شیعه شدن عمران صابئی

سپس امام رضا به عمران صابئی رو کرد و فرمود: عمران، آیا موضوعاتی که گفتم را فهمیدی؟

عرض کرد: کاملاً فهمیدم ای سرورم شهادت می دهم به درستی و حقیقت پروردگار متعال بنا به آن چه تعریف و وصف یگانگی او کردی و این که او بی مثل و مانند و شریک است و شهادت می دهم که محمد بنده اوست که به نبوت و پیامبری برگزیده شده تا مردم را به شاهراه سعادت برده و از گمراهی نجات داده و به سر منزل مقصود رسانیده و راهنما باشد آنگاه عمران صابئی برای نجات از گمراهی خود از مناظره و احتجاج امام رضا لال در توحید و یکتایی ایزد منان رو به قبله به سجده سپاسگزاری افتاده ومستبصر و هدایت گردید و به مذهب حق شیعه دوازده امامی گروید.

128

عمران صابئی و تفقد امام رضا بعد از شیعه شدنش نوفلی در ادامه می گوید: حضرت امام رضاء الله فرمود: عمران صابئی را برایم احضار کن و به حضور من بیاور عرض کردم قربانت گردم من می دانم کجاست الان پیش بعضی از شیعیان است حضرت امام رضا لا فرمود اشکالی ندارد مرکب سواری برایش ببرید سوار شود، من نزد عمران صابئی رفتم و او را خدمتش بردم حضرت به او خوش آمد فرمود و لباسی خواستند به صورت هدیه و خلعت بر او پوشانیدند و ده هزار درهم نیز به او هدیه فرمودند. نوفلی میگوید خدمت امام رضا الا عرض کردم: مثل جدت امیر مؤمنان رفتار فرمودید حضرت فرمود: دوست دارم چنین رفتاری داشته باشم آن گاه او را به صرف شام دعوت فرمود و عمران را سمت چپ و مرا سمت راست خود نشانید بعد از صرف شام به عمران فرمود با یکی از دوستان به منزل خود برو و فردا هم نزد ما بیا تا تو را از غذای مدینه بدهم.

عمران صابئی و تبلیغ از مذهب حق شیعه

بعد از این متکلمان اطراف عمران مباحثاتی داشته و همگی را محکوم و مغلوب میکرد به طوری که از او کناره میگرفتند و مأمون هم ده هزار درهم به او هدیه داد وفضل بن سهل هم به او اموال و مرکبی داد و آن حضرت هم او را مأمور جمع آوری وجوه شرعیه در بلخ نمود و از این راه منافع زیادی پیدا کرد، ولی مأموریتش از جانب آن حضرت ارتباطی به حکومت وقت نداشته؛ اگر چه مأمون وفضل بن سهل هم برای عوام فریبی که عمران صابئی در مناظره و احتجاج محکوم گردیده و شکست خورده و مستبصر گردید و مذهب حق شیعه دوازده امامی را پیرو گردید که خود بزرگ ترین شکست مأمون بود و انتظارش نمی رفت، لذا مأموریت عمران صابئی از جانب آن حضرت برای جمع آوری وجوه شرعیه از شیعیان برای کمک به فقرای شیعه بوده است و ارتباطی به حکومت نداشته زیرا آن حضرت از مأمون پیمان گرفت که در قبال ارعاب و تهدید به شهادت ایشان در صورت عدم قبول ولایت عهدی و چون آن حضرت خود را بین شهادت و پذیرفتن ولایت عهدی دید و با وجودی که میدانست ولایت عهدی عوام فریبی است و مأمون میخواهد به مردم دلباخته و عاشق وشيعيانش بفهماند که زهد و پرهیزگاری آن حضرت ظاهری وایشان را ریاست طلب معرفی نماید. از این رو آن حضرت شروطی را پیشنهاد فرمودند که دخالتی در فرمان امر ونهى وعزل ونصب حکام و حکمیت در امور خلافت نداشته باشد و پایه چیزی را تغییر ندهد که مأمون به خاطر نقشه اصلی که شهادت آن حضرت بود به ظاهر تمام شروط را پذیرفت و آن حضرت تا آخرین لحظات شهادتش در هیچ امری از حکومت دخالت نفرموده از طرفی کارهای آن حضرت روی موازین شرعی والهام ایزدی و سنت نبوی بود که مأمون و اطرافیانش نمی توانستند تحمل و هضم آن را داشته باشند، همان طور برگزاری نماز عید فطر را که مأمون از آن حضرت خواسته بود، ولی پیش از رسیدن حضرت به مصلی با اهانت آن حضرت را از خواندن نماز عید فطر منع کرد و ایشان را از نیمه مسیر بازگرداند. (اصول کافی ج ۱، ص ۴۸۹ ، و ۴۹۰ ، ح ۷.) از عشق و علاقه مردم به آن حضرت وحشت داشتند و هر کاری برای اهانت و تحقیر ایشان می کردند مثل مناظرات و نماز استسقا یعنی نمازی که برای طلب باران در خشکسالی به جا میآورند که بر خلاف انتظارشان باران زیادی آمد و همین امور باعث میشد که آن حضرت را مسموم کرده و به شهادت برسانند.

131