پدر و مادر

پدر بزرگوار وی حضرت موسی بن جعفر ، امام کاظم است ، ولی در نام مادر مكرمه امام اختلاف است :

مادر حضرت کنیز بوده که برای او نامهای متعددی ذکر کرده اند : سکینه(5)،(سير أعلام النبلاء، ج ۹، ص ۳۸۷) اروی(6)،( أحسن القصص ، ص ۲۸۹) خیزران مریسیه(7) ،(. تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة ، ص ۳۱۵ و مطالب السؤول في مناقب آل الرسول ، ص ۲۹۵) نجمه(8) ،(. تاريخ حبيب السير في أخبار أفراد بشر، ج ۲، ص ۸۲) و لقب او را شقراء نوبیه(9)(. مطالب السؤول في مناقب آل الرسول ، ص ۲۹۵ و سير أعلام النبلاء، ج ۹، ص ۳۸۷.) و یا ام البنین (10)(. الوافي بالوفيات ، ج ۲۲، ص ۲۴۸) گفته اند .

گفتنی است محمد خواجه پارسای بخاری حنفی در مقام تجلیل از مادر امام رضا و مقام معنوی آن بانو چنین می گوید:

و كانت أمه من أشراف العجم و كانت من أفضل النساء في عقلها و دينها ....(1).(. فصل الخطاب لوصل الأحباب به نقل از ينابيع المودة لذوي القربي ، ج ۳، ص ۱۶۶) 

ما در آن حضرت از بزرگ زادگان غیر عرب بوده و از نظر عقل و دین، سرآمد زنان دوران خویش بوده است.