از کتاب ایمان و کفر

۱- بزنطی گوید: از حضرت رضا علیه السلام شنیدم میفرمود : ایمان دارای چهار رکن است: توکل بر خداوند متعال وراضی شدن به قضاء و قدر پروردگار و تسلیم در برابر فرمان خداوند ، و واگذاردن کارهای خود به او .

یکی از بندگان شایسته پروردگار گفته است : وَافَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ، فَوَقَيهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا » .

۲ - و نیز بزنطی گوید : از آن حضرت شنیدم میفرمود :

ایمان از اسلام يك درجه برتر است ، و تقوی از ایمان يك درجه برتر است ویقین از تقوى يك درجه برتر است ، و در میان بنی آدم چیزی بهتر و برتر از یقین تقسیم نشده است .

3- بزنطی گوید از حضرت رضا علیه السلام شنیدم میفرمود :

قلم تقدیر از جانب خداوند برای مؤمنین و متقین به سعادت جاری شده برای مكذبين و معصیت کاران به شقاوت و بدبختی نوشته شده است .

4- ابو نصر بزنطی گوید حضرت امام رضا علیه السلام فرمود :

خداوند تبارك و تعالى شما را هدایت و راهنمایی کرد و دل شما را روشن ساخت .

حضرت صادق علیه السلام میفرمود ایمان یا ثابت است و با عاریه آیا شما قدرت دارید کسی را که خداوند گمراه کرده است هدایت کنید .

۵ - سلیمان جعفری گوید حضرت رضا علیه السلام به من فرمود .

ای سلیمان خداوند متعال مؤمن را از نور خود آفرید و به رحمت خود آنان را شست و شو داد ، و برای ما از آنها پیمان ولایت گرفت پس مؤمن برادر ابوینی مؤمن است ، پدرش نور و مادرش رحمت است، از فراست مؤمن بترسید که اوبانور خدا مینگرد .

6- حارث بن دلهاث غلام حضرت رضا علیه السلام گفت از آن جناب شنیدم میفرمود :

مؤمن دارای ایمان نخواهد بود تا آنگاه که در اوسه خصلت باشد یکی از خدا و دیگری از پیغمبروسوم از امام .

اما سنت خداوند پوشیدن اسرار است، پروردگار میفرماید « عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ » .

و اما سنت پیغمبر مدارا کردن با مردم است، زیرا خداوند متعال پیغمبر خود را به مدارا کردن با مردم امر کرده و فرموده خذ العفو وامر بالعرف .

و اما سنت امام صبر و شکیبائی در مشکلات است .

7- یونس گوید از امام رضا علیه السلام از ایمان و اسلام پرسیدم .

فرمود حضرت باقر علیه السلام فرمودند ایمان همان اسلام است ، ولیکن يك درجه از اسلام برتر است ، و تقوى يك درجه از ایمان برترويقين يك درجه از آن بالاتر است ، و چیزی مانند یقین در میان مردم تقسیم نشده است .

گوید عرض کردم یقین چیست ؟ .

فرمود توکل بر خداوند و تسلیم امور به او و به حکم و قضاء خداوندراضی شدن و واگذاری امور به وی .

گفتم تفسیر این کلمات چیست؟ فرمودند حضرت باقر این چنین فرموده اند.

8- حسن بن علی و شاء گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود هر کس دل مؤمنی را شاد کند و اندوه او را برطرف گرداند خداوند روز قیامت دل او را شاد می کند .

۹ - محمد بن عبدالله بن طاهر گوید در نزد پدرم، بودم ، در این هنگام ابو الصلت هروی واسحاق بن راهويه واحمد بن محمد بن حنبل هم حضور داشتند.

پدرم گفت یکی از شما برایم حدیثی نقل کند .

ابو الصلت هروی گفت :

علی بن موسی از پدرانش از علی علیهم السلام روایت میکرد که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود ایمان اقرار بزبان و عمل به ارکان است .

راوی گوید هنگامیکه از مجلس بیرون شدیم احمد بن محمد بن حنبل گفت این حدیث با این سند چیست ؟ .

پدرم گفت این داروی دیوانگان است ، هر گاه این سند را بردیوانگان بخوانند آنان از جنون بهبودی حاصل میکنند .

۱۰ - ابو الصلت هروی از حضرت رضا علیه السلام روایت میکند که حضرت

- ٤٣٢ -

رسول صلى الله علیه و آله فرمود ایمان شناختن به دل ، و اقرار بزبان ، و عمل به ارکان است .

۱۱- ونيز ابو الصلت گوید از امام رضا علیه السلام پرسیدم ایمان چیست ؟ .

فرمود: ایمان دارای سه رکن است پیوند قلبی و تلفظ بزران و عمل به اعضاء و جوارح ، ایمان بدون اینها تحقق نمیپذیرد

۱۲- داود بن سلیمان از حضرت رضا علیه السلام روایت کرده که حضرت صادق فرمود: خداوند متعال برای داود پیغمبر وحی فرستاد که بنده ای از بندگانم با کارهای شایسته خود را به من نزديك ميكند و من هم او را داخل بهشت میکنم.

داود گفت: بار خدایا آن کارشایسته چیست ؟.

فرمود: اندوه دل مؤمن را بر طرف میکند اگرچه بوسيله يك دانه خرما باشد .

داود عرض کرد : حق است بر کسیکه تو را شناخت امید خود را از تو قطع نکند

۱۳ - عبید بن هلال گوید از حضرت رضا علیه السلام شنیدم میفرمود من دوست دارم که مؤمن محدث باشد.

گوید عرض کردم :

محدث چیست ؟ .

فرمود یعنی فهمیده .

