احتجاج با عالم بزرگ زردشتیان

آن گاه در آن محفل علمی مهم حضرت امام رضا هر بذ اكبر - بزرگ عالم زردشتیان که به خیال خود به نبوت زردشت اعتقاد داشت مورد خطاب قرار داد و دلیل و مدرک و استدلال بر پیامبری زردشت را از او پرسید. عرض کرد چیزهایی آورده که قبل از ایشان کسی نیاورده است اگر چه ما شخصاً او را ندیده ایم ولی پیشنیان برای ما اخباری از ایشان نقل کرده اند که چیزهایی را که دیگران حلال نکرده بودند حلال کرده، لذا از ایشان پیروی میکنیم حضرت فرمودند مگر نه این است که اخباری که از گذشتگانتان رسیده به پیامبری او اعتقاد داشته؟ گفت: آری همین طور است. حضرت فرمودند از امتها و ملتهای دیگر هم در گذشته اخباری دال بر نبوت پیامبرانی از قبیل موسی و عیسی و محمد ﷺ رسیده، عذر و دلیل شما در عدم اعتقاد به پیامبری آنان و ایمان و اقرار به پیامبری زردشت به استناد اخباری که از گذشتگانت در دست دارید و او چیزهایی آورده کهدیگران نیاورده اند - قابل قبول نیست.

هر بذ اکبر عالم بزرگ زردشتیان ساکت شد و پاسخی نداشت؛ زیرا با این استدلال ناقصی که در جواب پرسش امام رضا گفته و اقامه دلیل نموده در حقیقت با اقرار به پیامبری زردشت همه پیامبران الهی را از پیامبریشان خلع کرده است از این رو نتوانست جوابی بدهد و ساکت شد (عيون اخبار الرضا ء ص ۱۶۵ ) و همانند بقیه علمای ادیان در مناظره با آن حضرت محکوم شد و نتوانست دلیل و منطقی داشته باشد.

111

مناظره با عمران صابئی سخنور زمان

آن گاه حضرت امام رضا با سکوت و جواب ندادن «هر بذ اکبر» عالم زردشتیان به حاضران در مجلس مناظره چنین خطاب فرمودند: چنانچه بین شما شخصی است که مخالف اسلام است و می خواهد پرسشی بکند بدون خجالت و کم رویی بپرسد. عمران صابئی که یکی از سخنوران ومتكلمان منحصر به فرد در عصر خود بود در آن مجلس حضور داشت گفتنی است که دانش کلام را گاهی به منظور توانایی استدلال – بـه هـر نحوی از انحاء اگر چه سفسطه و مغلطه باشد - میخوانند که بتوانند عقائد دینی خود را اثبات بنمایند و طرف مقابل را با علم خود به قبول و اقامه دلیل و رفع شبهه کنند. دیگر اینکه علمی است که بحث می کند در ذات خداوند متعال وصفات کارها احوال ممکنات و چیزهای شدنی و احتمالی از قبیل مبدأ، معاد و.... آن هم بر دلایل وقوانین اسلامی و و (عيون اخبار الرضا ل ج ۱ ص ۱۶۸ ، باب ۱۲ مناظره امام رضا با علمای ادیان وصاحبان سخنانی در توحید در مجلس مامون) به طوری که بعضی در تقریراتشان به نقل از کتابهای کلامی که در اعراض ذاتیه در وجود بنا بر قوانین اسلام بحث میکند و در این مسائل بعضی می گویند: «نعُوذُ بالله من شَرِّ مَنطِق السُّوءِ؛ به خدا پناه میبریم از گفتار خطرناک» استدلال بد برای رسیدن به اهداف خلاف شرع و رضای ایزد منان است. (عيون اخبار الرضا ل ج ۱ ص ۱۶۸ ، باب ۱۲ مناظره امام رضا با علمای ادیان وصاحبان سخنانی در توحید در مجلس مامون)

112