وفات یا شهادت امام ؟

در تاریخ شهادت امام اختلاف بسیار است: شنبه اواخر ماه صفر سال ۲۰۳ هجری در دوران خلافت مأمون عباسی ( رأى بیشتر اهل سنت)(1).(. تاريخ خليفة بن خياط ، ص ۳۱۲ تاريخ يعقوبی، ج ۲، ص ۴۵۳ تاريخ الأمم و الملوک، ج ۵، ص ۱۴۶؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۴، ص ۳۳؛ كتاب الثقات ، ج ۸، ص ۴۵۷ ؛ المنتظم في تواريخ الملوك والأمم. ج ۶، ص ۱۲۱؛ تجارب الأمم وتعاقب الهمم ، ج ۳، ص ۳۷۶؛ اللباب في تهذيب الانساب، ج ۲، ص ٣٠؛ الكامل في التاريخ، ج ۴، ص ۱۸۷؛ تاریخ مختصر الدول ، ص ۱۳۴ ؛ المختصر في أخبار البشر، ج ۲، ص ۲۳؛ سير أعلام النبلاء، ج ۹، ص ۳۸۹؛ الكاشف في معرفة من له رواية في الكتب الستة، ج ۲، ص ۲۸۷؛ البداية والنهاية ، ج ۱۰، ص ۲۶۱؛ النجوم الزاهرة في ملوك مصر والقاهرة، ج ۲، ص ۲۱۹؛ الأئمة الاثنا عشر . ص ۹۵ و تاريخ الخميس في أحوال أنفس نفیس ، ج ۲، ص ۳۳۵ )

اول صفر ۲۰۳ هجری(2) .(التنبيه والأشراف ، ص ۳۰۳.)

شب جمعه ماه مبارک رمضان ۲۰۳ هجری(3).(المنتظم في تواريخ الملوك والأمم، ج ۶، ص ۱۲۵؛ الوافي بالوفيات، ج ۲۲، ص ۲۴۸ و تهذيب التهذيب . ج ۷، ص ۳۳۹.)

پنجم ذی حجه ۲۰۳ هجری(4) .(وفيات الأعيان وأنباء أبناء الزمان، ج ۳، ص ۲۷۰ و مرآة الجنان وعبرة اليقظان في معرفة ما يعتبر من حوادث الزمان ، ج ۲، ص ۱۰.)

سیزدهم ذی قعده ۲۰۳ هجری(5).(وفيات الأعيان وأنباء أبناء الزمان، ج ۳، ص ۲۷۰ و مرآة الجنان وعبرة اليقظان في معرفة ما يعتبر من حوادث الزمان ، ج ۲، ص ۱۰.)

سال ۲۰۲ هجری(6).(. مرآة الجنان وعبرة اليقظان في معرفة ما يعتبر من حوادث الزمان ، ج ۲، ص ۱۰.)

امام رضا حدود پنجاه سالگی به شهادت رسید(7).(تقريب التهذيب ، ج ۲، ص ۴۵) البته در سن دقیق آن حضرت به هنگام شهادت ، اختلاف است برخی ۴۴(8)(تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۴۵۳) را ذکر کرده است و عده ای ۴۷(9) ،(مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۴، ص ۳۳) ۴۹ (10)،(. مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۴؛ ذیل تاریخ بغداد، ج ۱۹، ص ۱۴۲؛ سير أعلام النبلاء، ج ۹، ص ۳۹۳؛ الوافي بالوفيات ، ج ۲۲، ص ۲۴۸ و تهذيب التهذيب ، ج ۷، ص۳۳۹.) ۵۰ (11)(. إكمال تهذيب الكمال في أسماء الرجال ، ج ۹، ص ۳۸۰.)و ۵۳ سالگی(12)(. مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۴، ص ۳۳.) را سن امام به هنگام شهادت ثبت کرده اند.