حفظ حدود الله
اولین و مهمترین جلوه خود پرداز در سیره عملی رضوی در خصوص تربیت حفظ حدود الله» است. حدود الله در این بحث به معنای حفظ حقوق و حدود رعایت حرمت ها، مرزها و پاسداری از قوانین و موازین است و امام رضا (ع) نیز همچون سایر پدران بزرگوارش نمونه اعلاء و جامع حفظ حدود الله در عمل بود و هرگز در این باره کوتاهی روا نداشت و کمترین تجاوزی از آن نکرد. یاسر خادم پیرامون رعایت این مساله در سیره امام چه نظری و چه عملی رضا (ع) میگوید: «حضرت (ع) هرگز درباره حق کوتاهی روا نداشت و از دین پا را فراتر نمی گذاشت [عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۳۱۸] و آنگاه که علت اصرار به این رفتار را از امام رضا (ع) پرسیدند، فرمودند: این سیره جدم رسول الله بود که: «لا يقصر عن الحق ولا يجاوزه (لا يجوزه؛ هرگز درباره حق کوتاهی نمی کرد و از آن تجاوز نمی نمود [ همان ]
آنچه در زندگی امام رضا (ع) به عنوان اصل مطلق تربیتی در سیره ی عملی حضرت (ع) در تمام امور و کلیه ی مراحل زندگی شان مشاهده می شود مساله حفظ حدود و مرزهای الهی است. از دیدگاه و در سیره عملی حضرت (ع) این امر نه تنها در برخورد با مومنان و مسلمانان که در برخورد با تمامی افراد از فرقه ها و نحله های انحرافی نیز لازم است تا رعایت شود. و آنگاه که فلسفه ی این برخورد از حضرت رضا (ع) پرسیده شد، فرمودند: تلک حدود الله فلا تعتدوها و من يتعد حدود الله فاولئك هم الظالمون؛ اینها حدود خداست، از آنها فراتر نروید و هر که از حدود خدا فراتر رود، چنین کسان ستمکارند [بقره ٫ ۲۲۹]
اما نکته حائز اهمیت این است که حضرت رضا (ع) در عین رعایت این مساله هرگز سازش پذیر نبودند بلکه تمرین مرزبانی را از آغاز با این شعار که اهل بیت خداترس ترین و عالم ترین به حدود خدا هستند رعایت می نمودند. بنابراین امام (ع) به زیبایی مرزها را می شناختند و از مبانی اعتقادی اسلام پاسداری مینمودند و به حق به این کلام نبوی علوی باور داشتند و عمل مینمودند: خدای متعال حدودی را بر شما معین کرده است، از آنها فراتر نروید و تکالیفی بر شما واجب کرده است آنها را ضایع نکنید و قوانینی قرار داده است آنها را پیروی کنید و اموری را حرام کرده است آنها را ندرید و از سر رحمت به شما و نه فراموشکاری، اموری را بخودتان واگذاشته است پس خود را درباره آنها بزحمت نیندازید شیخ صدوق، الامالی، ص ١٥٩]