مناظره با رؤسا و پیشوایان فرق

امام رضا، تهدیدات مورد نظر دولت عباسی از برپایی مناظرات را به فرصت های نابی جهت ترویج فرهنگ عقلانی تشیع بدل ساخت و با شکست علمای شناخته شده آن عصر در علوم و مذاهب مختلف توانست بیش از پیش جایگاه مکتب امامت را در میان مردم روشن سازد و حق غصب شده خویش را در رهبری جامعه اسلامی یادآور گردد. گوشه ای از مناظرات حضرت رضان به صورت فهرست وار به شرح زیر میباشد

. مناظره عمران صابی که از متکلمان بزرگ عصر بود(2).(طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۴۴۷ خسروی احتجاجات، ج ۲، ص ۳۰۳.)

. مناظره با ابوقره(3)(خسروی، احتجاجات، ج ۲، ص ۳۲۹)

. ابن السكيت(4)(طبرسی، الاحتجاج، ج ۴، ص ۱۵۸)

. جاثلیق، عالم بزرگ مسیحی(5)(ابن بابويه، عیون اخبار الرضاء اللا، ج ۱، ص ۳۱۳)

. رأس جالوت عالم بزرگ یهود(6)(همان)

. هربذ بزرگ عالم زرتشتیان(1)(طبرسی، الاحتجاج، ج ۳، ص ۹۳)

سلیمان مروزی، متکلم بزرگ خراسان(2)(خسروی، زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا ء البلاد، ص ۱۶۶)

نسطاس، عالم رومیان(3)(ابن بابويه، التوحيد، ص ۴۶۱؛ همو، عیون اخبار الرضا ء ، ج ۱، ص ۱۵۴)

على بن محمد جهم(4)(صدوق، عیون اخبار الرضاء ، ج ۱، ص ۳۸۹)

يحيی بن ضحاک سمرقندی(5)(همان، ج ۲، ص ۵۵۹)

عمرو بن هداب ناصبی(6)(خسروی، زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا ء، ص ۶۶)

البته ایشان در کنار مناظرات به تربیت شاگردان خاصی نیز مشغول بودند که دامنه این روشنگری ها را بسیار گسترده میساخت از این میان میتوان به مناظرات افراد زیر که از تربیت شدگان حضرت رضا بودند اشاره نمود:

. مناظرات علی بن میثم با ابو هذیل علاف و.....(7).(خسروی، احتجاجات، ج ۲، ص ۳۵۱)

. مناظرات فضل بن شاذان(8)(همان، ج ۲، ص ۳۶۲)