۳-۴- صله رحم

یکی از اصول اخلاقی که در زندگی امامان دارای جایگاهی بسیار ارجمند و رفیع است، صله رحم میباشد. این اصل از واجبات موکد و بسیار مهم است و ضد آن یعنی قطع رحم از گناهان کبیره ای است که مجازات اخروی بسیار سخت است. 

علامه طباطبایی در المیزان در این باره نوشته اند کلمه ارحام جمع رحم است ورحم در اصل به معنای محل نشو و نمای جنین در شکم مادران میباشد. این معنای اصلی رحم است ولی بعدها به عنوان استعاره و در معنای قرابت در خویشاوندی استعمال شد... پس کلمه رحم به معنای نزدیک و ارحام به معنای نزدیکان است. (طباطبایی (۲۱۹٫۴)

امام رضاء السلام نیز همواره اطرافیان خود را به صله رحم دعوت نموده و اهمیت آن را گوشزد می نمودند.

زکریا بن آدم بن عبد الله بن سعد اشعری قمی گوید یک روز با ناراحتی از دست اقوام و نزدیکان خود خدمت امام رضا سلام رفتم و به ایشان عرض کردم: آقا از جهل اطرافیان خود جانم به لبم آمده و خسته شده ام؛ زیرا بیشتر آنها جاهل و نادان اند. به همین خاطر میخواهم از قم هجرت کرده ایشان را ترک و از میان آنها دور شوم. حضرت مرا دلداری داده و فرمود: ای زکریا این کار را نکن؛ زیرا به واسطه وجود تو در میان ایشان ممکن است شر گرفتاری و جهل از آنان دفع شود. همچنان که به واسطه وجود پدرم موسی بن جعفر در بغداد شر بدی و گرفتاری از اهل بغداد دفع گردید.» (مجلسی ۲۷۸٫۴۹؛ قمی، ۵۵۰٫۱)

در روایت دیگری چنین نقل شده است که احمد بن حسین کاتب ابی فیاض از پدرش نقل میکند در مدینه یک روز در مجلس علی بن موسی نشسته بودم در این هنگام مردی از برادرش نزد امام اعلام شکایت کرد آن بزرگوار برای دلداریش فرمود: «عذر و تقصیر برادر خود را در گناهانی که از او نسبت به تو صادر شده بپذیر و عیب های او را بپوشان و از آن در گذر و بر افترا و تهمت زدن و بیان سخن ناحق و کلام بیهوده اشخاص بی خرد و مشکلات و سختیهای روزگار صبر و شکیبایی پیشه کن؛ روی فضیلت و شخصیت خود از جواب دادن به جفاکاران دوری کن و پاسخ ایشان را به کسی که از او حساب میکند واگذار نما. (شیخ صدوق، ۱۷۶٫۲، عطاردی، (۴۸۱٫۲)

از روایات نقل شده چنین فهمیده میشود که امام رضاء السلام به موضوع صله رحم فوق العاده اهمیت داده و به پیوند با کسانی که از ما بریده اند و صلح و آشتی با کسانی که در ادای حق دیگران کوتاهی مینمایند تأکید دارند و صله رحم را سبب ایجاد محبت و دوستی بین اقوام میدانند و میفرمایند رابطه خویشاوندی مهر و محبت ایجاد مینماید.» (کلینی، (۲۲۲٫۳)

36

۱-۱-۱۱- روش پیوند با مؤمنین و صالحین: به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید. (مجلسی(۳۴۶٫۷۸)

115