·        رابطه ی مسأله ی ولایت با توحید

در ایستگاه نیشابور امام با نمایاندن چهره ی محبوبش برای صدها هزار تن از مردم استقبال کننده روایت زیر را خواند

« كَلِمَةٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِي فَمَنْ قَالَهَا دَخَلَ حِصْنِي وَ مَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ مِنْ عذابي.»

در آن روز این حدیث را حدود بیست هزار نفر به محض شنیدن از زبان امام نوشتند. جالب توجه آن که میبینیم امام در آن شرائط هرگز مسائل فرعی دین و زندگی مردم را عنوان نکرد از نماز و روزه و این قبیل مطالب چیزی را گفتنی ندید و نیز مردم را به زهد در دنیا و امثال آن تشویق نکرد و با آن که داشت به عنوان یک مقام سیاسی به مرو میرفت هرگز مسائل سیاسی یا شخصی خویش را با مردم در میان ننهاد به جای همه ی اینها امام به عنوان رهبر حقیقی مردم توجه همگان را به مساله ای معطوف داشت که مهمترین مسائل در زندگی حال و آینده شان به شمار می رفت. آری امام (ع) در آن شرایط حساس بحث توحید را پیش کشید. چرا که توحید پایه ی هر زندگی با فضیلتی است که ملتها به کمک آن از هر رنجی رهایی می یابند و اگر انسان توحید را در زندگی خویش گم کند همه چیز را از کف باخته است. ضمناً با توجه به کلامی که چند لحظه بعد فرمود میخواست بفهماند که جامعه ی وسیع و پرتکاپوی اسلامی آن روز از حقیقت توحید عاری و خالی است.

پس از فرو خواندن حدیث توحید ناقه ی امام به راه افتاد ولی هنوز دیدگان هزاران انسان شیفته به سوی او بود. هم چنان که مردم غرق در افکار خویش بودند و به حدیث توحید میاندیشیدند ناگهان ناقه ایستاد و امام (ع) کلمات جاویدان دیگری به زبان آورد و با صدایی رسا گفت: « بِشَرْطِها وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِها » ؛ کلمه ی توحید شروطی هم دارد و من از جمله شروط آن هستم .

در این جا امام (ع) یک مسأله ی بنیادی را عنوان کرد، مسأله ی «ولایت» را که چون تنه ای برآمده از ریشه ی درخت توحید است.

آری، اگر ملت خواهان زندگی با فضیلتی است پیش از آن که مساله ی رهبری حکیمانه و دادگرانه برایش حل شود هرگز امورش به سامان نخواهد رسید. اگر مردم به ولایت برنگردند جهان صحنه تاخت و تاز ستمگران و طاغوتهایی خواهد بود که جهان را به وادی ،بدبختی سرگردانی و بطالت میکشانند. امام در شهر نیشابور برای بیان این حقیقت از فرصت حساسی که به دست آمده بود حکیمانه سود جست و در برابر صدها هزار تن خویشتن را به حکم خدا پاسدار در توحید معرفی کرد.