سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره علمی و فرهنگی امام > وضعيت فکری و فرهنگی عصر امام > فعاليت غلات > رد غلات توسط امام

اخبار جبر و تشبيه را غلاه، کسانی که عظمت خدا را کوچک دانسته اند، وضع کرده اند، هر کس آن ها را دوست داشته باشد ما را دشمن داشته و هرکس آن ها را دشمن بدارد ما را دوست داشته است، هرکس با آن ها دوستی کند، با ما دشمنی کرده است و هر کس با آن ها دشمنی کند، با ما دوست است، هر کس با آن ها رابطه برقرار کند با ما قطع رابطه کرده و هرکس با آن ها قطع رابطه کند به ما مرتبط شده است، هر کس به آن ها بدی کند، به ما نيکی کرده است و هر کس به آن ها نيکی کند به ما بدی کرده است، هر کس آن ها را گرامی بدارد ما را اهانت کرده و هرکس به آن ها اهانت کند ما را احترام کرده است، هر کس آن ها را قبول دارد ما را ردّ کرده است و هر کس آن ها را ردّ کند ما را پذيرفته است، هر کس به آن ها نيکی کند به ما بدی کرده است. و هر کس به آن ها بدی کند به ما خوبی نموده است، هر کس آن ها را تصديق کند ما را تکذيب کرده است و هر کس آن ها را تکذيب کند ما را تصديق نموده است و هرکس به آن ها چيزی عطا کند ما را محروم نموده و هر کس به آن ها را از چيزی محروم کند، در واقع به ما عطا کرده است. ای پسرخالد، هرکس که از شيعيان ما باشد نبايد از ايشان برای خود دوست و ياوری برگزيند.

حسين بن خالد می گويد: به امام رضا عليه السّلام عرض کردم: پسر رسول خدا، مردم به خاطر رواياتی که از پدرانتان روايت شده است، ما را قائل به جبر و تشبيه می دانند. حضرت فرمودند: ای پسر خالد، به من بگو آيا اخباری که از پدرانم (ائمه عليهم السّلام) در مورد جبر و تشبيه روايت شده بيشتر است يا اخباری که از پيامبر صلّی الله عليه و آله روايت شده بيشتر است يا اخباری که از پيامبر صلّی الله عليه و آله روايت شده است؟ گفتم: البته رواياتی که از پيامبر صلّی الله عليه و آله روايت شده، بيشتر است. حضرت فرمودند: پس بايد بگويند آن چه پيامبر صلّی الله عليه و آله می گويد، جبر و تشبيه بوده است. گفتم: آن ها معتقدند که حضرت رسول صلّی الله عليه و آله هيچ يک از اين روايات را نگفته اند. حضرت فرمود: پس در مورد پدرانم (ائمه عليهم السّلام) هم بايد بگويند که ايشانا اين روايات را بيان نکرده اند و به آنان دروغ بسته اند. سپس فرمودند: ای پسرخالد، هر کس قائل به جبر و تشبيه شود کافر و مشرک است و ما در دنيا و آخرت از او دور هستيم، اخبار جبر و تشبيه را غلاه، کسانی که عظمت خدا را کوچک دانسته اند، وضع کرده اند، هر کس آن ها را دوست داشته باشد ما را دشمن داشته و هرکس آن ها را دشمن بدارد ما را دوست داشته است، هرکس با آن ها دوستی کند، با ما دشمنی کرده است و هر کس با آن ها دشمنی کند، با ما دوست است، هر کس با آن ها رابطه برقرار کند با ما قطع رابطه کرده و هرکس با آن ها قطع رابطه کند به ما مرتبط شده است، هر کس به آن ها بدی کند، به ما نيکی کرده است و هر کس به آن ها نيکی کند به ما بدی کرده است، هر کس آن ها را گرامی بدارد ما را اهانت کرده و هرکس به آن ها اهانت کند ما را احترام کرده است، هر کس آن ها را قبول دارد ما را ردّ کرده است و هر کس آن ها را ردّ کند ما را پذيرفته است، هر کس به آن ها نيکی کند به ما بدی کرده است. و هر کس به آن ها بدی کند به ما خوبی نموده است، هر کس آن ها را تصديق کند ما را تکذيب کرده است و هر کس آن ها را تکذيب کند ما را تصديق نموده است و هرکس به آن ها چيزی عطا کند ما را محروم نموده و هر کس به آن ها را از چيزی محروم کند، در واقع به ما عطا کرده است. ای پسرخالد، هرکس که از شيعيان ما باشد نبايد از ايشان برای خود دوست و ياوری برگزيند.

