عیون اخبارالرضا (علیه آلاف تحیه و ثنا) ( ج2، ص 147 ) شمارهی 1565
موضوعات
سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره علمی و فرهنگی امام > ارتباط و اهميت دادن به شاعران (رسانه آن عصر) > شعر ابونواس در رثای امام رضا (عليه السلام)
سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره سياسی > دوران مأمون > حمايت از شاعرانی که برای امام رضا شعر سرودند
سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره سياسی > ولايتعهدی > شعر شاعران پس از قبول ولايتعهدی
سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره سياسی > ولايتعهدی > شعر ابونواس در رثای امام رضا (عليه السلام) پس از قبول ولايتعهدی
خلاصه
احمد بن يحيی از علی بن محمد نوفلی نقل کرده که گفت: هنگامی که مأمون حضرت علی بن موسی عليهما السلام را ولی عهد خويش قرار داد، شاعران نزد مأمون می آمدند و از حضرت تعريف می کردند و مأمون به جهت اينکه شاعران از انتخاب او (در وليعهدی حضرت) تعريف می کردند، به آنان صله و هديه می داد، به همين جهت همه شعرای معروف آمدند و مدح گفتند جز ابونواس که نيامد و حضرت را هم مدح نکرد. تا اينکه نزد مأمون آمد. مأمون از او پرسيد: ای ابانواس! تو جايگاه علی بن موسی را نسبت به من می دانی و می دانی که اکنون او نزد من چه مقامی دارد! پس چرا او را به خاطر اين جايگاه اکرام نکردی؟ و به چه دليل مدح او را به تأخير انداختی با اينکه شاعر زمان خود هستی و در شعر، بر ديگران برتری داری؟
به من گفته اند که تو از همه مردم در فن سخنوری ممتاز تر و نکته سنج تری، و تو نصيبت از سخن و کلام شگفت آور است به حدّی که شنونده وقتی از تو شعری می شنود گويا درّ و گوهری به دست آورده است.
(از من پرسيده شد) پس با اين وصف چرا مدح علی بن موسی را ترک کرده ای و از صفات ممتازی که در او جمع است چيزی نمی گوئی، من در پاسخ ايشان گفتم بلد نيستم مدح امامی را که جبرائيل خادم جدّ بزرگوارش بوده بر زبان آورم.
مأمون وقتی اين شعر را از او شنيد، او را تشويق کرد و به اندازه ای که به تمامی شعرا صله و انعام داده بود به او داد، و بر همه آنان او را برتری داد.
متن فارسی
احمد بن يحيی از علی بن محمد نوفلی نقل کرده که گفت: هنگامی که مأمون حضرت علی بن موسی عليهما السلام را ولی عهد خويش قرار داد، شاعران نزد مأمون می آمدند و از حضرت تعريف می کردند و مأمون به جهت اينکه شاعران از انتخاب او (در وليعهدی حضرت) تعريف می کردند، به آنان صله و هديه می داد، به همين جهت همه شعرای معروف آمدند و مدح گفتند جز ابونواس که نيامد و حضرت را هم مدح نکرد. تا اينکه نزد مأمون آمد. مأمون از او پرسيد: ای ابانواس! تو جايگاه علی بن موسی را نسبت به من می دانی و می دانی که اکنون او نزد من چه مقامی دارد! پس چرا او را به خاطر اين جايگاه اکرام نکردی؟ و به چه دليل مدح او را به تأخير انداختی با اينکه شاعر زمان خود هستی و در شعر، بر ديگران برتری داری؟
به من گفته اند که تو از همه مردم در فن سخنوری ممتاز تر و نکته سنج تری، و تو نصيبت از سخن و کلام شگفت آور است به حدّی که شنونده وقتی از تو شعری می شنود گويا درّ و گوهری به دست آورده است.
(از من پرسيده شد) پس با اين وصف چرا مدح علی بن موسی را ترک کرده ای و از صفات ممتازی که در او جمع است چيزی نمی گوئی، من در پاسخ ايشان گفتم بلد نيستم مدح امامی را که جبرائيل خادم جدّ بزرگوارش بوده بر زبان آورم.
مأمون وقتی اين شعر را از او شنيد، او را تشويق کرد و به اندازه ای که به تمامی شعرا صله و انعام داده بود به او داد، و بر همه آنان او را برتری داد.
متن عربی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ یَحْیَی الْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الطَّیِّبِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ هَارُونَ الْحِمْیَرِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ النَّوْفَلِیُّ قَالَ إِنَّ الْمَأْمُونَ لَمَّا جَعَلَ عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا ع وَلِیَّ عَهْدِهِ وَ إِنَّ الشُّعَرَاءَ قَصَدُوا الْمَأْمُونَ وَ وَصَلَهُمْ بِأَمْوَالٍ جَمَّةٍ حِينَ مَدَحُوا الرِّضَا ع وَ صَوَّبُوا رَأْیَ الْمَأْمُونِ فِی الْأَشْعَارِ دُونَ أَبِی نُوَاسٍ فَإِنَّهُ لَمْ یَقْصِدْهُ وَ لَمْ یَمْدَحْهُ وَ دَخَلَ عَلَی الْمَأْمُونِ فَقَالَ لَهُ یَا بَا نُوَاسٍ قَدْ عَلِمْتَ مَكَانَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا مِنِّی وَ مَا أَكْرَمْتُهُ بِهِ فَلِمَا ذَا أَخَّرْتَ مَدْحَهُ وَ أَنْتَ شَاعِرُ زَمَانِكَ وَ قَرِيعُ دَهْرِكَ فَأَنْشَدَ یَقُولُ قِيلَ لِی أَنْتَ أَوْحَدُ النَّاسِ طُرّاً / فِی فَنُونٍ مِنَ الْكَلَامِ النَّبِيهِ لَكَ مِنْ جَوْهَرِ الْكَلَامِ بَدِيعٌ / یُثْمِرُ الدُّرَّ فِی یَدَیْ مُجْتَنِيهِ فَعَلَی مَا تَرَكْتَ مَدْحَ ابْنِ مُوسَی / وَ الْخِصَالَ الَّتِی تَجَمَّعْنَ فِيهِ قُلْتُ لَا أَهْتَدِی لِمَدْحِ إِمَامٍ / كَانَ جَبْرَئِيلُ خَادِماً لِأَبِيهِ / فَقَالَ الْمَأْمُونُ أَحْسَنْتَ وَ وَصَلَهُ مِنَ الْمَالِ بِمِثْلِ الَّذِی وَصَلَ بِهِ كَافَّةَ الشُّعَرَاءِ وَ فَضَّلَهُ عَلَیْهِمْ
مخاطب
جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران
قالب
سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب داستان كوتاه ، کتاب داستان بلند و رمان ، کتاب معارفی