السلام ، انگشتر پدر را به دست می کرد و نقش انگشتر جعفر بن محمد عليهما السلام « الله ولیّی و عصمتی من خلقه » ( خداوند سرپرست و نگهبان من از بندگانش است) و نقش انگشتر موسی بن جعفر عليهما السلام « حسبی الله » ( خداوند کافی است) بود.» حسين بن خالد گويد : آنگاه حضرت دست مبارک خود را پيش آورد و انگشتان را باز کرد و انگشتری پدرش در دست مبارکش بود و نقش آن را به من نشان دادند. و در روايت ديگر غير از اين حديث آمده است که نقش انگشتر علی بن الحسين عليهما السلام اين جمله بود: « خزی و شقی قاتل الحسين بن علی » ( خوار و بدبخت است قاتل حسين بن علی عليهما السلام) .

حَدَّثَنَا أَبِی رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْکُوفِیِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبِی الْعُقْبِ الصَّیْرَفِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ الصَّیْرَفِیِ‏ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا ع الرَّجُلُ یَسْتَنْجِی وَ خَاتَمُهُ فِی إِصْبَعِهِ وَ نَقْشُهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ فَقَالَ أَکْرَهُ ذَلِکَ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَ وَ لَیْسَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْ آبَائِکَ ع یَفْعَلُ ذَلِکَ وَ خَاتَمُهُ فِی إِصْبَعِهِ فَقَالَ بَلَی وَ لَکِنْ کَانُوا یَتَخَتَّمُونَ فِی الْیَدِ الْیُمْنَی فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ انْظُرُوا لِأَنْفُسِکُمْ قُلْتُ وَ مَا کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَالَ وَ لِمَ لَا تَسْأَلُنِی عَمَّا کَانَ قَبْلَهُ قُلْتُ فَأَنَا أَسْأَلُکَ قَالَ نَقْشُ خَاتَمِ آدَمَ ع لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ هَبَطَ بِهِ مَعَهُ وَ إِنَّ نُوحاً ع لَمَّا رَکِبَ السَّفِينَةَ أَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ یَا نُوحُ إِنْ خِفْتَ الْغَرَقَ فَهَلِّلْنِی أَلْفاً ثُمَّ سَلْنِی النَّجَاةَ أُنْجِيکَ مِنَ الْغَرَقِ وَ مَنْ آمَنَ مَعَکَ قَالَ فَلَمَّا اسْتَوَی نُوحٌ وَ مَنْ مَعَهُ فِی السَّفِينَةِ وَ رَفَعَ الْقَلْسَ وَ عَصَفَتِ الرِّيحُ عَلَیْهِمْ فَلَمْ یَأْمَنْ نُوحٌ ع الْغَرَقَ وَ أَعْجَلَتْهُ الرِّيحُ فَلَمْ یُدْرِکْ لَهُ أَنْ یُهَلِّلَ اللَّهَ أَلْفَ مَرَّةٍ فَقَالَ بِالسُّرْیَانِیَّةِ هيلوليا أَلْفاً أَلْفاً یَا ماريا یَا ماريا أيقن قَالَ فَاسْتَوَی الْقَلْسُ وَ اسْتَقَرَّتِ السَّفِينَةُ فَقَالَ نُوحٌ ع إِنَّ کَلَاماً نَجَّانِی اللَّهُ بِهِ مِنَ الْغَرَقِ لَحَقِيقٌ أَنْ لَا یُفَارِقَنِی قَالَ فَنَقَشَ فِی خَاتَمِهِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ أَلْفَ مَرَّةٍ یَا رَبِّ أَصْلِحْنِی قَالَ وَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ ع لَمَّا وُضِعَ فِی کِفَّةِ الْمَنْجَنِيقِ غَضِبَ جَبْرَئِيلُ ع فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَا یُغْضِبُکَ یَا جَبْرَئِيلُ قَالَ جَبْرَئِيلُ یَا رَبِّ خَلِيلُکَ لَیْسَ مَنْ یَعْبُدُکَ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ غَیْرُهُ سَلَّطْتَ عَلَیْهِ عَدُوَّکَ وَ عَدُوَّهُ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ اسْکُتْ إِنَّمَا یَعْجَلُ الْعَبْدُ الَّذِی یَخَافُ الْفَوْتَ مِثْلَکَ فَأَمَّا أَنَا فَإِنَّهُ عَبْدِی آخُذُهُ إِذَا شِئْتُ قَالَ فَطَابَتْ نَفْسُ جَبْرَئِيلَ ع فَالْتَفَتَ إِلَی إِبْرَاهِيمَ ع فَقَالَ هَلْ لَکَ مِنْ حَاجَةٍ قَالَ أَمَّا إِلَیْکَ فَلَا فَأَهْبَطَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَهُ خَاتَماً فِيهِ سِتَّةُ أَحْرُفٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَوَّضْتُ أَمْرِی إِلَی اللَّهِ اشتدت [أَسْنَدْتُ‏] ظَهْرِی إِلَی اللَّهِ حَسْبِیَ اللَّهُ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ أَنْ یَتَخَتَّمَ بِهَذَا الْخَاتَمِ فَإِنِّی أَجْعَلُ النَّارَ عَلَیْکَ بَرْداً وَ سَلَاماً قَالَ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ مُوسَی ع حَرْفَیْنِ اشْتَقَّهُمَا مِنَ التَّوْرَاةِ اصْبِرْ تُؤْجَرْ اصْدُقْ تَنْجُ قَالَ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ سُلَیْمَانَ ع سُبْحَانَ مَنْ أَلْجَمَ الْجِنَّ بِکَلِمَاتِهِ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ عِيسَی ع‏ حَرْفَیْنِ اشْتَقَّهُمَا مِنَ الْإِنْجِيلِ طُوبَی لِعَبْدٍ ذُکِرَ اللَّهُ مِنْ أَجْلِهِ وَ وَیْلٌ لِعَبْدٍ نُسِیَ اللَّهُ مِنْ أَجْلِهِ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ مُحَمَّدٍ ص لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع الْمُلْکُ لِلَّهِ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ ع الْعِزَّةُ لِلَّهِ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ الْحُسَیْنِ ع‏ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ‏ وَ کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع یَتَخَتَّمُ بِخَاتَمِ أَبِيهِ الْحُسَیْنِ ع وَ کَانَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ ع یَتَخَتَّمُ بِخَاتَمِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع إِنَّهُ وَلِیِّی وَ عِصْمَتِی مِنْ خَلْقِهِ وَ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ ع حَسْبِیَ اللَّهُ قَالَ الْحُسَیْنُ بْنُ خَالِدٍ وَ بَسَطَ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع کَفَّهُ وَ خَاتَمُ أَبِيهِ ع فِی إِصْبَعِهِ حَتَّی أَرَانِیَ النَّقْشَ‏ وَ رُوِیَ فِی غَیْرِ هَذَا الْحَدِيثِ‏ أَنَّهُ کَانَ نَقْشُ خَاتَمِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع خَزِیَ وَ شَقِیَ قَاتِلُ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع‏

جوان ، کارشناسان و صاحبنظران

کتاب معارفی