در حسن خلق و گشاده روئی
١٦ - داود بن سلیمان فراء و دیگران از حضرت رضا علیه السلام از پدرانش از علی علیه السلام روایت کرده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود :
همواره خوش اخلاق باشید که صاحب اخلاق خوب جایش در بهشت است ، و از اخلاق بد دوری کنید که صاحب خلق بد در دوزخ است.
۱۷ - و نیز راوی مذکور از امام رضا علیه السلام از پدرانش از علی علیه السلام روایت کرده که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود:
اخلاق بد اعمال آدمی را تباه میکند همان طور که سر که عسل را فاسد می سازد
۱۸ - و نیز حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود
بنده ای با داشتن خلق نیکو ثواب مرد روزه گیرو متهجدی را دریافت میکند
۱۹ - حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود
در میزان عدل روز قیامت چیزی سنگین تر از اخلاق نیکو نیست .
۲۰ - حضرت امیر المؤمنين عليه السلام فرمود
کاملترین شما از نظر ایمان کسی است که دارای خلق کامل باشد .
۲۱ - و نيز على عليه السلام فرمود حسن خلق بهترین رفیق است .
۲۲ - علی علیه السلام فرمود: از رسول اکرم صلی الله علیه و آله پرسیده شد کدام اعمال بیشتر موجب میگردد که آدمی در اثر انجام آن داخل بهشت شود .
فرمود ترس از خداوند و خوش خلقی ، و نیز پرسیده شد کدام عمل آدمی را وارد دوزخ میکند ، فرمود شکم و دامن .
۲۳ - حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود
روز قیامت کسانی به من نزديك تر هستند که از همگان خلق نیکوتر داشته و با خویشاوندانش مهربان باشند.
٢٤ - و نیز حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود
بهترین مردم از نظر ایمان بهترین آنها از جهت اخلاق و مهربان با خویشاوندان است ، و من از همه شما با خویشان خودم مهربان تر هستم
٢٥ - حسین بن خالد از حضرت رضا از پدرانش از علی علیهم السلام روایت کرده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود
هر کس مسلمان است. باید مکر و خدعه نکند و من از جبرئیل شنیدم میگفت مکر و خدعه در آتش است ، و سپس فرمود
از ما نیست کسیکه با مسلمانی غش کند و او را بفریبد ، و از ما نیست کسیکه به مسلمانی خیانت کند .
بعد از این حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند که جبرئیل بر آمد ، و گفت :
ای محمد حسن خلق را مراعات کن و همواره با مردم با نیکی و گشاده روئی گفتگو نما زیرا که بدخلقی خیر دنیا و آخرت را میبرد.
آگاه باشید که شبیه ترین شما به من کسانی هستند که خلق نیکو دارند.
٢٦ - فاطمه دختر حضرت رضا علیه السلام از پدرش امام رضا روایت کرده که آن حضرت از پدرانش از علی علیه السلام روایت کرده که حضرت رسول (ص) فرمود :
هر کس خشم خود را فرو برد خداوند او را از عذاب خود ایمن مینماید ، و هر کس خوی خود را نیکو کند پروردگار ثواب روزه دار متهجد را به او
می دهد .
۲۷ - در جامع الاخبار از حضرت رضا از پدرانش از علی علیهم السلام روایت کرده که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود :
کامل ترین مؤمنان کسانی هستند که دارای اخلاقی نیکو باشند، و مسلمان کسی است که سایر مسلمانان از دست و زبان او در آسایش باشند .
۲۸ -دارم و نعيم بن صالح طبری از حضرت رضا و او از پدرانش از علی عليهم السلام روایت کرده که حضرت رسول (ص) فرمود :
از حقوق مهمان اینست که با او همراهی کنی و او را تا درب منزل مشایعت نمائی .
-٤٨٣-
در خنده روئی
۳۳ - معمر بن خلاد گوید: از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم و گفتم : قربانت گردم مردی در میان گروهی زندگی میکند و در میان سخنانی رد و بدل میگردد که از آن سخن تفریح و خنده میکنند ؟ .
فرمود : مانعی ندارد مادامیکه ...! .
راوی گوید : من گمان کردم مقصودش اینست مادامیکه به فحش و ناسزا نرسد .
سپس فرمود: عربهای بیابان گرد خدمت حضرت رسول صلى الله عليه و آله میرسیدند و حضرت به آنان هدیه ای مرحمت میکردند و سپس میفرمودند : قیمت هديه ما را بدهید و در این هنگام خنده میکردند و هر گاه از موضوعی مهموم میشدند میفرمودند آن اعرابی کجا است ، کاش نزد ما آمده بود .
-۴۸۵-