سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره سياسی > دوران مأمون > احسان و نيکی و صدقه به ديگران

و بسيار پنهانی صدقه می‌داد و احسان می‌کرد، و بيشتر اين کار را در شب های تاريک انجام می‌داد، و هر کس گمان می‌کند که در فضيلت همانند او را ديده است، از او باور نکن.

جعفر بن نعيم بن شاذان رضی الله عنه از ابراهيم بن عباس روايت کرده که گفت: هرگز نديدم حضرت رضا عليه السلام با کلامی در گفتارش به کسی جفا و يا درشتی کند، و هيچ گاه نديدم سخن کسی را قطع کند، صبر می‌کرد تا طرف، سخنش تمام شود و بعد اگر لازم می‌ديد کلامی می‌گفت، و نديدم کسی از او حاجتی بخواهد و مقدور آن حضرت باشد و ردّ کند، و هرگز نزد کسی پای خود را دراز نمی‌کرد، و در برابر همنشين و جليسی، تکيه نمی‌داد، و هرگز نديدم بد هيچ کدام از خدمتکاران و کارگزاران خود را بر زبان بياورد و يا دشنام دهد، و يا در پيش چشم کسی آب دهان بيندازد، و هرگز نديدم در خنديدن قهقهه نمايد، بلکه خنده اش تبسم بود، و چون خلوت می‌شد و سفره طعام برای او می‌گستراندند، همه غلامان و خدمتکاران حتی دربان و مهتر را بر سر سفره می‌خواند، و او عليه السلام بسيار کم خواب بود و بسيار بيداری می‌کشيد، و بيشتر شب را از اول تا هنگام دميدن صبح با بيداری به سر می‌برد وبسيار روزه می‌گرفت، و سه روز، روزه هر ماه از وی فوت نمی‌شد و می‌فرمود: اين روزه معادل روزه گرفتن همه سال است، و بسيار پنهانی صدقه می‌داد و احسان می‌کرد، و بيشتر اين کار را در شب های تاريک انجام می‌داد، و هر کس گمان می‌کند که در فضيلت همانند او را ديده است، از او باور نکن.

حَدَّثَنَا الْحَاكِمُ أَبُو جَعْفَرِ بْنُ نُعَیْمِ بْنِ شَاذَانَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْعَبَّاسِ قَالَ‏ مَا رَأَیْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا ع جَفَا أَحَداً بِكَلِمَةٍ قَطُّ وَ لَا رَأَیْتُهُ قَطَعَ عَلَی أَحَدٍ كَلَامَهُ حَتَّی یَفْرُغَ مِنْهُ وَ مَا رَدَّ أَحَداً عَنْ حَاجَةٍ یَقْدِرُ عَلَیْهَا وَ لَا مَدَّ رِجْلَهُ بَیْنَ یَدَیْ جَلِيسٍ لَهُ قَطُّ وَ لَا اتَّكَأَ بَیْنَ یَدَیْ جَلِيسٍ لَهُ قَطُّ وَ لَا رَأَیْتُهُ شَتَمَ أَحَداً مِنْ مَوَالِيهِ وَ مَمَالِيكِهِ قَطُّ وَ لَا رَأَیْتُهُ تَفَلَ وَ لَا رَأَیْتُهُ یُقَهْقِهُ فِی ضَحِكِهِ قَطُّ بَلْ كَانَ ضَحِكُهُ التَّبَسُّمُ وَ كَانَ إِذَا خَلَا وَ نَصَبَ مَائِدَتَهُ أَجْلَسَ مَعَهُ عَلَی مَائِدَتِهِ مَمَالِيكَهُ وَ مَوَالِیَهُ حَتَّی الْبَوَّابَ السَّائِسَ وَ كَانَ ع قَلِيلَ النَّوْمِ بِاللَّیْلِ كَثِيرَ السَّهَرِ یُحْیِی أَكْثَرَ لَیَالِيهِ مِنْ أَوَّلِهَا إِلَی الصُّبْحِ وَ كَانَ كَثِيرَ الصِّیَامِ فَلَا یَفُوتُهُ صِیَامُ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ فِی الشَّهْرِ وَ یَقُولُ ذَلِكَ صَوْمُ الدَّهْرِ وَ كَانَ ع كَثِيرَ الْمَعْرُوفِ وَ الصَّدَقَةِ فِی السِّرِّ وَ أَكْثَرُ ذَلِكَ یَكُونُ مِنْهُ فِی اللَّیَالِی الْمُظْلِمَةِ فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ رَأَی مِثْلَهُ فِی فَضْلِهِ فَلَا تصدق [تُصَدِّقْهُ‏]

نوجوان ، جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب معارفی