از سوره تین

۱۳۱ - محمد بن فضل گوید: خدمت حضرت رضا علیه السلام عرض کردم : تفسير سورة « وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ » را برای من بیان فرمائید .

امام علیه السلام فرمود : تین وزيتون حسن و حسین علیهما السلام می باشند ، طور سينين » یعنى طور سيناء مقصود امير المؤمنين است ، « وَهُذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ » رسول خدا صلی الله علیه و آله میباشد که مردم با اطاعت از او از آتش دوزخ نجات پیدا می کنند .

در تفسير « لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقویم » فرمود : مقصود از آن انسان «ابو فصیل » است که خداوند از او برای خود به خداوندی و برای محمد (ص) به نبوت ، و برای اوصیاء او به ولایت پیمان گرفت . او هم اقرار و اعتراف کرد .

«ثُمَّ رَدَدْنَاهُ الى اسفل سافلين » يعنى ابو فصيل نقض عهد کرد و به آل محمد عليهم السلام ظلم و ستم روا داشت و در نتیجه گرفتار عذاب شد .

در تفسیر « إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ » فرمود : به خداوند سوگند مقصود امير المؤمنين و شیعیان آن حضرت میباشند « فَلَهُمْ أَجْرُ غَيْرُ مَمْنُونٍ » که برای آنان پاداش بدون منت هست

در تفسیر « فَمَا يُكَذِّبُكَ بَعد بالدين» فرمود : يعنى وَمَنْ يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ ، دين در این جا امیر المؤمنین علیه السلام است .

از سوره بینه

۱۳۲ - بزنطی گوید: حضرت رضا علیه السلام قرآنی به من مرحمت کرد و فرمود در آن نگاه نکن ، من هنگام قرائت سوره «لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا » در آن مصحف نام هفتاد نفر از قریش را مشاهده کردم ، پس از چندی فرمودند قر آن را برایم بفرستید و من هم فرستادم .

از سوره تکاثر

۱۳۳ - ابراهيم بن عباس صولی کاتب در سال دویست و بیست و هفت در اهواز گفت یکی از روزها در محضر حضرت رضا علیه السلام بودیم ، فرمود در دنیا نعمت حقیقی و واقعی هر گز وجود ندارد .

یکی از فقهاء گفت خداوند متعال می فرماید «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ » مقصود از این نعمت آب سرد و گوار است .

در این هنگام حضرت رضا علیه السلام فرمود شما این طور تفسیر کرده اید و در این باره اختلاف نموده اید، گروهی گفته اند: آن آب سرد است ، و دسته ای گفته اند : غذای پاک میباشد ، جماعتی گفته اند: خواب خوش است .

سپس فرمود: پدرم از پدرش حضرت صادق علیه السلام روایت می کرد که روزی همین گفتگوها در محضر آن جناب پیش آمد و آیه مورد بحث قرار گرفت .

امام صادق علیه السلام از این گفتگو و تفسیرها ناراحت شد و فرمود : خداوند از نعمت هائیکه به بندگانش مرحمت کرده سؤال نمیکند و منت نمی گذارد ، منت نهادن برای بندگان مذموم است تا چه رسد به خداوند ، ولیکن مقصود از نعمت در این آیه محبت ما اهل بیت است که خداوند متعال بعد از توحید و نبوت مردم را از آن باز خواست میکند ، زیرا بنده ای هر گاه به این مورد عمل کرد راه بهشت و نعیم آن را پیدا می‌کند .

فرمود: پدرم از پدرش از پدرانش از علی علیه السلام روایت کرده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود : ای علی نخستین پرسشی که بعد از مرگ از انسان میشود توحید و نبوت من و ولایت تو می باشد ، و هر کسی اقرار کند و اعتراف نماید ، در نعمتی که هر گزز ایل نمی گردد وارد می گردد .