صفات واخلاق نیک امام رضا

یکی از صفات خوب امامان معصوم انتصابی الهی بلا فصل اسلام که دوست و حتی دشمنان کینه توزشان را تحت تأثیر قرار می داد این که هر چه می فرمودند خودشان عمل میکردند و غیر جنبه های معنویشان که در رابطه با پروردگار عزیز و بزرگ و مهربان در خلوت و جلوت میبود. 

صفات و اخلاق نیک اجتماعی و علمی ایشان الگو و سر مشق همگان است اینک از مفاد روایات کتب معتبر به صورت فهرست وار برخی از صفات و اخلاق نیکوی امام رضا - که غربت او را زجر می داد و با تمام محدودیتهای حکمرانان غاصب زمانش ولی چنان اطرافیان را تحت تأثیر قرار میداد - میآوریم و امید است بهترین الگو و برنامه شیعیان باشد که یقیناً رضای ایزد منان و مسرت معصومان که به خصوص امام عصرمان امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که فعلاً سرپرستی بندگان الهی را در کره زمین دارند خواهد بود و ثواب های جاویدانی اخروی و عزت و بزرگواری دنیوی را متضمن خواهد گشت.

۱ - همیشه به یاد پروردگار ذکر می فرمودند.

۲- بسیار تلاوت قرآن میداشتند.

3- در تشییع جنازه شیعیان شرکت می نمودند. 

4- فراوان صدقه به مستمندان داده و کوشش داشتند همانند آباء و اجدادش صلوات الله علیهم در تاریکیهای شب به آنان صدقه داده و رسیدگی ناشناس و پنهانی می کردند.

5-  همیشه از بهترین قسمت غذایش برای فقرا جدا میکرد و بعد میل می فرمودند.

٦- قضای حوائج و برطرف کردن نیازها و گرفتاری های دیگران را بر کارهای دیگرش مقدم میداشت.

7-روزه داران را افطاری میداد.

8- با کارکنان و خادمان و افراد دربان و مسئولین چهارپایان و... سر یک سفره غذا می نشست و با آنان هم کاسه میشد.

9- کسی که از خدمتگزاران در حال غذا خوردن بود، احضار نمیکرد و کار و فرمان نمی داد.

۱۰- در حدود و امکان هیچ نیازمندی را بدون جواب و رفع نیاز نمی گذاشت.

۱۱- به مسافرینی که در سفر پول خود را گم کرده یا تمام نموده مخارج سفرش را بدون هیچ انتظاری می داد.

۱۲ - بیماران شیعه را عیادت میکرد.

۱۳ - با مستمندان معاشرت و رفت و آمد می نمود.

١٤ - همیشه در دیدارها خوش رو و لبخند داشت.

١٥- هیچ تفاوتی بین افراد ثروتمند اشراف، بیگانگان و خدمتگزاران نمی گذاشت مگر بر پایه پرهیزگاری و ایمان

١٦ - از میهمانان در پذیرایی خودش شخصاً پذیرایی می کرد.

۱۷ با سخنانش شنونده ای را نمی رنجانید.

۱۸ - سخنان گوینده را قطع نمی کرد و ناتمام نمی گذاشت.

۱۹ هنگام نشستن با حضور دیگران هیچ گاه پایش را دراز نمی کرد.

۲۰ زمانی که عده ای بر سر سفره غذا نشسته بودند وارد میشد اجازه نمی داد بسبب احترامش از سرسفره بلند شوند.

 ۲۱- هنگامی که کسی با آن حضرت گفت و گو میداشت و خطابش  می کرد با دقت کامل به سخنانش گوش فرا می داد.

۲۲- با حضور دیگران به تنهایی غذا و چیزی میل نمی فرمود.

۲۳- به مستمندان و درماندگان بسیار رسیدگی می نمود و بخشش فراوان میداشت.

٢٤- نسبت به دیگران تواضع و فروتنی می کرد.

۲۵- هرگز کسی او را با صدای بلند خندیدن و قهقهه زدن ندیده است.

٢٦ تابستانها روی حصیر و زمستانها روی نمد مینشست.

۲۷ در هیچ امری اسراف و تبذیر نمی کرد.

۲۸- هیچ گاه در معابر عمومی آب دهان نمی انداخت.

۲۹ - موقع نماز همیشه خود را با عطر خوش بو می فرمود و همیشه معطر بود.

۳۰ با افراد با مهربانی و خوش رویی و لبخند دیدار میکرد.

۳۱- با حضور دیگران هیچ گاه تکیه به دیوار و.... نمی زد.

۳۲ به پاکیزگی و نظافت بدن و لباس رسیدگی و توجه می داشت.

