باب هفتم
اولاد حضرت رضا علیه السلام
در باب فرزندان حضرت رضا عليه السلام بين علماء اختلاف شده است.
گروهی از دانشمندان برای آن جناب غير از يك فرزند که حضرت جواد (ع) باشد فرزند دیگری ننوشته اند و معتقد هستند که امام رضا اولاد دیگری نداشته است.
و جماعتی دیگر نیز تا پنج فرزند ذکور و اناث برای حضرت رضا نوشته اند، و ما اينك آنچه در این مورد گرد آورده ایم ذیلا به اطلاع اهل علم و تحقیق قرار میدهیم .
شیخ مفید رضوان الله علیه گوید :
حضرت رضا علیه السلام در گذشت و از او فرزندی جز ابو جعفر جواد (ع) به جای او نماند ، وسن او در هنگام وفات پدرش هفت سال و چند ماه بود .
طبرسی رحمة الله علیه گفته :
حضرت رضا علیه السلام جز فرزندی بنام ابو جعفر جواد علیه السلام نداشت.
علی بن عیسی اربلی گوید :
حضرت رضا علیه السلام شش فرزند داشت، يك دختر و پنج پسر، فرزندان او محمد قانع ، حسن ، جعفر، ابراهیم ، حسین ، و عایشه نام داشتند .
از حافظ عبدالعزيز بن اخضر جنابذی نقل شده که وی گفت : حضرت امام رضا (ع) پنج پسرويك دختر داشته ، و اسامی آنها از قرار ذیل است : محمد که بعد از وی امام بود، ابوم دحسن ، جعفر ، ابراهيم ، حسین ، و عایشه .
و نیز اربلی به سند خود از حنان بن سدیر روایت میکند که او گفت : به حضرت رضا (ع) عرض کردم : آیا امامی هست که از وی فرزندی نیاید و بلاعقب باشد .
امام (ع) فرمود : از من جزيك فرزند نخواهد شد ، ولیکن خداوند متعال از او فرزندان و اعقاب زیادی ظاهر خواهد کرد .
ابو خداش گوید : من مدت سی سالست این حدیث را از حنان بن سدیر شنیده ام .
ابن خشاب گوید
برای حضرت رضا (ع) پنج پسرويك دختر متولد شد ، محمد امام ابو جعفر ثانی ، ابو محمد حسین ، جعفر ، ابراهيم ، حسن وعايشه .
ابن شهر آشوب گوید :
حضرت رضا (ع) جز یکفرزند بنام ابو جعفر جواد (ع) نداشت .
و نیز گفته : در مسجد زرد که در حومه مرو واقع شده فرزندی از امام رضا (ع) در آن دفن شده است، و درباره این مسجد و مزار کرامت هایی نقل شده است .
در کتاب عدد گوید: حضرت رضا دو فرزند بیشتر نداشت ، یکی از آنها محمد و دیگری موسی نام داشت .
و در کتاب در گوید : علی بن موسی در گذشت و از او فرزندی جز ابو جعفر محمد بن علی بجای نماند ، وسن او در روز وفات پدرش هفت سال و چند ماه بود .
ابن جوزی گوید :
فرزندان امام رضا عبارت بودند از: ابو جعفر ثانی ، وابو محمد حسن ، و ابراهيم ويك دختر .
محمد بن طلحه گوید :
فرزندان علی بن موسی شش تن بودند ، پنج پسرويك دختر ، و آنان عبارت بودند از: محمد قانع ، حسن ، ابراهيم ، حسين وعايشه .
ابن حزم اندلسی گوید
فرزندان على الرضا عبارتنداز : علی بن علی که از وی فرزندی به جای نماند ، ومحمد بن علی داماد مامون که از وی فرزندانی بجای ماندند ، و حسین .
مؤلف گوید :
از يك روایتی که ما در مسند آن حضرت در کتاب آداب ومواعظ تحت شماره ۲۸ نقل کردیم معلوم میشود که آنجناب دختری بنام «فاطمه» داشته است .
و این حدیث را ابوالحسن بکر بن احمد عصری از فاطمه دختر علی بن موسی روایت میکند که او گفت : از پدرم علی بن موسی و او از پدرش موسی بن جعفر نقل میکند .
و نیز در کتاب رشحات الفنون که از تألیفات امین الدین ابوالمکارم حسینی هروی است ، و این کتاب هنوز چاپ نشده و در کتابخانه «کاماهال ملا فیروز در شهر بمبئی از بلاد هندوستان محفوظ است .
در این کتاب مطالب ذیل را دیده و یادداشت کردم :
حضرت رضا (ع) اولاد ذکورش : اول محمد تقی ، دوم ابو جعفر اکبر ، سوم ابو جعفر اصغر ، چهارم ابو محمد حسن ، پنجم ابراهیم ، ششم حسين ، اناث يك تن بود .
در قزوین مزار معروف و مشهوری هست بنام شاهزاده حسین بن علی بن موسى الرضا عليهما السلام و اين بقعه و مزار از زمانهای بسیار قدیم در قزوین مورد توجه و زیارتگاه خاص و عام بوده است .
رافعی قزوینی در کتاب التدوين في اخبار قزوین و حمدالله مستوفی در کتاب تاریخ گزیده و عبد الجلیل رازی در کتاب النقض این مزار را ذکر نموده اند .
نکته قابل توجه در این بحث این است که : حضرت جواد و هادی و عسکری عليهم السلام را ابن الرضا میگفته اند، و ممکن است در این مورد اشتباهی از طرف مورخین و علمای انساب شده باشد .
مثلا ابو محمد الحسن که از اولاد امام رضا علیه السلام نوشته شده حضرت امام حسن عسکری باشد ، و یا موسی همان موسی مبرقع فرزند حضرت جواد باشد . والعلم عند الله تعالى .