علت وضوء

2- فضل بن شاذان در ضمن روایاتی که از حضرت رضا علیه السلام روایت کرده گوید :

اگر کسی بپرسد چرا مردم باید وضوء بگیرند و برای چه این امر در اسلام واجب شده است ؟

در جواب گفته میشود برای اینکه هر گاه بنده ای میخواهد در مقابل خداوند قرار گیرد و با پروردگار مناجات کند باید پاک و پاکیزه باشد، و از چرک و کثافت خود را تمیز کند ، و کسالت و سستی را از خود دور سازد و با دل پاک و آرام در برابر خداوند قرار گیرد .

اگر کسی بگوید چرا در وضوء شستن دست پا سرو صورت واجب شد.

در پاسخ او گفته میشود : هرگاه بنده ای در برابر خداوند قرار گیرد اعضاء و جوارحی که از وی ظاهر میگردد همانها هستند که در هنگام وضوء شسته شده اند .

زیرا نماز گذار با چهره خود سجده میکند و خضوع و خشوع مینماید ، و با دست خود از خداوند چیزی طلب میکند ، و با سرش به رکوع و سجود میرود ، و با پاهایش بر میخیزد و می نشیند

اگر کسی بگوید: چرا شستن فقط مخصوص دست و صورت شده و به سرو پا مسح مقرر شده است؟ و چرا نباید همه اعضاء و جوارح را شست ، و یا همه را مسح کشید .

گفته میشود این دستورات روی علل و جهاتی انجام میگیرد:

یکی اینکه عبادت بزرك ركوع و سجود است و رکوع و سجود با صورت و دست انجام میگیرد ، و سرو پا در آن دخالت و ارتباطی ندارند ، از این روشستن آنها لازم نشده است .

دوم اینکه مردم قدرت ندارند در هر وقت سر و پاهای خود را بشویند ، و در هنگام سفر و یا سردی و یا کسالت و مرض بر آنها شستن بسیار سخت میگردد و در شب و روز انجام آن مشکل میباشد ، ولیکن شستن صورت و دست از آن سبک تر است .

فرائض و واجبات به اندازه استعداد ضعیف ترین مردم تشریع شده است ، و بعد همه مردم از ضعیف و قوی و سالم و مریض باید آن دستورات را بکار بندند و به آن عمل نمایند

سوم اینکه سرو پا همیشه اوقات مانند صورت و دست آشکار نیستند

اگر کسی بگوید : چرا وضوء فقط در صورت خروج بول وغائط و يا خواب واجب شده و در سایر اشیاء این امر مقرر نگردیده است؟

گفته میشود که نجاست از انسان فقط از این دو محل خارج میگردد و در انسان جای دیگری که از آن نجاست بیرون گردد نیست، از این رو دستور داده شده که هر گاه از انسان نجاست بیرون شد باید وضوء گرفت .

و در مورد خواب نیز از این رو وضوء واجب شده که هر گاه آدمی در خواب رود تمام اعضاء بدنش از اختیار او بیرون میشوند ، و امکان دارد که هنگام خواب از وی بادی بیرون گردد، از این رو برای کسی که به خواب رفته بعد از بیدار شدن باید وضوء بگیرد .