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَارُونَ الْفَامِیُّ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا ع قَالَ‏ قُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّ النَّاسَ یَنْسُبُونَنَا إِلَی الْقَوْلِ بِالتَّشْبِيهِ وَ الْجَبْرِ لِمَا رُوِیَ مِنَ الْأَخْبَارِ فِی ذَلِکَ عَنْ آبَائِکَ الْأَئِمَّةِ ع فَقَالَ یَا ابْنَ خَالِدٍ أَخْبِرْنِی عَنِ الْأَخْبَارِ الَّتِی رُوِیَتْ عَنْ آبَائِیَ الْأَئِمَّةِ ع فِی التَّشْبِيهِ وَ الْجَبْرِ أَکْثَرُ أَمِ الْأَخْبَارُ الَّتِی رُوِیَتْ عَنِ النَّبِیِّ ص فِی ذَلِکَ فَقُلْتُ بَلْ مَا رُوِیَ عَنِ النَّبِیِّ فِی ذَلِکَ أَکْثَرُ قَالَ فَلْیَقُولُوا إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ یَقُولُ بِالتَّشْبِيهِ وَ الْجَبْرِ إِذاً فَقُلْتُ لَهُ إِنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ لَمْ یَقُلْ مِنْ ذَلِکَ شَیْئاً وَ إِنَّمَا رُوِیَ عَلَیْهِ قَالَ فَلْیَقُولُوا فِی آبَائِیَ الْأَئِمَّةِ ع إِنَّهُمْ لَمْ یَقُولُوا مِنْ ذَلِکَ شَیْئاً وَ إِنَّمَا رُوِیَ ذَلِکَ عَلَیْهِمْ ثُمَّ قَالَ ع مَنْ قَالَ بِالتَّشْبِيهِ وَ الْجَبْرِ فَهُوَ کَافِرٌ مُشْرِکٌ وَ نَحْنُ مِنْهُ بُرَآءُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا ابْنَ خَالِدٍ إِنَّمَا وَضَعَ الْأَخْبَارَ عَنَّا فِی التَّشْبِيهِ وَ الْجَبْرِ الْغُلَاةُ الَّذِينَ صَغَّرُوا عَظَمَةَ اللَّهِ تَعَالَی فَمَنْ أَحَبَّهُمْ فَقَدْ أَبْغَضَنَا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَقَدْ أَحَبَّنَا وَ مَنْ وَالاهُمْ فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ وَالانَا وَ مَنْ وَصَلَهُمْ فَقَدْ قَطَعَنَا وَ مَنْ قَطَعَهُمْ فَقَدْ وَصَلَنَا وَ مَنْ جَفَاهُمْ فَقَدْ بَرَّنَا وَ مَنْ بَرَّهُمْ فَقَدْ جَفَانَا وَ مَنْ أَکْرَمَهُمْ فَقَدْ أَهَانَنَا وَ مَنْ أَهَانَهُمْ فَقَدْ أَکْرَمَنَا وَ مَنْ قَبِلَهُمْ فَقَدْ رَدَّنَا وَ مَنْ رَدَّهُمْ فَقَدْ قَبِلَنَا وَ مَنْ أَحْسَنَ إِلَیْهِمْ فَقَدْ أَسَاءَ إِلَیْنَا وَ مَنْ أَسَاءَ إِلَیْهِمْ فَقَدْ أَحْسَنَ إِلَیْنَا وَ مَنْ صَدَّقَهُمْ فَقَدْ کَذَّبَنَا وَ مَنْ کَذَّبَهُمْ فَقَدْ صَدَّقَنَا وَ مَنْ أَعْطَاهُمْ فَقَدْ حَرَمَنَا وَ مَنْ حَرَمَهُمْ فَقَدْ أَعْطَانَا یَا ابْنَ خَالِدٍ مَنْ کَانَ مِنْ شِيعَتِنَا فَلَا یَتَّخِذَنَّ مِنْهُمْ وَلِیّاً وَ لَا نَصِيراً

جوان ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب معارفی