اخبار و آثار حضرت امام رضا علیه السلام  ( صص 286-284 ) شماره‌ی 2602

موضوعات

معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > نبوت > پيامبران و انبيای قبل از رسول خدا صلی الله > آدم (عليه السلام)

خلاصه

عبدالسلام بن صالح هروی گوید: به حضرت رضا (ع) عرض کردم : يا بن رسول الله مرا خبر دهید از درختی که حضرت آدم و حوا از آن خوردند و آن درخت چه بود؟ زیرا مردم در این باره اختلاف کرده اند ، بعضی گویند : درخت گندم بوده و گروهی میگویند : درخت حسد میباشد .امام (ع) فرمود : همه این مطالب درست است گفتم : پس معنی این اختلاف چیست و چگونه میتوان این موضوع را حل کرد؟فرمود : ای ابا الصلت درختهای بهشت چند نوع ثمر را حمل میکنند و مانند درختان دنیا نیستند ، درختی که آدم از آن خورد هم گندم داشت و هم انگور . پس از اینکه خداوند آدم را گرامی داشت و فرشتگان را امر کرد بروی سجده کنند و او را در بهشت جای داد، آدم در نزد خود گفت : آیا خداوند بشری بهتر از من آفریده است ، خداوند متعال قصد و نیت او را دریافت و گفت : ای آدم به ساق عرش بنگر .هنگامی که آدم به ساق عرش پروردگار نگریست مشاهده کرد در آنجا نوشته شده :« لا إِلَهَ إِلَّا اللهُ ، مَحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ عَلَى بْن ابيطالب أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَزَوجَةٌ فَاطِمَةِ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ وَالْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ »آدم (ع) عرض کرد: خداوندا اینان چه افرادی هستند ؟خداوند فرمود : اینان از ذریه تو هستند و از تو و جميع مخلوقات من بهترند اگر آنها نبودند من تو و بهشت و دوزخ و آسمان و زمین را خلق نمیکردم .ای آدم مبادا با دیده حسد به اینها بنگری که تو را از جوار خود بیرون خواهم کرد ، و لیکن آدم مقام آنها را آرزو کرد و حوا مقام حضرت زهرارا خواست از اینرو شیطان بر آنها مسلط شد و از درخت ممنوع خوردند و از بهشت رانده شدند .

متن

 

حضرت آدم (ع)

4- احمد بن عامر طائی از حضرت رضا (ع) روایت کرده که روزی علی (ع) در جامع کوفه بودند، در این موقع مردی از اهل شام خدمت آنحضرت رسید و عرض کرد : از تو چند پرسش دارم .

علی (ع) فرمود: برای فهمیدن و درك حقيقت سؤال کن نه برای مجادله و اشتباه کاری .

آن مرد سؤالاتی کرد و در ضمن گفت: نخستین کسی که شعر گفت که بود .

علی (ع) فرمود : آدم (ع) اولین کسی است که شعر گفته است ، پرسید شعرش چه بود؟

فرمود : هنگامیکه وارد زمین شد و وسعت زمین و فضا و هوای آنرا مشاهده کرد و هابیل بدست برادرش قابیل کشته شد گفت :

تَغَيَّرَتِ البَلادُ وَمَنْ عَلَيْهَا                          فَوَجهُ الْأَرْضِ مُقْبَرُ قَبِيحُ

تَغَيَّرَ كُلُّ ذِي لُونٍ وَ طَعْمِ                         وَ قَلَّ بَشَاشَةُ الْوَجْهِ الْمَليحُ

شیطان نیز در پاسخ آدم گفت :

تَتَحَ عَنِ البلاد و ساكنيها                          فَبِي فِي الْخُلْدِ ضَاقَ بِكَ الفَسِيحُ

وَكُنتَ بِهَا وَزَوْجُكَ فِي قَرَارٍ                       وَقَلْبُكَ مِنْ أَذًى الدُّنْيَا مَرِيحُ

فَلَمْ تَنْفَكَ مِن كَيْدِي وَ مَكْرِي                   إِلَى أَنْ فَأَتَكَ الثَّمَنُ الربيحُ

 فَلُو لَا رَحْمَةُ الْجَبَارِ أَضْحَتْ                     بِكَفِكَ مِنْ جَنَانِ الْخُلْدِ رِيحُ

۵- عبدالسلام بن صالح هروی گوید: به حضرت رضا (ع) عرض کردم : يا بن رسول الله مرا خبر دهید از درختی که حضرت آدم و حوا از آن خوردند و آن درخت چه بود؟ زیرا مردم در این باره اختلاف کرده اند ، بعضی گویند : درخت گندم بوده و گروهی میگویند : درخت حسد میباشد .

امام (ع) فرمود : همه این مطالب درست است .

گفتم : پس معنی این اختلاف چیست و چگونه میتوان این موضوع را حل کرد؟

فرمود : ای ابا الصلت درختهای بهشت چند نوع ثمر را حمل میکنند و مانند درختان دنیا نیستند ، درختی که آدم از آن خورد هم گندم داشت و هم انگور .

 پس از اینکه خداوند آدم را گرامی داشت و فرشتگان را امر کرد بروی سجده کنند و او را در بهشت جای داد، آدم در نزد خود گفت : آیا خداوند بشری بهتر از من آفریده است ، خداوند متعال قصد و نیت او را دریافت و گفت : ای آدم به ساق عرش بنگر .

هنگامی که آدم به ساق عرش پروردگار نگریست مشاهده کرد در آنجا نوشته شده :« لا إِلَهَ إِلَّا اللهُ ، مَحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ عَلَى بْن ابيطالب أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَزَوجَةٌ فَاطِمَةِ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ وَالْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ »

آدم (ع) عرض کرد: خداوندا اینان چه افرادی هستند ؟

خداوند فرمود : اینان از ذریه تو هستند و از تو و جميع مخلوقات من بهترند اگر آنها نبودند من تو و بهشت و دوزخ و آسمان و زمین را خلق نمیکردم .

ای آدم مبادا با دیده حسد به اینها بنگری که تو را از جوار خود بیرون خواهم کرد ، و لیکن آدم مقام آنها را آرزو کرد و حوا مقام حضرت زهرارا خواست از اینرو شیطان بر آنها مسلط شد و از درخت ممنوع خوردند و از بهشت رانده شدند .

مخاطب

نوجوان ، جوان ، میانسال

قالب

سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب داستان كوتاه ، کتاب معارفی