نکاتی در اسرار مرگ
امام رضا (ع) از پدر بزرگوارش نقل فرمودند که به امام صادق(ع) گفته شد:
صِفْ لَنَا الْمَوْتَ، مرگ را برای ما وصف فرما.
حضرت فرمود: مرگ برای مؤمن خوشبوترین گلهاست که آن را می بوید و از بوی خوش آن از حال میرود و خستگی و درد از او منقطع می شود و برای کافر مانند نیش افعی و عقرب، بلکه سخت تر است.
سؤال شد: بعضی میگویند مرگ از تکه تکه شدن با اره و قیچی و کوبیده شدن باسنگ و چرخاندن سنگ آسیاب بر حدقه چشم سخت تر است (آیا این سخن صحت دارد؟).
حضرت فرمودند برای بعضی از کافرین و فاجرین همینطور است آیا از این افراد کسی را که این سختی ها را میکشد ندیده اید؟ اما آن چیزی که از این هم شدیدتر است عذاب آخرت است. زیرا عذاب آخرت از عذاب دنیا سخت تر و شدیدتر است.
گفته شد: پس چرا ما میبینیم که جان دادن بعضی از کفار آسان است، در حالی که می خندد و سخن میگوید و در آن حال می میرد؟ و بعضی از مؤمنین هم اینگونه می میرند؟ اما بعضی از مؤمنین و کافرین در هنگام جان دادن، دچار سختی ها می شوند؟
حضرت فرمود:
ما كَانَ مِنْ راحةٍ لِلْمُؤْمِنِ هُناكَ فَهُوَ تَعجِيلُ ثواب.
راحتی مؤمن در آن حال ثواب و پاداش فوری و زودرس است.
وَ ما كَانَ مِنْ شَدِيدٍ فَتَمْحِيصُهُ مِنْ ذُنُوبِهِ لِيَردَ الْآخِرَةَ نَقِياً نظيفاً مُسْتَحِقاً لِلثَّوابِ الْأَبَدِ، لَا مَانِعَ لَهُ دُونَهُ.
و سختی هنگام مرگ برای مؤمن باعث پاک شدن از گناه است تا با پاکی و تمیزی به آخرت وارد شود و بدون هیچ مانعی استحقاق ثواب ابدی را داشته باشد.
وَ مَا كَانَ مِنْ سُهُولَةٍ هُناكَ عَلَى الْكَافِرِ فَلِيُوفِي أَجْرَ حَسَنَاتِهِ فِي الدُّنْيَا لِيَرِدَ الْآخِرَةَ وَ لَيْسَ لَهُ إِلَّا مَا يُوجِبُ عَلَيْهِ الْعَذَابَ.
و اما راحتی کافر در آن حال بخاطر آن است که اجر نیکی های خود را بطور
تمام و کمال در دنیا دریافت دارد و وقتی وارد آخرت می شود جز عذاب نبیند.
وَ مَا كَانَ مِنْ شِدَّةٍ عَلَى الْكَافِرِ هُناكَ فَهُوَ ابْتِدَاءُ عَذَابِ اللَّهِ لَهُ، ذَلِكُمْ بِأَنَّ اللَّهَ عَدْلٌ لا يَجُورُ.....
و اما سختی جان کندن کافر آغاز عذاب اوست و این بخاطر آن است که خداوند عادل است و ستم نمیکند.
عيون اخبار الرضا (ع) ، ج ۱، ص ۵۶۱ ترجمه حمیدرضا مستفید و دیگران
نهی از طلب مرگ
امام رضا (ع) از امام کاظم (ع) روایت کرد که مردی نزد امام صادق(ع) آمده و گفت:
از زندگی سیرم و از خداوند طلب مرگ میکنم. امام(ع) به ایشان فرمودند:
تَمَنَّ الْحَيَاةَ لِتُطِيعَ لَا لِتَعْصِيَ، فَلَأَنْ تَعيش فَتُطِيعَ خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تَمُوتَ فَلَا
تَعْصِيَ وَ لَا تُطِيعَ .
عيون اخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۶۴۷، ترجمه مستفید و غفاری
از خدا طلب عمر کن تا او را اطاعت کنی نه نافرمانی پس اگر زنده باشی و اطاعت خدا کنی برای تو بهتر از آن است که بمیری تا نه معصیت و نه طاعتش کرده باشی