معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > توحيد > خالقيت و آفرينش خدا > خلقت و آفرينش دنيا و جهان
معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > قرآن > تفسير آيات و سُوَر > تفسير آيه 22 سوره بقره

يوسف بن محمّد بن زياد و علیّ بن سیّار از قول پدرانشان و آن‌ها از امام عسکری عليه السّلام، و آن حضرت از امام هادی عليه السّلام و ايشان از امام جواد عليه السّلام و ايشان از امام جواد عليه السّلام و ايشان از امام رضا عليه السّلام و آن حضرت از امام کاظم عليه السّلام و ايشان از امام صادق عليه السّلام و امام صادق از امام باقر عليه السّلام و ايشان از امام سجاد عليه السّلام نقل فرمودند که آن حضرت درباره آيه: ( آن کس که زمين را برای شما بستر و آسمان را ساختمان گردانيد) (سوره مبارکه بقره، آيه 122) فرمودند: يعنی خداوند زمين را متناسب با طبيعت و بدن‌های شما قرار داد. آن را نه چنان داغ و سوزان نمود که شما را بسوزاند و نه چنان سرد که در آن يخ بزنيد، باد آن نه چنان خوشبو است که از آن سردرد بگيريد و نه آن چنان بدبو که شما را اذیّت کند، نه مانند آب، نرم که شما را غرق کند و نه آن چنان سخت که نتوانيد در آن خانه بسازيد و قبر بکنيد، بلکه خداوند عزيز آن مقدار صلابت در آن نهاده است که برای شما مفيد باشد و بتوانيد خود و ساختمان هايتان را بر آن نگه داريد و در آن خاصیّتی قرار داده است تا برای خانه سازی و قبر کندن و بسيار منافع ديگر شما مناسب باشد، پس به اين خاطر زمين را برای شما مانند بستر گردانيده است. سپس خداوند می‌فرمايد: ( و آسمان را مانند ساختمان گردانيد) يعنی مانند سقفی بالای سر شما است، سقفی که ماه و آفتاب و ستارگانش را به خاطر منافع شما در حال چرخش هستند. سپس می‌فرمايد: ( از آسمان آب نازل کرد) يعنی بارانی که از بالا فرو می‌فرستد تا به قله کوه‌ها و تپه‌ها و قعر دره‌ها برسد، سپس اين باران را به صورت، ريز و تند، درشت و شديد و نم نم درآورد تا زمين‌ها اين باران‌ها را در خود فراگيرد و اگر اين باران را يک جا نازل می‌کرد، تمام زمين ها، درختان، کشت و زرع و ميوه‌های شما نابود می‌شد. و خداوند می‌فرمايد: ( سپس به وسيله آن آب (باران)، روزی شما را از زمين بيرون آورد) يعنی از آن چه از زمين می‌رويد، برای شما رزق و روزی قرار داد.(برای خداوند، شريک قرار ندهيد) يعنی از ميان بت هايی که عقل ندارند، نمی‌شنوند، نمی‌بينند و قادر بر انجام کاری نيستند، شبيه قرار ندهيد، و شما می‌دانيد که آن بت‌ها نمی‌توانند هيچ يک از اين نعمت‌های بزرگی را که خداوند بلند مرتبه به شما داده، به شما بدهند.

