پدر و مادر
پدر امام رضا ، امام موسى الكاظم بن جعفر الصادق له می باشد که هفتمین امام و نهمین معصوم است و مادر آن حضرت بانویی عفیف و خردمند به نام تکتم از اهالی نوبه در مغرب بود ولی به سفارش حمیده خاتون مادر امام كاظم اللا، خریداری شد و به خاندان عصمت و طهارت پیوست. پس از آنکه به همسری امام کاظم ها در آمد و به منزل آن حضرت راه یافت، به دلیلی نورانیتی که داشت به نام «نجمه» خوانده شد و از آن پس که امام رضا تولد یافت او را طاهره نامیدند.(1. همو الاختصاص، ص ۱۹۶)
هشام بن احمد میگوید امام کاظم الله به من فرمود: خبر یافتیم که برده فروشی از مغرب برده آورده است بیا تا نزد او رویم و برده ای خریداری نماییم. به اتفاق آن حضرت به محل فروش بردگان رفتیم دیدیم که مردی هفت کنیز برای فروش آورده بود امام که هیچ کدام را نپسندید از آن مرد پرسید: آیا کنیزی دیگر داری؟ گفت دارم اما مریض است و قادر به راه رفتن نیست. از این رو بدون آنکه کنیزی را خریداری کرده باشیم به منزل بازگشتیم.
او می گوید فردای آن روز امام مبلغی به من داد و فرمود: پیش آن برده فروش برو و با هر مبلغی که گفت همان کنیز بیمار را خریداری کن من نزد او رفتم و تقاضا کردم که همان کنیز مریض را خریدارم او گفت: آن کنیز را به کمتر از فلان مبلغ نمیفروشم شگفت آنکه مبلغ پیشنهادی همان مبلغی بود که امام به من داده بود.
هر چند شواهد تاریخی حاکی از آن است که امام کاظم ، آن کنیزک را برای مادرش حمیده خریداری کرد ولی طولی نکشید که حمیده رسول
خدا را در خواب دید که به او فرمود:
یا حميدة هبي نجمة لابنك موسي؛ فإنّه سيولد منها خير أهل الأرض؛ اى حميده نجمه را به فرزندت موسی ببخش چرا که در این صورت از او فرزندی متولد می گردد که بهترین انسانها در روی زمین خواهد بود.(2. قمی، عباس الانوار البهيه، ص ۲۱۰)
حمیده نیز بر حسب دستور رسول خدا کنیز خود را به فرزندش موسی هدیه نمود. در عیون اخبار الرضا آمده است که حمیده به فرزندش موسی
گفت: يا بني ! إن تكتم جارية ما رأيت جارية قط أفضل منها و ... قد وَهَبْتُها لَكَ فاستوص خیراً بها؛ ای پسرم نجمه خوب جاریه ای است که هرگز جاریه ای بهتر از او ندیدم من او را به تو بخشیدم و سفارش او را به تو میکنم .(1. ابن بابویه محمد بن علی (شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۵)
ص33