١٤ - ابراهیم بن ابی محمود گوید حضرت امام رضا علیه السلام فرمود مؤمن کسی است که هر گاه کار خوبی کرد خوشحال میشود و هر گاه مرتکب کارزشتی شد استغفار

-٤٣٣-

میکند ، و مسلمان کسی است که مسلمانان از زبان و دست او در امان باشند ، از ما نیست کسیکه همسایگانش از وی در امان نباشند .

۱۵- احمدطائی از حضرت رضا علیه السلام از پدرانش از علی علیهم السلام روایت کرده که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود :

مؤمن در آسمانها شناخته شده همانطور که مردی اهل و عیال و فرزندانش را میشناسد و مؤمن در نزد پروردگار از فرشته مقرب هم گرامی تر است .

١٦- و نیز امام رضا علیه السلام از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت کرده که فرمود :

کسیکه به مؤمن بهتان بزند و یا درباره او سخنان ناروائی بگوید، پروردگار روز قیامت او را روی تلی از آتش قرار خواهد داد تا از تهمت و افترائی که به او زده است خارج گردد .

۱۷ - حضرت رضا علیه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود :

ای علی از الطاف خداوند نسبت به مؤمن اینست که برای مرک وقت معین قرار نداده است ، تا آنگاه که به گناهی اقدام کند، و هر گاه مرتکب گناهی شد او را قبض روح میکند .

امام رضا عليه السلام فرمود : حضرت صادق سلام الله علیه فرمودند : از ارتکاب گناهان خود داری کنید تا بر طول عمر شما افزوده شود .

۱۸ - حسن بن عبدالله رازی از امام رضا علیه السلام از پدرانش از علی - عليهم السلام روایت کرده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: مؤمن با نور

-٤٣٤ -

خداوند به امور مینگرد .

۱۹ - دارم بن قبیصه از حضرت رضا علیه السلام از پدرانش از علی علیه السلام روایت کرده که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود .

هر کس مؤمنی را خوار بدارد ، و يا او را كوچك بدار و به جهت فقر و تنگدستی او را تحقیر کند خداوند متعال روز قیامت این چنین شخصی را روی پل جهنم نگاه میدارد و به مردم معرفی میکند .

۲۰ - محمد بن سنان از حضرت رضا علیه السلام روایت کرده که فرمود. ناخوشی برای مؤمن رحمت و پاک شدن از گناهان است و برای کافر عذاب و نفرین است، مرض همواره با مؤمن هست تا آنگاه که همه گناهان او پاک گردد .

۲۱- ابو نصر بزنطی گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود: حضرت باقر (ع) فرمودند .

هیچ بنده ای در ایمان به کمال نمیرسد مگر اینکه بشناسد ائمه اطهار عليهم السلام همه مانندهم هستند و مردم باید در مسائل حلال و حرام به آنها رجوع کنند.

۲۲ ابو الصلت هروی گوید هنگامیکه حضرت رضا علیه السلام وارد نیشابور شد و بر مرکب مخصوص سوار بود من نیز در خدمت آن جناب بودم .

علماء ومحدثين شهر بزرك نيشابور مانند ياسين بن النضر واحمد بن حرب و يحيى بن یحیی و گروهی دیگر پیرامون او را گرفتند و گفتند به حق پدران پاکت برای ما حديثي نقل كن .

حضرت رضا علیه السلام از پدرانش از علی علیهم السلام روایت کردند که فرمود: از حضرت رسول صلى الله علیه و آله پرسیدم ایمان چیست ؟ .

- ٤٣٥ -

فرمود : شناخت به قلب ، و اقرار به زبان ، و عمل به ارکان .

ابو علی انصاری که این حدیث را از ابو الصلت نقل کرده گفت : احمد بن حنبل میگفت : اگر این اسناد را به دیوانه ای قرائت کنی از جنون نجات پیدا میکند عیب این حدیث فقط صحت سندش میباشد .

۲۳- حضرت جواد علیه السلام فرمود: یکی از اصحاب امام رضا علیه السلام مریض شد ، امام از وی عیادت کرد و فرمود: حالت چگونه است؟ .

گفت : بعد از تو حالم به شد و مرك را مشاهده کردم ، مقصودش شدت ناخوشی بود .

امام رضا سلام الله عليه فرمود مرك را چگونه یافتی ؟ .

گفت : بسیار سخت و آزار دهنده

فرمود تو مرك را مشاهده نکردی بلکه آثار و علائم او را دیدی .

 مردم دو دسته هستند دسته ای بوسیله مرك راحت میشوند و از رنج و محنت دنیا آسوده میگردند، دسته ای هم مرگ موجبات آسایش آنها را برهم میزند و گرفتار عقوبت اخروی میگرداند .

ایمان خود را به خداوند و ولایت اهل بیت تجديد كن وراحت باش .

مرد ناخوش دستور حضرت رضا علیه السلام را بکار بست و بعد گفت يا بن رسول الله اينك فرشتگان پروردگار با درود و هدایا حاضر شده و در مقابل تو قرار گرفته و اجازه جلوس میخواهند .

امام رضا علیه السلام فرمود آیا فرشتگان پروردگارم حاضر شده اند ؟ سپس به مریض فرمودند: از آنها بپرس آیا فرمان داده شده اند که در حضور من قیام

-٤٣٦-

کنند

مریض گفت من از آنها پرسیدم و آنها گمان میکنند که اگر همه فرشتگان در این جا حاضر گردند مامورند قیام کنند و بدون اجازه و اذن شما جلوس نخواهند کرد .

سپس آن مرد چشم های خود را روی هم گذاشت و گفت السلام عليك يا بن رسول الله واينك حضرت رسول وائمه اطهار در این جا حاضرند ، و آن مرد چند لحظه بعد در گذشت .