۱۴-۲- عفو و گذشت امام علیه السلام

امام السلام بردباری را سبب مزید عزت و افزایش قدر و منزلت انسان تلقی می کرد. زیرا شکیبایی و گذشت در هنگام که انسان میتواند بدی را با بدی تلافی کند و نمی کند گویای نیرومندی انسان در مهار کردن خشم و نشانه سلطه و قدرت او بر جلوگیری از تحریکات نفس در برابر تجاوزات است و همین خویشتن داری موجب برانگیختن ستایش و بزرگداشت او از جانب دیگران است به ویژه اگر چنین انسانی دارای مسئولیتهای حکومتی و منصبهای عالی باشد که بردباری و گذشت از هر چه برای او زیبنده تر و سزاوار است. (چنارانی (۴۲) 

مردی بر مأمون وارد شد مأمون خواست گردن او را بزند. امام رضا سلام حضور داشت. مأمون گفت ای ابوالحسن چه میفرمایی؟ امام السلام فرمود: «اگر نکویی کنی و از او در گذری خداوند بر عزت تو میافزاید. مأمون او را بخشید. (اربلی، ۱۴۳٫۳)

165

۲۳-۲ - فضیلت عفو و بخشش

امام رضاء السلام فرمودند: دو سپاه روبرو نشوند جز آن که خدا آن را که عفوش بیشتر است نصرت دهد.» (کلینی (۳۲۹٫۴) 

علی بن شعیب گوید خدمت حضرت رضاء السلام رسیدم فرمود: «علی! زندگی چه کسی از همه بهتر است عرض کردم سرور من شما بهتر میدانید، فرمود: «آن کس که زندگی دیگری در پرتو زندگانی او خوش باشد علی زندگی چه کسی از همه بدتر است؟ گفتم شما داناترید فرمود: کسی از همه بدتر است که دیگری در سایه اش نیاساید علی بدترین مردم کسی است که خیرش به کسی نرسد غذایش را تنها خورد و غلامش را شلاق زند پس از این فرمود: ای علی وجود نعمتها را مغتنم شمارید زیرا نعمتها گریز پا هستند و هرگز از میان قومی نرفته اند که دوباره باز گردند.» (غفوری (۵۸)

172