روزه

در میان اعمال عبادی روزه از جایگاهی بس رفیع برخوردار بوده و از دیگر فرایض برتر معرفی شده است تا جایی که در حدیث قدسی این فریضه از آن خدا معرفی شده است: الصوم لى وأنا أجزى به؛ روزه برای من است و خود پاداش آن را خواهم داد. (2. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ص ۲۴۷)

اینکه روزه بر دیگر فرایض برتر است و خداوند آن را در میان دیگر فرایض ویژه خود ساخته میفرماید: «الصوم لی به این دلیل است که روزه بر خلاف دیگر اعمال عبادی امری پنهانی است و امر پنهانی ریا بردار نبوده و مختص خداست.

مقایسه روزه با دیگر فرایض مانند مقايسه ذكر لا إله إلا الله» با ديگر ذکرهاست که امر پنهانی بوده و بدون استفاده از لب ادا میشود، از این رو این

ذکر از فضیلت بیشتری برخوردار است.

امام رضا در اشاره به بزرگی ماه رمضان و ویژگی های آن فرمود:

الحسنات في شهر رمضان مقبولة والسيئات فيه مغفورة، من قرأ في شهر رمضان آية من كتاب الله عز و جل كان كمن ختم القرآن في غيره من الشهور، و مَن ضَحِكَ فيه في وجه أخيه المؤمن لم يلقه يوم القيامة إلا ضحك في وجهه و بشره بالجنة، و من أعان فيه مؤمناً أعانه الله تعالى على الجواز على الصراط يوم تزل فيه الأقدام، و من كَفَّ فيه غَضَبَه كفَ اللهُ عنه غَضَبَه يوم القيامة..... شهر رمضان شهر البركة و شهر الرحمة و شهر المغفرة و شهر التوبة والإنابة من لم يُغفر له في شهر رمضان ففي أي شهر يغفر له ؟! فاسألوا الله أن يتقبل منكم فيه الصيام، و لا يجعله آخر العهد منكم، و أن يوفقكم فيه لطاعته و يعصمكم من معصيته، إنه خير مسؤول(1. این بابویه قمی، محمد بن علی (شيخ صدوق، فضائل الأشهر الثلاثه، ص ۹۷) در ماه رمضان، نیکی ها پذیرفته و بدیها آمرزیده است هر کس در این ماه آیه ای از کتاب خدا را تلاوت کند، مانند کسی است که قرآن را در دیگر ماهها ختم کرده باشد. و هر که در این ماه به روی برادر دینی اش لبخند زند در قیامت خدا را ملاقات نمی کند مگر آنکه بر روی او لبخند میزند و او را به بهشت نوید میدهد و هر کس مؤمنی را کمک کند، خدا او را در عبور از صراط کمک خواهد کرد، روزی که در آن قدم ها می لغزند و هر کس در ماه رمضان خشم خویش را کنترل نماید، خداوند در قیامت خشم خود را از او بر میدارد... ماه رمضان ماه برکت ماه رحمت ماه مغفرت ماه توبه و بازگشت به سوی خداست هر که در این ماه آمرزیده نشود در کدام ماه دیگر آمرزیده خواهد شد. پس از خدا بخواهید تا روزه را از شما قبول کند و آن را آخرین ماه عمرتان قرار ندهد و اینکه شما را برای فرمان برداری اش توفیق دهد و از معصیت خود مصون بدارد چرا که او بهترین سؤال شوندگان است.

امام رضا افزون بر روزه واجب به روزه مستحبی نیز اهمیت می داد. از این رو پیوسته روز اول وسط و آخر هر ماه روزه میگرفت. اهمیت این سه روز روزه در نظر آن حضرت به حدی بود که میفرمود هر کس این سه روز را روزه بگیرد به منزله این است که گویا در طول عمرش روزه گرفته است: ذلک صوم الدهر.(1. حر عاملی، محمد بن حسن وسائل الشيعه، ج ۱، ص ۶۸؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۹۱ )

این فراز از سخنان آن امام که سه روز روزه در هر ماه را با روزه دهر یکسان دانسته است از آن روست که به استناد آية من جاء بالحسنة فله عشر أمثالها.(2. انعام (۶): ۱۶۰)برای هر یک روز روزه ده روز نوشته میشود.

در پایان یادآور می گردد، امام رضا هنگامی که در کنار سفره افطار می نشست پیش از افطار این دعا را میخواند

 اللَّهُمَّ لَكَ صُمنا بتوفيقك وعلى رزقك أفطرنا بأمرك فتقبله منا و اغفر لنا إنك أنت الغفور الرحيم(3. ابن بابویه قمی، محمد بن على (شيخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ص ۹۶ ) بار الها به توفیقی که تو عنایت کردی برای خودت روزه گرفتم و با فرمان خودت به روزی که مرحمت نمودی روزه ام را باز کردم، پس آن را از ما قبول نما و ما را مورد رحمت خویش قرار ده که تو آمرزنده و صاحب رحمت هستی.

ص64