عبادت و تکامل

انسان در جهان بینی اسلام از آنچنان قدرت والایی برخوردار است که تمام نیروها و انرژیها و جمادات و حیوانات مسخر و محکوم اویند و خداوند تمام وسایل و اسباب رسیدن به کمال را در اختیار او قرار داده و به او امکان هرگونه دخل و تصرفی را بخشیده است. ولی با وجود این همه امکانات او مخلوقی است ناتوان و محکوم و زبون هوسها و خواسته هایش است و به تمام مصالح وجود خویش کاملا آگاه نیست لذا بر اثر همین ناتوانی و ناآگاهی است که آفریدگار جهان تنظیم برنامه زندگی را به عهده وی واگذار نکرده بلکه این بخش مهم از حیات وی که از قلمرو علم و قدرت و امکانات مادی آدمی خارج است را خود به عهده گرفته است.

هرگاه روش زندگی انسان در چهارچوب برنامه ای که وحی ترسیم کرده است، شکل گیرد. و تمام زوایای آن با نور برنامه ها و دستورات سعادت بخش الهی روشن شود، کشتی وجود آدمی از امواج خروشان و سهمگین زندگی به ساحل نجات هدایت و رهبری میشود و او به شاهراه سعادت و نیکبختی خواهد رسید ولی هرگاه وی از سایه حمایت خدا و از دایره روشن برنامه های الهی خارج گردد، گرفتار تیره روزی و بدبختی در دنیا و آخرت خواهد شد.

امام رضاء فرمود:

خداوند به یکی از پیامبران خویش وحی فرستاد 

هرگاه من اطاعت شوم رضایتمند میگردم و آنگاه که از کسی خرسند و رضایتمند شدم به زندگی او برکت خواهم داد و برکتی هم که از جانب من باشد، نهایتی نخواهد داشت. (۱)(اصول کافی، جلد ۲، ص ۲۵۷)

امام رضا فرمود:

همانا خداوند مردم را به اطاعت و فرمانبرداری خود آزمایش می کند خواه ماده آزمایش برای آنان قابل تعقل باشد خواه نباشد. و هدف آزمایش این است که حجت خدا بر مردم الزام آور باشد و جای شبهه در اطاعت و عدم اطاعت او باقی نماند بر این اساس بدان که سرآمد تمام شرایط اطاعت و فرمانبرداری از خداوند این است که ما تسلیم بدون قید و شرط خداوند باشیم چه در اموری که عقل آنها را درک میکند و چه اموری که عقل ما به عمق آنها راه ندارد و حقیقت آن را درک نمی نماید. (۲)(بحار الانوار، جلد ۱۷، ص ۲۰۹ و جلد ۷۸، ص ۳۴۸)

صنعت و دانش و اختراعات محیر العقول هرگز نمیتواند آسایش روحی و معنوی را برای بشر به ارمغان آورد. زیرا علم دائماً دستخوش انقلاب و تحول بوده و به آن نمیتوان اتکای دائمی جست آنچه دیروز مسلم بود امروز مورد تردید و فردا به کلی منتفی می شود و به همین جهت بندگان علم پیوسته در حال تشویش و اضطراب بوده از آرامش حقیقی بهره ای ندارند.

رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران مرحوم امام خمینی (ره) فرموده است 

آن که اطمینان می آورد و نفس را از تزلزل که دارد و خواهشی که دارد بیرون می آورد، آن «ذکر الله» است.» (۱)(اخلاق از دیدگاه قرآن و سنت، ص ۱۹)

همچنین فرموده است: 

همان طور که عالم طبیعت باید با ابزار خودش درست بشود، و عدالت اجتماعی در بین مردم جریان پیدا کند و حکومت عادله ای کار این عالم را تنظیم نماید، آنجا عالم ماورای طبیعت هم ابزاری دارد. زندگی آنجا هم ابزاری دارد. ابزارش را انبیاء آورده اند. «دعا»، «ذکر»، «قرآن»، «نماز»، «احکام عبادی» و «معارف الهیه ابزار آنجاست برای زندگی و نورانیت آن عالم است. (۲)(مجموعه ای از مکتوبات سخنرانیها پیامها و فتاوی امام خمینی از نیمه دوم سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۷) ص ۲۶۱)