سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره اجتماعی > تعامل با مردم > ناشناس مسافرت کردن

و از علی بن الحسين عليهما السلام نيز اين چنين مطلبی رسيده است: - حسين بن احمد بيهقی از صولی از غلابی از احمد بن عيسی بن زيد – که مدت شصت سال فراری بود و خود را پنهان می کرد – گفت: عمويم از جعفر بن محمد عليهما السلام روايت کرد که علی بن الحسين عليهما السلام حتما با کسانی مسافرت می کرد که او را نمی شناختند، و با آنان شرط می کرد که رفع احتياجاتشان بر عهده او باشد. يک بار که با عده ای مسافرت اين چنينی کرد، شخصی ايشان را شناخت و به آن قوم که با آن حضرت بودند گفت: آيا می دانيد اين شخصی کيست؟ گفتند: نه، گفت: اين علی بن الحسين عليه السلام است. آن گروه به روی پای حضرت افتادند و دست و پای ايشان را بوسه زدند و عذر خواستند و گفتند: ای فرزند رسول خدا! آيا می خواهی ما به آتش جهنم بسوزيم؟ اگر خدای نکرده جسارتی از ما نيست به شما سر بزند آيا هلاک ابدی نصيب ما نخواهد شد؟! دليل اين که خودتان را معرفی نکرديد، چيست؟ حضرت عليه السلام فرمود: «من بيم آن رفتاری را دارم که با من قبلا انجام شده است: با قومی مسافرت کردم، آنان به احترام رسول خدا صلی الله عليه و آله با من به نوعی رفتار کردند که من استحقاق آن را نداشتم، از اين رو دوست دارم ناشناس باشم.

. حسين بيهقی از صولّی از مبرّد از جاحظ روايت کرد که ثمامه بن اشرس گفت: روزی مأمون به حضرت منت نهاد و گفت: من تو را ولی عهد خود کردم، حضرت عليه السلام فرمود: «هر کس با رسول خدا پيوند و ارتباط داشته باشد و الگويش ايشان باشد، مقام خلافت، حقّ مسلّم اوست.» و از علی بن الحسين عليهما السلام نيز اين چنين مطلبی رسيده است: - حسين بن احمد بيهقی از صولی از غلابی از احمد بن عيسی بن زيد – که مدت شصت سال فراری بود و خود را پنهان می کرد – گفت: عمويم از جعفر بن محمد عليهما السلام روايت کرد که علی بن الحسين عليهما السلام حتما با کسانی مسافرت می کرد که او را نمی شناختند، و با آنان شرط می کرد که رفع احتياجاتشان بر عهده او باشد. يک بار که با عده ای مسافرت اين چنينی کرد، شخصی ايشان را شناخت و به آن قوم که با آن حضرت بودند گفت: آيا می دانيد اين شخصی کيست؟ گفتند: نه، گفت: اين علی بن الحسين عليه السلام است. آن گروه به روی پای حضرت افتادند و دست و پای ايشان را بوسه زدند و عذر خواستند و گفتند: ای فرزند رسول خدا! آيا می خواهی ما به آتش جهنم بسوزيم؟ اگر خدای نکرده جسارتی از ما نيست به شما سر بزند آيا هلاک ابدی نصيب ما نخواهد شد؟! دليل اين که خودتان را معرفی نکرديد، چيست؟ حضرت عليه السلام فرمود: «من بيم آن رفتاری را دارم که با من قبلا انجام شده است: با قومی مسافرت کردم، آنان به احترام رسول خدا صلی الله عليه و آله با من به نوعی رفتار کردند که من استحقاق آن را نداشتم، از اين رو دوست دارم ناشناس باشم.

حَدَّثَنَا الْحَاكِمُ أَبُو عَلِیٍّ الْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْبَیْهَقِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی الصَّوْلِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَزِيدَ الْمُبَرَّدُ قَالَ حَدَّثَنِی الْحَافِظُ عَنْ ثُمَامَةَ بْنِ أَشْرَسَ قَالَ‏ عَرَضَ الْمَأْمُونُ یَوْماً لِلرِّضَا ع بِالامْتِنَانِ عَلَیْهِ بِأَنْ وَلَّاهُ الْعَهْدَ فَقَالَ لَهُ إِنَّ مَنْ أَخَذَ بِرَسُولِ اللَّهِ ص لَحَقِيقٌ أَنْ یُعْطِیَ بِهِ‏ وَ لِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع كَلَامٌ فِی هَذَا النَّحْوِ حَدَّثَنَا الْحَاكِمُ أَبُو عَلِیٍّ الْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْبَیْهَقِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی الصَّوْلِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِیَّا الْغَلَانِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَی بْنِ زَیْدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ كَانَ مُسْتَتِراً سِتِّينَ سَنَةً قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّی قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّادِقُ ع قَالَ‏ كَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع لَا یُسَافِرُ إِلَّا مَعَ رِفْقَةٍ لَا یَعْرِفُونَهُ وَ یَشْتَرِطُ عَلَیْهِمْ أَنْ یَكُونَ مِنْ خَدَمِ الرِّفْقَةِ فِيمَا یَحْتَاجُونَ إِلَیْهِ فَسَافَرَ مَرَّةً مَعَ قَوْمٍ فَرَآهُ رَجُلٌ فَعَرَفَهُ فَقَالَ لَهُمْ أَ تَدْرُونَ مَنْ هَذَا قَالُوا لَا قَالَ هَذَا عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع فَوَثَبُوا فَقَبَّلُوا یَدَهُ وَ رِجْلَهُ وَ قَالُوا یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَرَدْتَ أَنْ تُصْلِیَنَا نَارَ جَهَنَّمَ لَوْ بَدَرَتْ مِنَّا إِلَیْكَ یَدٌ أَوْ لِسَانٌ أَ مَا كُنَّا قَدْ هَلَكْنَا آخِرَ الدَّهْرِ فَمَا الَّذِی یَحْمِلُكَ عَلَی هَذَا فَقَالَ إِنِّی كُنْتُ قَدْ سَافَرْتُ مَرَّةً مَعَ قَوْمٍ یَعْرِفُونَنِی فَأَعْطَوْنِی بِرَسُولِ اللَّهِ ص مَا لَا أَسْتَحِقُّ بِهِ فَإِنِّی أَخَافُ أَنْ تُعْطُونِی مِثْلَ ذَلِكَ فَصَارَ كِتْمَانُ أَمْرِی أَحَبَّ إِلَیَ‏