کیفر سستی ورزیدن در نماز

وجود انسان طعمه بسیار آماده برای نیرنگهای شیطان است. این موجود رانده شده که در آغاز خلقت انسان او را فریب داد و از نعمت بی پایان محرومش ساخت طبق سوگندی که یاد کرده است هرگز دست از فرزندان آدم برنخواهد داشت تا آنها را از هر طریقی گمراه کند. (۲)(سوره ص، آیه ۸۲ و ۸۳) پس وجود هر انسان منزلگاه شیطان گناه است و خواهی نخواهی محکوم چنین سرنوشتی است. تنها چاره نجات از چنین خطری آن است که آدمی با ذکر خدا و پناه بردن به او در حوزه حفاظت حضرت باری تعالی قرار گیرد تا بتواند زنجیرهای اسارت شیطان را از هم بگسلد.

به پاداشتن نماز در وقت خود همراه با آمادگی و نشاط روحی در حقیقت یک قلعه محکمی دور روح کشیده و به شیطان و لشکر او اذن دخول نمیدهد و بدین وسیله نمازگزار را از شر شیطان گناه محفوظ خواهد داشت بدون تردید هر کس در بجا آوردن نماز سستی ورزد و آن را با حدود و شرایطش به جا نیاورد از یاد خدا و توجه به انجام مسئولیتهای فردی و اجتماعی و سعی و کوشش در تهذیب نفس باز میماند و این عامل سبب میشود که بتدریج صفات رذیله و اعمال زشت در روح او آشیانه کند و او را به سوی گناهان بزرگ کشاند و راه اصلاح را برایش مشکل سازد.

از حضرت رضا روایت شده که پیامبر اکرم فرمود:

تا وقتی که مؤمن نمازهای پنجگانه خود را به موقع و با شرایط به جا آورد شیطان پیوسته از او خائف و هراسان است ولی هرگاه وی نماز خود را ضایع نماید، شیطان بر او غالب میشود و او را وارد گناهان بزرگ می نماید. (۳)(وسائل الشيعه، جلد ۳، ص ۸۱)

امام رضا از پدرانش از رسول خدا روایت کرده که فرمود:

نمازهای خود را ضایع نکنید زیرا هر که نماز را ضایع کند، با «قارون» و هامان محشور میگردد و بر خداوند لازم است که او را وارد دوزخ کند و با منافقان همنشین سازد پس وای بر کسی که بر نمازهای واجب خود و انجام سنت پیامبر مراقبت ننماید. (۱)(عيون اخبار الرضا، جلد ۲، ص ۳۱ مسند الامام الرضاء جلد ۲، ص ۱۵۶)

اشکال سستی ورزیدن در نماز و سبک شمردن آن :

۱ - نخواندن نماز

- مقدم داشتن امور و خواهشهای دنیوی بر نماز

- تأخیر نماز از اول وقت بدون عذر شرعی

۴ - ندانستن معنای نماز و نیاموختن واجبات و مستحبات مربوط به آن

التفات در نماز به غیر حق

من ارنه روی دل اندر برابرت دارم                 من این نماز، حساب نماز نگذارم

۶ با عجله و شتاب نماز خواندن

انجام امور مکروه مربوط به نماز مانند بستن چشمها بازی کردن با دست و....

سستی ورزیدن در تحصیل موجبات حضور قلب

- عدم درک نماز به جماعت

۱۰ - وسواس زیاد در ادای حروف و کلمات نماز به طوری که صدا و قیافه و چانه و لب نمازگزار وضع مضحکی پیدا کند.

و البته این خود یک نوع بیماری عصبی و روحی است.

از سر عبادت مجملاً غافل مباش و همه را به تجوید قرائت و تصحیح ظاهر فقط مپرداز (۲)(چهل حدیث مرحوم امام خمینی (ره)»، ص ۲۰۵)

امام رضا فرموده است:

از گناهان بزرگ ترک نماز از روی اراده و اختیار است. هر کس نماز را از روی تعمد ترک کند از ذمه پروردگار و پیغمبرش بیرون می رود. (۳)(عيون اخبار الرضا، جلد ۱، ص ۲۸۵ مسند الامام الرضا، جلد ۱، ص ۲۷۸)

امام رضا فرمود:

بپرهیزید از این که در نماز سستی و تنبلی کنید یا در حق آن کوتاهی نمایید. یا حد و حدودش را ضایع کنید یا رکوع و سجده نماز را آن چنان از روی شتاب به جا آورید که گویی همچون خروس منقار می زنید. 

یا این که نماز را سبک بشمارید.

یا این که به جای نماز به امور دنیوی سرگرم شوید.

یا نماز را در وقت خود به جا نیاورید. 

رسول خدا فرمود هر که نمازش را سبک بشمارد، با من پیوند و وابستگی معنوی ندارد. سوگند به خدا بر حوض کوثر (۱)(درباره حوض کوثر و کیفیت آن احادیث فراوانی وارد شده است که از مجموع آنها چنین می توان استنباط کرد که نهر مخصوصی است در بهشت با مزایای بسیار مخصوص پیامبر اسلام ﷺ و ائمه اهل بیت (ع) و پیروان مکتب آنان در لغت نیز حوض به معنی محل اجتماع آمده است که با مفهوم نهر نیز سازگار است. اما خصوصیات این نهر و مفاهیم خاصی که ممکن است این تعبیر اشاره به آن باشد مانند بسیاری از مسائل مربوط به معاد تنها درونمایی از آن برای ما روشن است.) در جوار من وارد نخواهد شد.» (۲)(مستدرک الوسائل، جلد ۱، ص ۱۷۲)

امام رضا فرمود:

هرگاه روز قیامت فرا رسد بنده را میخوانند. پس اولین موضوعی که از او سؤال میشود نماز است. اگر حدود و شرایط نماز را به طور کامل به جا آورده باشد نجات می یابد ولی اگر نمازش را با شرایط و آداب صحت یا قبولی آن به جا نیاورده باشد او را به آتش می افکنند. (۳)(وسائل الشيعه جلد ۳، ص ۱۹)

امام رضا فرمود:

بدرستی که نماز بهترین عبادت خداست نماز بهترین صورتی است که خدا خلق کرده است پس کسی که نماز را کامل ادا کند، حقیقتاً حق واجبش را ادا کرده است و هر که نماز را سبک بشمارد به صورتش زده می شود. به او برگردانده می شود.» (۴)(جامع احاديث الشيعه جلد ۴، ص ۵)

معلوم میشود نماز یک حقیقتی دارد زنده است روحی دارد برای همیشه هست. دعا میکند و دعای نماز هم همیشه مستجاب است. آن روح نماز است و اگر کسی نماز را نخواند و یا در وقت نخواند به صورت یک چهره تاریک در میآید و میگوید: تو مرا ضایع کردی خدا تو را ضایع کند.(۱)(اسرار عبادات، آية الله جوادی آملی ص ۳۰)