معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > امامت > امامان معصوم > امام رضا (عليه السلام) > کرامات و معجزات امام رضا (عليه السلام) > معجزات حرم امام

محمد بن احمد ابوالفضل نيشابوری گويد: محمد بن احمد سنانی برای من نقل کرده گفت: من در خدمت لشکر ابونصر صغانی فرمانده سپاه بودم و او به من احسان می‌کرد، و در رکاب او تا صغانيان (شهری در ماوراء النهر و امروزه ظاهرا جزء تاجيکستان است.) بودم، و از جهت اکرامی که بر من می‌نمود، اطرافيانش بر من حسد می‌بردند، و گاهی به من امانتی می‌داد، که از جمله وقتی کيسه ای مختوم که در آن سه هزار درهم بود به من داد که آن را به خزانه اش تسليم کنم، و من آن کيسه را گرفته در جايی که دربان او نشست، نشستم و کيسه را در برابر خود نهادم و بنا کردم راجع به کار خود با ديگران صحبت کردن که يک بار ديدم کيسه پول نيست و آن را سرقت کرده اند و ندانستم چه کنم، و امير، غلامی داشت به نام «خطلخ تاش» و او در آنجا حاضر بود، و چون نظر کردم و کيسه را نديدم و به آنان گفتم، همگی منکر شدند و گفتند: ما از آن خبر نداريم، و تو چنين کيسه ای در اينجا نگذارده ای و اين افترايی است که بر ما می‌بندی، اما من از حسادت ايشان خبر داشتم، و از ترس اينکه مرا متهم نمايد خوش نداشتم که اين قضيه را برای امير ابونصر بگويم، در حيرت بودم که چه کنم، نمی‌دانستم که چاره ام چيست و چه کسی کيسه پول را ربوده است، ولی هرگاه امری پدرم را محزون می‌ساخت و گرفتاری پيدا می‌کرد، به مشهد حضرت عليه السلام رفته و زيارت می‌کرد و در آن مکان مقدس دعا می‌کرد که خداوند نگرانی و گرفتاری او را برطرف کند و به مقصود هم می‌رسيد و حاجتش روا می‌شد، من فردای آن روز بر امير ابونصر وارد شدم و برای رفتن به طوس از او اجازه خواستم و گفتم: در آنجا کاری دارم. پرسيد کارت چيست؟ گفتم: من غلامی دارم که از اهل طوس است، و فرار کرده و من کيسه پولی که برای برگرداندن به خزينه مرحمت کرده بوديد گم کرده ام، و گمانم اين است که او آن را ربوده است. امير گفت: حواست را جمع کن که موقعيت در نزد ما خراب نشود. گفتم: از چنين چيزی به خدا پناه می‌برم. گفت: اگر پرداخت آن وجه را به تأخير بياندازی، چه کسی ضامن تو می‌شود؟ گفتم: تا چهل روز اگر بازنگشتم، خانه و ملک من در اختيار شماست. امير، نامه ای به ابوالحسن خزاعی نوشت که همه مايملک مرا در طوس تصرف کند و به من هم اذن رفتن داد، من به سمت طوس رفتم، و منزل به منزل چارپای سواری کرايه می‌کردم تا به طوس – که بر ساکنش سلام خدا باد – رسيدم، و قبر حضرت را زيارت کردم و در آنجا در بالای سر مبارک حضرت دعا کردم و از خداوند خواستم که مرا بر موضع آن مال، مطلع سازد، در آنجا خواب به چشمانم آمد و در عالم رؤيا رسول خدا صلی الله عليه و آله را ديدم می‌فرمود: «برخيز حاجتت روا شد!» از خواب بيدار شدم و وضو گرفتم و تا توانستم نماز خواندم و دعا کردم. باز خوابم برد و در حالت رؤيا رسول خدا صلی الله عليه و آله را ديدم به من فرمود: « آن کيسه را خطلخ تاش دزديده، و در زير اجاق خانه اش دفن کرده و آن کيسه در آنجا به مهر امير ابونصر صغانی موجود است.» گويد: به سمت امير بازگشتم، در حالی که هنوز چهل روز تمام نشده و سه روز باقی بود، و چون بر امير داخل شدم، گفتم: حاجتم روا شد. گفت: خدا را شکر، بيرون آمدم و لباس سفر را عوض کرده و خود را مرتب نموده بر او وارد شدم، پرسيد: اکنون کيسه کجاست؟ گفتم: نزد خطلخ تاش است. پرسيد: از کجا فهميدی؟ گفتم: رسول خدا در خواب، در کنار قبر رضا عليه السلام به من خبر داد. امير بدنش به لرزه افتاد و همان لحظه خطلخ تاش را خواست و گفت: کيسه ای که برداشته ای کجاست؟! او انکار کرد – و از عزيزترين غلامان او بود - امر کرد که او را به زدن تهديد کنند تا بگويد کيسه کجا است، من گفتم: ای امير لازم نيست دستور بدهی او را بزنند، زيرا رسول خدا صلی الله عليه و آله جای کيسه را هم به من خبر داده است. گفت: کجاست؟ گفتم: در خانه اش زير اجاق با همان مهر امير دفن شده است. شخصی که مورد اعتمادش بود را به آنجا فرستاد، و دستور داد که آنجا را بکنند، و آن مرد به خانه او آمد و آنجا را حفر کرد و کيسه را سر به مهر يافت و آن را برداشته نزد امير آورد و بر زمين گذاشت. وقتی امير نظرش بر آن کيسه افتاد و مهر خود را بر روی آن ديد، رو به من کرده گفت: ای ابونصر، من پيش از اين فضل و موقعيت تو را نمی‌شناختم و بزودی بر حقوق و احسان تو و احترامت می‌افزايم، و تو را بر ساير افراد دور و برم مقدّم می‌دارم، و اگر می‌دانستم قصد مشهد داری تو را بر يکی از اسب های سواری خود سوار می‌کردم. ابونصر گويد: من از ترکان دستگاه او از اين وضع و موقعيتم نزد امير ترسيدم که نکند حسدشان بر من افزونی گيرد و مرا در گرفتاری شديدی اندازند، لذا از امير اجازه گرفتم و به نيشابور آمدم و در دکان خود نشستم و به کاه فروشی خود ادامه دادم و تا حال هم به همين کار مشغولم، ولاقوه الا بالله

محمد بن احمد ابوالفضل نيشابوری گويد: محمد بن احمد سنانی برای من نقل کرده گفت: من در خدمت لشکر ابونصر صغانی فرمانده سپاه بودم و او به من احسان می‌کرد، و در رکاب او تا صغانيان (شهری در ماوراء النهر و امروزه ظاهرا جزء تاجيکستان است.) بودم، و از جهت اکرامی که بر من می‌نمود، اطرافيانش بر من حسد می‌بردند، و گاهی به من امانتی می‌داد، که از جمله وقتی کيسه ای مختوم که در آن سه هزار درهم بود به من داد که آن را به خزانه اش تسليم کنم، و من آن کيسه را گرفته در جايی که دربان او نشست، نشستم و کيسه را در برابر خود نهادم و بنا کردم راجع به کار خود با ديگران صحبت کردن که يک بار ديدم کيسه پول نيست و آن را سرقت کرده اند و ندانستم چه کنم، و امير، غلامی داشت به نام «خطلخ تاش» و او در آنجا حاضر بود، و چون نظر کردم و کيسه را نديدم و به آنان گفتم، همگی منکر شدند و گفتند: ما از آن خبر نداريم، و تو چنين کيسه ای در اينجا نگذارده ای و اين افترايی است که بر ما می‌بندی، اما من از حسادت ايشان خبر داشتم، و از ترس اينکه مرا متهم نمايد خوش نداشتم که اين قضيه را