راهبر بینا

امام در همه حال رهبری و مشروعیت نظام سلطه را زیر سؤال میبرد و جایگاه امام معصوم له را بازنمایی میکرد. بر این راستا نوشته اند: دو مسافر وارد خراسان شدند و نزد على بن موسى الرضا الله رفتند تا احکام نماز را بپرسند که آیا نماز آنها در سفر دو رکعتی است یا چهار رکعتی ؟ حضرت به یکی از آن دو فرمود: نماز تو دو رکعتی است؛ و به دیگری فرمود: نماز تو چهار رکعتی است. آن دو تعجب کردند که چرا امام، میان آنها فرق گذاشته است. از ایشان سؤال کردند امام فرمود: اما تویی که نمازت دو رکعتی است به دلیل این است که به سفر حلال آمده ای و هدفت دیدار و زیارت من بوده است و در سفر حلال نماز چهار رکعتی به صورت دو رکعتی خوانده می شود؛ ولی دیگری هدفش دیدار طاغوت بوده و این باعث میشود که سفرش حرام باشد و در سفر حرام نماز چهار رکعتی تغییر نمی کند(۱).(وسائل الشيعه، ج ۵، ص ۵۱۰) 

امام رضا اگر در یکی از بستگان خویش انحرافی میدید تذکر میداد و انتقاد می کرد. نوشته اند: زید بن موسی برادر امام رضا در مدینه خروج کرد و دست به کشتار و آتش سوزی خانه های بنی عباس زد، از این جهت او را زید النار» خواندند. مأمون کسانی را پی او فرستاد، او را گرفتند و پیش مأمون آوردند، مأمون دستور داد او را پیش امام رضا ببرند.

امام به او فرمود: ای زید! آیا سخن فرومایگان کوفه تو را مغرور کرد که گفتند فاطمه چون عفاف ورزید خداوند هم آتش را بر نسل او حرام کرده است ؟ این سخن فقط درباره حسن و حسین است. اگر خیال می کنی که گناه کنی و وارد بهشت شوی و موسی بن جعفر الا هم که اطاعت خدا را کرده وارد بهشت شود، با این حساب ] تو نزد خدا گرامی تر از موسی بن جعفر هستی ! به خدا سوگند هیچ کس به پاداش خدا نمی رسد مگر با طاعت او اگر خیال میکنی که تو با معصیت خدا به پاداش میرسی، گمان غلطی کرده ای

زید گفت : [ اما ] من برادر تو و پسر پدرت هستم. حضرت فرمود: تو تا وقتی برادر من هستی که خدای متعال را اطاعت کنی نوح لا هم به خدا عرض کرد : پسرم از خانواده من است و وعده تو راست، خداوند در پاسخ او فرمود : «يَا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ »(1) (سوره هود، آیه ۴۶.)«ای نوح او از خاندان تو نیست او عمل غیر صالح است »، و خداوند او را به خاطر معصیتش از خاندان نوح الله اخراج کرد»(2).( بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۲۱۷؛ عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۳۴)