سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره علمی و فرهنگی امام > وضعيت فکری و فرهنگی عصر امام > فعاليت غلات > درباره غلو
معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > توحيد > تفويض ‌ بين الامرين
معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > قرآن > تفسير آيات و سُوَر > تفسير آيه ۱۴۱ سوره نساء

مؤلف گويد: من آنچه ار احاديث در اين مطلب است که مربوط به ابطال غلوّ و تفويض است در کتاب ابطال الغو و التفويض ثبت کرده ام.

ابوصلت هروی گويد: به حضرت رضا عليه السلام عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! در اطراف شهر کوفه مردمی عقيده دارند که پيامبر در نماز سهو نکرد، فرمود: دروغ می‌گويند، لعنت خداوند بر آنان باد! آنکه سهو نمی‌کند فقط خداست که جز او معبودی نيست.» راوی گويد: عرض کردم در ميان مردم جماعتی می‌گويند: حسين کشته نشده و خداوند حنظله بن اسعد شبامی (يکی از ياران امام حسين عليه السلام که در روز عاشورا به شهادت رسيد. در احوالات او آمده که پيش روی امام عليه السلام مقابل صفوف دشمن ايستاد و با صدای بلند آيات قران را خواند و صدا زد، ای مردم! به کشتن حسين اقدام نکنيد که خداوند شما را با عذاب هلاک و نابود خواهد کرد. پس از اين خطابه بود که دشمن حمله برد تا او را بکشد ولی نشد. امام عليه السلام به او فرمود: رحمت خداوند برتو باد ای فرزند سعد! اين مردم مستوجب عذاب شدند، تو قرآن بر ايشان خواندی و آنان کمر به قتل تو بستند. وی پس از چند کلامی صحبت با حضرت عليه السلام اجازه رفتن به ميدان گرفت و به ميدان رفته به جنگ پرداخت و به شهادت رسيد.) را به شکل او درآورده و اوست که کشته شده و خدا حسيت بن علی عليهما السلام را به همچون عيسی به آسمان برده و از کشتن نجات داده است و به ای آيه از قرآن هم استدلال می‌کنند: (و خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلطی نداده است) (سوره مبارکه نساء، آيه 141) حضرت عليه السلام در جواب فرمود: «دروغ گفته اند! غضب و لعنت خدا بر آنان باد! و آنان به خاطر اين مطلب دروغی که درباره امام حسين عليه السلام می‌گويند کافر شده اند. چرا که پيامبر صلی الله عليه و آله فرمود: به خدا قسم حسين کشته می‌شود. و اين ها اين سخن پيامبر را - نعوذ بالله – دروغ می‌دانند!» در ادامه هم فرمود: «به خدا قسم حسين کشته می‌شود.» بدون ترديد حسين عليه السلام کشته شده و کسانی که از حسين بهتر بودند – امير مؤمنان و حسن بن علی عليهم السلام - هم کشته شدند، و از ما کسی نيست مگر اينکه کشته می‌شود، و من نيز با سمّ، به دست نامردی حقّه باز کشته خواهم شد. اين مطلب را نيز از همان عهد معهودی که از جانب رسول خدا صلی الله عليه و آله به ما رسيده می‌دانم؛ همان عهدی که جبرئيل از جانب پروردگار جهانيان، خداوند عزوجل برای پيامبر آورده است و او را بدان مطلب آگاه نموده است. و اما آيه مبارکه ای که فرموده: (و خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلطی نداده است.) (سوره مبارکه نساء، آيه 141) در مقام حجّت است، يعنی خداوند حجّتی برای کافرين عليه مسلمين مؤمن قرار نداده است. شکی در اين نيست که خداوند از کفاری خبر داده است که پيامبران الهی را به ناحق و بدون هيچ حجّت و دليلی که در دست داشته باشند، به قتل رسانيدند ولی با اين حال اين آيه درست و به جا است و خداوند برای ايشان راهی و دليلی بر کشتن انبيايش عليهم السلام نگذاشته است که حجّت و بهانه آنان باشد، و با آن دليل و برهان بتوانند عليه پيامبران عليهم السلام يا مؤمنان حقانيت خود را اثبات کنند. مؤلف گويد: من آنچه ار احاديث در اين مطلب است که مربوط به ابطال غلوّ و تفويض است در کتاب ابطال الغو و التفويض ثبت کرده ام.

حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیٍّ الْأَنْصَارِیِّ عَنْ أَبِی الصَّلْتِ الْهَرَوِیِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِلرِّضَا ع یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّ فِی سَوَادِ الْكُوفَةِ قَوْماً یَزْعُمُونَ أَنَّ النَّبِیَّ ص لَمْ یَقَعْ عَلَیْهِ السَّهْوُ فِی صَلَاتِهِ فَقَالَ كَذَبُوا لَعَنَهُمُ اللَّهُ إِنَّ الَّذِی لَا یَسْهُو هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ قَالَ قُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ فِيهِمْ قَوْماً یَزْعُمُونَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع لَمْ یُقْتَلْ وَ أَنَّهُ أُلْقِیَ شِبْهُهُ عَلَی حَنْظَلَةَ بْنِ أَسْعَدَ الشَّامِیِّ وَ أَنَّهُ رُفِعَ إِلَی السَّمَاءِ كَمَا رُفِعَ عِيسَی ابْنُ مَرْیَمَ ع وَ یَحْتَجُّونَ بِهَذِهِ الْآیَةِ وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكافِرِينَ عَلَی الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا فَقَالَ كَذَبُوا عَلَیْهِمْ غَضَبُ اللَّهِ وَ لَعْنَتُهُ وَ كَفَرُوا بِتَكْذِيبِهِمْ لِنَبِیِّ اللَّهِ ص فِی إِخْبَارِهِ بِأَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع سَیُقْتَلُ وَ اللَّهِ لَقَدْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ ع وَ قُتِلَ مَنْ كَانَ خَیْراً مِنَ الْحُسَیْنِ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع وَ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ وَ إِنِّی وَ اللَّهِ لَمَقْتُولٌ بِالسَّمِّ بِاغْتِیَالِ مَنْ یَغْتَالُنِی أَعْرِفُ ذَلِكَ بِعَهْدٍ مَعْهُودٍ إِلَیَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَخْبَرَهُ بِهِ جَبْرَئِيلُ عَنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ أَمَّا قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكافِرِينَ عَلَی الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا فَإِنَّهُ یَقُولُ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِكَافِرٍ عَلَی مُؤْمِنٍ حُجَّةً وَ لَقَدْ أَخْبَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ كُفَّارٍ قَتَلُوا النَّبِیِّينَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ مَعَ قَتْلِهِمْ إِیَّاهُمْ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُمْ عَلَی أَنْبِیَائِهِ ع سَبِيلًا مِنْ طَرِيقِ الْحُجَّةِ و قد أخرجت ما رويته فی هذا المعنی فی كتاب إبطال الغلو و التفويض‏