برای امير ابونصر بگويم، در حيرت بودم که چه کنم، نمی‌دانستم که چاره ام چيست و چه کسی کيسه پول را ربوده است، ولی هرگاه امری پدرم را محزون می‌ساخت و گرفتاری پيدا می‌کرد، به مشهد حضرت عليه السلام رفته و زيارت می‌کرد و در آن مکان مقدس دعا می‌کرد که خداوند نگرانی و گرفتاری او را برطرف کند و به مقصود هم می‌رسيد و حاجتش روا می‌شد، من فردای آن روز بر امير ابونصر وارد شدم و برای رفتن به طوس از او اجازه خواستم و گفتم: در آنجا کاری دارم. پرسيد کارت چيست؟ گفتم: من غلامی دارم که از اهل طوس است، و فرار کرده و من کيسه پولی که برای برگرداندن به خزينه مرحمت کرده بوديد گم کرده ام، و گمانم اين است که او آن را ربوده است. امير گفت: حواست را جمع کن که موقعيت در نزد ما خراب نشود. گفتم: از چنين چيزی به خدا پناه می‌برم. گفت: اگر پرداخت آن وجه را به تأخير بياندازی، چه کسی ضامن تو می‌شود؟ گفتم: تا چهل روز اگر بازنگشتم، خانه و ملک من در اختيار شماست. امير، نامه ای به ابوالحسن خزاعی نوشت که همه مايملک مرا در طوس تصرف کند و به من هم اذن رفتن داد، من به سمت طوس رفتم، و منزل به منزل چارپای سواری کرايه می‌کردم تا به طوس – که بر ساکنش سلام خدا باد – رسيدم، و قبر حضرت را زيارت کردم و در آنجا در بالای سر مبارک حضرت دعا کردم و از خداوند خواستم که مرا بر موضع آن مال، مطلع سازد، در آنجا خواب به چشمانم آمد و در عالم رؤيا رسول خدا صلی الله عليه و آله را ديدم می‌فرمود: «برخيز حاجتت روا شد!» از خواب بيدار شدم و وضو گرفتم و تا توانستم نماز خواندم و دعا کردم. باز خوابم برد و در حالت رؤيا رسول خدا صلی الله عليه و آله را ديدم به من فرمود: « آن کيسه را خطلخ تاش دزديده، و در زير اجاق خانه اش دفن کرده و آن کيسه در آنجا به مهر امير ابونصر صغانی موجود است.» گويد: به سمت امير بازگشتم، در حالی که هنوز چهل روز تمام نشده و سه روز باقی بود، و چون بر امير داخل شدم، گفتم: حاجتم روا شد. گفت: خدا را شکر، بيرون آمدم و لباس سفر را عوض کرده و خود را مرتب نموده بر او وارد شدم، پرسيد: اکنون کيسه کجاست؟ گفتم: نزد خطلخ تاش است. پرسيد: از کجا فهميدی؟ گفتم: رسول خدا در خواب، در کنار قبر رضا عليه السلام به من خبر داد. امير بدنش به لرزه افتاد و همان لحظه خطلخ تاش را خواست و گفت: کيسه ای که برداشته ای کجاست؟! او انکار کرد – و از عزيزترين غلامان او بود - امر کرد که او را به زدن تهديد کنند تا بگويد کيسه کجا است، من گفتم: ای امير لازم نيست دستور بدهی او را بزنند، زيرا رسول خدا صلی الله عليه و آله جای کيسه را هم به من خبر داده است. گفت: کجاست؟ گفتم: در خانه اش زير اجاق با همان مهر امير دفن شده است. شخصی که مورد اعتمادش بود را به آنجا فرستاد، و دستور داد که آنجا را بکنند، و آن مرد به خانه او آمد و آنجا را حفر کرد و کيسه را سر به مهر يافت و آن را برداشته نزد امير آورد و بر زمين گذاشت. وقتی امير نظرش بر آن کيسه افتاد و مهر خود را بر روی آن ديد، رو به من کرده گفت: ای ابونصر، من پيش از اين فضل و موقعيت تو را نمی‌شناختم و بزودی بر حقوق و احسان تو و احترامت می‌افزايم، و تو را بر ساير افراد دور و برم مقدّم می‌دارم، و اگر می‌دانستم قصد مشهد داری تو را بر يکی از اسب های سواری خود سوار می‌کردم. ابونصر گويد: من از ترکان دستگاه او از اين وضع و موقعيتم نزد امير ترسيدم که نکند حسدشان بر من افزونی گيرد و مرا در گرفتاری شديدی اندازند، لذا از امير اجازه گرفتم و به نيشابور آمدم و در دکان خود نشستم و به کاه فروشی خود ادامه دادم و تا حال هم به همين کار مشغولم، ولاقوه الا بالله

حَدَّثَنَا أَبُو الْفَضْلِ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِسْمَاعِيلَ السَّلِيطِیُّ النَّیْسَابُورِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ السِّنَانِیُّ النَّیْسَابُورِیُّ قَالَ‏ كُنْتُ فِی خِدْمَةِ الْأَمِيرِ أَبِی نَصْرِ بْنِ أَبِی عَلِیٍّ الصَّغَانِیِّ صَاحِبِ الْجَیْشِ وَ كَانَ مُحْسِناً إِلَیَّ فَصَحِبْتُهُ إِلَی صَغَانِیَانَ وَ كَانَ أَصْحَابُهُ یَحْسُدُونَنِی عَلَی مَیْلِهِ إِلَیَّ وَ إِكْرَامِهِ لِی فَسَلَّمَ إِلَیَّ فِی بَعْضِ الْأَوْقَاتِ كِيساً فِيهِ ثَلَاثُ آلَافِ دِرْهَمٍ وَ بِخَتْمِهِ وَ أَمَرَنِی أَنْ أُسَلِّمَهُ فِی خِزَانَتِهِ فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ فَجَلَسْتُ فِی الْمَكَانِ الَّذِی یَجْلِسُ فِيهِ الْحَاجِبُ وَ وَضَعْتُ الْكِيسَ عِنْدِی وَ جَعَلْتُ أُحَدِّثُ النَّاسَ فِی شُغُلٍ لِی فَسُرِقَ ذَلِكَ الْكِيسُ فَلَمْ أَشْعُرْ بِهِ وَ كَانَ لِلْأَمِيرِ أَبِی النَّصْرِ غُلَامٌ یُقَالُ لَهُ خطلخ تاش وَ كَانَ حَاضِراً فَلَمَّا نَظَرْتُ لَمْ أَرَ الْكِيسَ فَأَنْكَرَ جَمِيعُهُمْ أَنْ یَعْرِفُوا لَهُ خَبَراً وَ قَالُوا لِی مَا وَضَعْتَ هَاهُنَا شَیْئاً فَمَا وَضَعْتَ هَذَا إِلَّا افْتِعَالًا وَ كُنْتُ عَارِفاً بِحَسَدِهِمْ لِی فَكَرِهْتُ عَلَیَّ تَعْرِيفَ الْأَمِيرِ أَبِی نَصْرٍ الصَّغَانِیِّ لِذَلِكَ خَشْیَةَ أَنْ یَتَّهِمَنِی فَبَقِيتُ مُتَحَیِّراً مُتَفَكِّراً لَا أَدْرِی مَنْ أَخَذَ الْكِيسَ وَ كَانَ أَبِی إِذَا وَقَعَ لَهُ أَمْرٌ یَحْزُنُهُ فَزِعَ إِلَی مَشْهَدِ الرِّضَا ع فَزَارَهُ وَ دَعَا اللَّهَ تَعَالَی عِنْدَهُ وَ كَانَ یُكْفَی ذَلِكَ وَ یُفَرَّجُ عَنْهُ فَدَخَلْتُ إِلَی الْأَمِيرِ أَبِی نَصْرٍ مِنَ الْغَدِ فَقُلْتُ لَهُ أَیُّهَا الْأَمِيرُ تَأْذَنُ لِی فِی الْخُرُوجِ إِلَی طُوسَ فَلِی بِهَا شُغُلٌ فَقَالَ لِی وَ مَا هُوَ قُلْتُ لِی غُلَامٌ طُوسِیٌّ فَهَرَبَ مِنِّی وَ قَدْ فَقَدْتُ الْكِيسَ وَ أَنَا أَتَّهِمُهُ بِهِ فَقَالَ لِی انْظُرْ أَنْ لَا تُفْسِدَ حَالَكَ عِنْدَنَا فَقُلْتُ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ ذَلِكَ فَقَالَ لِی وَ مَنْ تَضْمَنُ لِیَ الْكِيسَ إِنْ تَأَخَّرْتَ فَقُلْتُ لَهُ إِنْ لَمْ أَعُدْ بَعْدَ أَرْبَعِينَ یَوْماً فَمَنْزِلِی وَ مِلْكِی بَیْنَ یَدَیْكَ فَكَتَبَ إِلَی أَبِی الْحَسَنِ الْخُزَاعِیِّ بِالْقَبْضِ عَلَی جَمِيعِ أَسْبَابِی بِطُوسَ فَأَذِنَ لِی فَخَرَجْتُ وَ كُنْتُ أَكْتَرِی مِنْ مَنْزِلٍ إِلَی مَنْزِلٍ حَتَّی وَافَیْتُ الْمَشْهَدَ عَلَی سَاكِنِهِ السَّلَامُ فَزُرْتُ وَ دَعَوْتُ اللَّهَ تَعَالَی عِنْدَ رَأْسِ الْقَبْرِ أَنْ یَطَّلِعَنِی عَلَی مَوْضِعِ الْكِيسِ فَذَهَبَ بِیَ النَّوْمُ هُنَاكَ فَرَأَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص فِی الْمَنَامِ یَقُولُ لِی قُمْ فَقَدْ قَضَی اللَّهُ حَاجَتَكَ فَقُمْتُ وَ جَدَّدْتُ الْوُضُوءَ وَ صَلَّیْتُ مَا شَاءَ اللَّهُ تَعَالَی وَ دَعَوْتُ فَذَهَبَ بِیَ النَّوْمُ فَرَأَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص‏ فِی الْمَنَامِ فَقَالَ لِی الْكِيسُ سَرَقَهُ خطلخ تاش وَ دَفَنَهُ تَحْتَ الْكَانُونِ فِی بَیْتِهِ وَ هُوَ هُنَاكَ بِخَتْمِ أَبِی نَصْرٍ الصَّغَانِیِّ قَالَ فَانْصَرَفْتُ إِلَی الْأَمِيرِ أَبِی نَصْرٍ قَبْلَ الْمِيعَادِ بِثَلَاثَةِ أَیَّامٍ فَلَمَّا دَخَلْتُ عَلَیْهِ فَقُلْتُ لَهُ قَدْ قُضِیَتْ لِی حَاجَتِی فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ فَخَرَجْتُ وَ غَیَّرْتُ ثِیَابِی وَ عُدْتُ إِلَیْهِ فَقَالَ أَیْنَ الْكِيسُ فَقُلْتُ لَهُ الْكِيسُ مَعَ خطلخ تاش فَقَالَ مِنْ أَیْنَ عَلِمْتَ فَقُلْتُ أَخْبَرَنِی بِهِ رَسُولُ اللَّهِ ص فِی مَنَامِی عِنْدَ قَبْرِ الرِّضَا ع قَالَ فَاقْشَعَرَّ بَدَنُهُ لِذَلِكَ وَ أَمَرَ بِإِحْضَارِ خطلخ تاش فَقَالَ لَهُ أَیْنَ الْكِيسُ الَّذِی أَخَذْتَهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ فَأَنْكَرَ وَ كَانَ مِنْ أَعَزِّ غِلْمَانِهِ فَأَمَرَ أَنْ یُهَدَّدَ بِالضَّرْبِ فَقُلْتُ أَیُّهَا الْأَمِيرُ لَا تَأْمُرْ بِضَرْبِهِ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَدْ أَخْبَرَنِی بِالْمَوْضِعِ الَّذِی وَضَعَهُ فِيهِ قَالَ وَ أَیْنَ هُوَ قُلْتُ هُوَ فِی بَیْتِهِ مَدْفُونٌ تَحْتَ الْكَانُونِ بِخَتْمِ الْأَمِيرِ فَبَعَثَ إِلَی مَنْزِلِهِ بِثِقَةٍ وَ أَمَرَ بِحَفْرِ مَوْضِعِ الْكَانُونِ فَتَوَجَّهَ إِلَی مَنْزِلِهِ وَ حَفَرَ وَ أَخْرَجَ الْكِيسَ مَخْتُوماً فَوَضَعَهُ بَیْنَ یَدَیْهِ فَلَمَّا نَظَرَ الْأَمِيرُ إِلَی الْكِيسِ وَ خَتْمِهِ عَلَیْهِ قَالَ لِی یَا أَبَا نَصْرٍ لَمْ أَكُنْ عَرَفْتُ فَضْلَكَ قَبْلَ هَذَا الْوَقْتِ وَ سَأَزِيدُ فِی بِرِّكَ وَ إِكْرَامِكَ وَ تَقْدِيمِكَ وَ لَوْ عَرَّفْتَنِی أَنَّكَ تُرِيدُ قَصْدَ الْمَشْهَدِ لَحَمَلْتُكَ عَلَی دَابَّةٍ مِنْ دَوَابِّی قَالَ أَبُو نَصْرٍ فَخَشِيتُ أُولَئِكَ الْأَتْرَاكَ أَنْ یَحْقِدُوا عَلَیَّ مَا جَرَی فَیُوقِعُونِی فِی بَلِیَّةٍ فَاسْتَأْذَنْتُ الْأَمِيرَ وَ جِئْتُ إِلَی نَیْسَابُورَ وَ جَلَسْتُ فِی الْحَانُوتِ أَبِيعُ التِّبْنَ إِلَی وَقْتِی هَذَا وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ‏

جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کتاب داستان كوتاه