۳۳ هیچ گاه کارگری را بدون تعیین دستمزد به کار نمی گرفت و در پایان کار مقداری پول بیشتر از دستمزدش میداد.

٣٤- قبل از شروع به غذا دستها را می شست، ولی خشک نمی کرد و برعکس بعد از صرف غذا دستها را میشست و با حوله خشک

می کرد.

٣٥- بسیار شکیبا و بردبار بود.

٣٦ - هرگاه غذایی بیش از نیاز پیدا یا طبخ می شد، دور نمی ریخت و استفاده بعدی می کرد. (وسائل الشیعه: ج ۱۶ ، ص ۴۹۸ ح ۲ باب ۷۱ و ۵۰۰ ح ۳ باب ۷۴)

۳۷- هرگاه طعامی و غذایی در منزل می افتاد آن را میل می فرمود و در صحرا و بیابانها آن غذای افتاده را برای خوردن حیوانات و پرندگان می گذاشت. (وسائل الشیعه: ج ۱۶ ، ص ۵۱۰ ، ح ۲ باب ۸۱ و ص ۵۱۳ ، ح ۱ ، باب ۸۶ و ح ۱، باب ۸۷)

۳۸ و بعد از غذا خوردن ناهار به پشت میخوابید و پای راست را روی پای چپ میگذاشت که اخیراً بعضی از اطباء در اثر مطالعه و تحقیق به بعضی از سخنان گهربار علمی آن حضرت پی برده و گفتند: طب جدید چنین حالتی را در هضم غذا و کمک به معده موثر دانسته اند.

۳۹ آن حضرت در سفره اجازه نمی داد ظرف یا چیزی را روی نان بگذارند (وسائل الشیعه: ج ۱۶ ، ص ۵۲۲ باب ۹۵ و ص ۵۲۲، ح ۲ باب ۹۶ و ص ۵۳۲، ج ۹ و ۱۱

و ۸ باب ۱۰۴)، زیرا نان بین غذاها خیلی محترم است و دستور می فرمودند نانها را کوچک پخت نمایید زیرا هر قرص نانی برکتی مخصوص دارد.

٤٠ - خوردن غذا را در کوچه و بازارها جلو مردم کار نابخردان می دانست. ( وسائل الشيعه: ج ۱۶، ص ۵۲۲ باب ۹۵ و ص ۵۲۲ ، ح ۲ باب ۹۶ و ص ۵۳۲، ح ۹ و ۱۱ و ۸ باب ۱۰۴)

٤١- غذای گرم و داغ خوردن را بدون خیر و برکت می دانست و می فرمود: شیطان در آن سهمی خواهد داشت. ( وسائل الشيعه: ج ۱۶، ص ۵۲۲ باب ۹۵ و ص ۵۲۲ ، ح ۲ باب ۹۶ و ص ۵۳۲، ح ۹ و ۱۱ و ۸ باب ۱۰۴)

٤٢ - امام رضا الله فرمود: خاتم الانبیاء به امیر مومنان امام على فرمود: شروع غذا خوردن با کمی نمک باشد که در آن درمان و شفاء هفتاد مرض از جمله جنون، جذام (خوره) پیسی، گلو درد و دندان درد و درد شکم و... است. ( وسائل الشيعه: ج ۱۶، ص ۵۲۲ باب ۹۵ و ص ۵۲۲ ، ح ۲ باب ۹۶ و ص ۵۳۲، ح ۹ و ۱۱ و ۸ باب ۱۰۴)

٤٣ - امام رضا ال غذا را با سرکه شروع میکرد و می فرمود: هوش و ذهن را قوی و عقل را زیاد می کند. ( وسائل الشيعه: ج ۱۶، ص ۵۲۲ باب ۹۵ و ص ۵۲۲ ، ح ۲ باب ۹۶ و ص ۵۳۲، ح ۹ و ۱۱ و ۸ باب ۱۰۴)

٤٣ - امام رضا الا بعد از غذا زیاد سفارش می فرمود که لای دندانها را از غذا تمیز کرده و مسواک کنند که امروزه نخ کشی دندان است و شستن دهان و دندانها روزی را زیاد میکند و میفرمود: اگر لای دندانها تمیز نشود غذا متعفن میشود و سبب بوی بد و آزار فرشتگان می شود.(  وسائل الشيعه: ج ۱۶، ص ۵۲۲ باب ۹۵ و ص ۵۲۲ ، ح ۲ باب ۹۶ و ص ۵۳۲، ح ۹ و ۱۱ و ۸ باب ۱۰۴)

وصدها صفات و اخلاق نیک آن حضرت که الگوی انسانیت است ولی در این نوشتار مجال ذکر آن ها نیست.