يوسف بن محمّد بن زياد و علیّ بن سیّار از قول پدرانشان و آن‌ها از امام عسکری عليه السّلام، و آن حضرت از امام هادی عليه السّلام و ايشان از امام جواد عليه السّلام و ايشان از امام جواد عليه السّلام و ايشان از امام رضا عليه السّلام و آن حضرت از امام کاظم عليه السّلام و ايشان از امام صادق عليه السّلام و امام صادق از امام باقر عليه السّلام و ايشان از امام سجاد عليه السّلام نقل فرمودند که آن حضرت درباره آيه: ( آن کس که زمين را برای شما بستر و آسمان را ساختمان گردانيد) (سوره مبارکه بقره، آيه 122) فرمودند: يعنی خداوند زمين را متناسب با طبيعت و بدن‌های شما قرار داد. آن را نه چنان داغ و سوزان نمود که شما را بسوزاند و نه چنان سرد که در آن يخ بزنيد، باد آن نه چنان خوشبو است که از آن سردرد بگيريد و نه آن چنان بدبو که شما را اذیّت کند، نه مانند آب، نرم که شما را غرق کند و نه آن چنان سخت که نتوانيد در آن خانه بسازيد و قبر بکنيد، بلکه خداوند عزيز آن مقدار صلابت در آن نهاده است که برای شما مفيد باشد و بتوانيد خود و ساختمان هايتان را بر آن نگه داريد و در آن خاصیّتی قرار داده است تا برای خانه سازی و قبر کندن و بسيار منافع ديگر شما مناسب باشد، پس به اين خاطر زمين را برای شما مانند بستر گردانيده است. سپس خداوند می‌فرمايد: ( و آسمان را مانند ساختمان گردانيد) يعنی مانند سقفی بالای سر شما است، سقفی که ماه و آفتاب و ستارگانش را به خاطر منافع شما در حال چرخش هستند. سپس می‌فرمايد: ( از آسمان آب نازل کرد) يعنی بارانی که از بالا فرو می‌فرستد تا به قله کوه‌ها و تپه‌ها و قعر دره‌ها برسد، سپس اين باران را به صورت، ريز و تند، درشت و شديد و نم نم درآورد تا زمين‌ها اين باران‌ها را در خود فراگيرد و اگر اين باران را يک جا نازل می‌کرد، تمام زمين ها، درختان، کشت و زرع و ميوه‌های شما نابود می‌شد. و خداوند می‌فرمايد: ( سپس به وسيله آن آب (باران)، روزی شما را از زمين بيرون آورد) يعنی از آن چه از زمين می‌رويد، برای شما رزق و روزی قرار داد.(برای خداوند، شريک قرار ندهيد) يعنی از ميان بت هايی که عقل ندارند، نمی‌شنوند، نمی‌بينند و قادر بر انجام کاری نيستند، شبيه قرار ندهيد، و شما می‌دانيد که آن بت‌ها نمی‌توانند هيچ يک از اين نعمت‌های بزرگی را که خداوند بلند مرتبه به شما داده، به شما بدهند.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ الْمُفَسِّرُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی یُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ وَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَیَّارٍ عَنْ أَبَوَیْهِمَا عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع‏ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِراشاً وَ السَّماءَ بِناءً قَالَ جَعَلَهَا مُلَائِمَةً لِطَبَائِعِکُمْ مُوَافِقَةً لِأَجْسَادِکُمْ وَ لَمْ یَجْعَلْهَا شَدِيدَةَ الْحُمَّی وَ الْحَرَارَةِ فَتُحْرِقَکُمْ وَ لَا شَدِيدَةَ الْبُرُودَةِ فَتُجْمِدَکُمْ وَ لَا شَدِيدَةَ طِيبِ الرِّيحِ فَتُصَدَّعَ هَامَاتُکُمْ وَ لَا شَدِيدَةَ النَّتْنِ فَتُعْطِبَکُمْ وَ لَا شَدِيدَةَ اللِّينِ کَالْمَاءِ فَتُغْرِقَکُمْ وَ لَا شَدِيدَةَ الصَّلَابَةِ فَتَمْتَنِعَ عَلَیْکُمْ فِی دُورِکُمْ وَ أَبْنِیَتِکُمْ وَ قُبُورِ مَوْتَاکُمْ وَ لَکِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ فِيهَا مِنَ الْمَتَانَةِ مَا تَنْتَفِعُونَ بِهِ وَ تَتَمَاسَکُونَ وَ تَتَمَاسَکُ عَلَیْهَا أَبْدَانُکُمْ وَ بُنْیَانُکُمْ وَ جَعَلَ فِيهَا مَا تَنْقَادُ بِهِ لِدُورِکُمْ وَ قُبُورِکُمْ وَ کَثِيرٍ مِنْ مَنَافِعِکُمْ فَلِذَلِکَ جَعَلَ الْأَرْضَ فِرَاشاً لَکُمْ ثُمَّ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ السَّماءَ بِناءً سَقْفاً مِنْ فَوْقِکُمْ مَحْفُوظاً یُدِيرُ فِيهَا شَمْسَهَا وَ قَمَرَهَا وَ نُجُومَهَا لِمَنَافِعِکُمْ ثُمَّ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً یَعْنِی الْمَطَرَ یُنْزِلُهُ مِنْ عَلًا لِیَبْلُغَ قُلَلَ جِبَالِکُمْ وَ تِلَالِکُمْ وَ هِضَابِکُمْ وَ أَوْهَادِکُمْ ثُمَّ فَرَّقَهُ رَذَاذاً وَ وَابِلًا وَ هَطْلًا لِتَنْشَفَهُ أَرَضُوکُمْ‏ وَ لَمْ یَجْعَلْ ذَلِکَ الْمَطَرَ نَازِلًا عَلَیْکُمْ قِطْعَةً وَاحِدَةً فَیُفْسِدَ أَرَضِيکُمْ وَ أَشْجَارَکُمْ وَ زُرُوعَکُمْ وَ ثِمَارَکُمْ ثُمَّ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکُمْ‏ یَعْنِی مِمَّا یُخْرِجُهُ مِنَ الْأَرْضِ رِزْقاً لَکُمْ‏ فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْداداً أَیْ أَشْبَاهاً وَ أَمْثَالًا مِنَ الْأَصْنَامِ الَّتِی لَا تَعْقِلُ وَ لَا تَسْمَعُ وَ لَا تُبْصِرُ وَ لَا تَقْدِرُ عَلَی شَیْ‏ءٍ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ‏ أَنَّهَا لَا تَقْدِرُ عَلَی شَیْ‏ءٍ مِنْ هَذِهِ النِّعَمِ الْجَلِيلَةِ الَّتِی أَنْعَمَهَا عَلَیْکُمْ رَبُّکُمْ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی‏

نوجوان ، جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب داستان كوتاه ، کتاب معارفی