تفسیر «بسم الله الرحمن الرحيم و خواص و آثار آن

امام رضا در حدیثی فرموده است 

معنی «بسم الله» آن است که نشانه ای از نشانه های الهی را بر خود می نهم و آن نشانه عبودیت است.»(۳)(تفسیر نور الثقلين، جلد ۱، ص ۱۱. اسم در کلمه «بسم الله» به معنی نام و نشانه است و با توجه به حدیث فوق ریشه آن وسم علامت و نشانه است. چنانچه ادیبان کوفه چنین نظریه ای دارند.)

همچنین فرموده است 

«بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم نزدیکتر است به اسم اعظم خدا، از سیاهی چشم به سفیدی آن» (۴)(تفسیر نور الثقلين، جلد ۱، ص ۸ تفسیر المیزان، جلد ۱، ص ۲۵)

امام رضا فرموده است: «بسم الله الرَّحْمَنِ الرَّحیم» بزرگترین آیه در قرآن است.»(۵)(مسند الامام الرضا، جلد ۱، ص ۳۱۰) 

امام رضا از پدرانش روایت کرده که امیرالمؤمنین فرمود: ««بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيم» یکی از آیات سوره مبارکه فاتحة الکتاب است و فاتحة الکتاب دارای هفت آیه است که تمام آن در بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (جمع) و خلاصه شده است - از رسول خدا شنیدم که می فرمود:

خداوند متعال به من فرمود

105

ما به تو سوره حمد و قرآن عظیم دادیم (۱)(سوره حجر، آیه ۸۷)

خداوند بر من منت گذاشت و این سوره را در ازاء قرآن (مساوی قرآن قرار داد. و همانا خداوند حضرت محمد را به بسم الله مخصوص گردانید، و امتیاز بخشید و به آن او را شرافت و بزرگی داد و از پیامبران خود کسی را در این باره با وی شریک قرار نداد جز سلیمان که از فاتحة الکتاب بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیم را به او عطا فرمود و در داستان بلقیس در قرآن مجید فرمود: «نامه پرارزشی به سوی من افکنده شده این نامه از سلیمان است و چنین می باشد به نام خداوند بخشنده مهربان (۲)(مسند الامام الرضا، جلد ۲، ص ۲۹)

آگاه باشید هر کس آن را بخواند در حالی که معتقد به ولایت پیامبر و خاندان پاکش باشد و از اوامر آنها اطاعت کند و به ظاهر و باطن آن آیه شریفه عمل نماید خداوند به هر حرفی از آن یک حسنه به او عطا فرماید که هر یک از آنها از هرگونه خیر دنیا و اموال آن برتر است.

هر کس از اعماق جان به کسی که «بسم اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیم» را قرائت کنند، گوش فرا دهد خداوند به همان اندازه که به قرائت کننده پاداش دهد، به استماع کننده نیز آن ثواب را عطا میکند. پس سعی کنید از این ثواب و خیر کثیر بهره گیرید، و خود را از این نعمتی که به شما روی آورده، محروم نکنید. البته این گنج و غنیمتی است برای اهل دل از این غنیمت هر چه می خواهید استفاده نمایید و مراقب باشید که وقتش منقضی نشود، زیرا در آن صورت حسرت آن در دل شما باقی خواهد ماند.» (۳)(سوره نمل، آیه ۲۹)