مسألة " تكليف ما لا يطاق "

امام رضا السلام در پاسخ به سؤالی پیرامون " تکلیف ما لا يطاق به استناد آیه ... ما رَبُّكَ بظلام للعبيد(2. فصلت، ۴۶ ) این امر را مردود دانسته است (ابن بابویه، ۱۳۷۸ ق، ج ۱، ص ۱۲۴؛ طبرسی، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص ۴۱۳).

بر این اساس به خوبی نمایان است که شرایط فکری و مباحث علمی در هر زمانی می تواند تأثیر شدیدی بر رویکرد مفسران در تفسیر قرآن کریم داشته باشد. تأثیر دوران امام رضاء اسلام که دوران شیوع مناظرات علمی و کلامی بین ادیان گوناگون و طرح شبهات و سؤالهای کلامی بوده است بر رویکرد کلامی امام رضا ع السلام در تفسیر قرآن به خوبی دیده میشود.

در این میان مباحث امامت نیز از جایگاه ویژه ای در روایات امام رضا علام برخوردار است. در واقع امام رضا ام با توجه به ضرورت تبیین ولایت امامت و لزوم تبیین جایگاه معصومان به منظور هدایت مردم در تفسیر برخی از آیات توجه مخاطبان را به بعد ولایی آیات جلب کرده است. تأمل در روایات تفسیری امام رضا السلام بیانگر این حقیقت است که ایشان به منظور تحقق این هدف از طریق تأویل برخی آیات و یا از طریق بیان لایه های باطنی قرآن کریم به مسأله امامت ولایت و جایگاه معصومان و در برخی از موارد به ذکر منکران دشمنان و منحرفان از امامت معصومان و جایگاه آنها پرداخته است. نمونه هایی از روایات تفسیری امام رضا سلام که ناظر به این رویکرد است در دو بخش تبیین آیات از طریق بیان مصادیق و بیان بطون آیات خواهد آمد.

ص35