اخلاق یکی از عناصر مهم شخصیت انسان است و پیامبر بزرگوار اسلام له کامل ترین فرد در اوج اخلاق و انسانیت، هدف از رسالت خویش را رسیدن به کمال اخلاق انسانی دانست ۲ ائمه معصومین اسلام نیز تجلی رفتار پیامبر بودند و ایشان را در زندگی خویش الگو قرار می دادند و با عمل خویش مردم را به رفتار صحیح تشویق می کردند و از این طریق به آنها درس اخلاق می آموختند و تأثیری شگرف بر جای می نهادند.

امام صادق در این زمینه میفرماید کونوا دعاة الناس بأعمالكم و لا تكونوا دعاة بألسنتكم..(عيون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۶۷۴ و کلینی، ج ۲، ص ۷۸ و محمدرضا حکیمی، الحياة، ج ۱، ص ۳۲۶، به نقل از قرب الاسناد ص ۵۲) احادیث اخلاقی صادره از معصومین بخش بسیار بزرگی از احادیث ائمه است و امام رضا الله نیز در این زمینه احادیث فراوانی ذکر کرده است که برخی از این احادیث گویای شخصیت اخلاقی ایشان است و با مطالعه در سیره حضرت و با پی بردن به اخلاق این بزرگوار و رفتارهای تربیتی آن حضرت میتوان آنها را در زندگی به کار برد.از ابراهیم بن عباس صولی نقل شده است امام رضا هرگز در سخن گفتن با کسی درشتی و جفا نمی فرمود سخن کسی را قبل از فراغ از آن قطع نمی کرد. درخواست کسی را که قادر به انجام دادن آن بود، رد نمی کرد. پاهای مبارک خویش را نزد همنشین دراز نمی کرد. به غلامان خود فحش و ناسزا نمیگفت آب دهان مبارک خویش را به زمین نمی انداخت قهقهه سر نمی داد بلکه خنده اش تبسم بود. وی سپس می افزاید غلامان و بردگان خود را بر سر سفره دعوت می فرمود و با آنها طعام میخورد. اگر کسی گمان کند در فضل مانند او را دیده ا است، او را تصدیق نکنید. بنابراین امام الله با اجرای این اعمال پسندیده شیعیان خود را تشویق به اجرای این اعمال میکرد. علاوه بر انجام دادن اعمال اخلاقی و عبادی برای تشویق پیروان خویش ایشان در احادیث اخلاقی مقیاس اخوت اسلامی را اطاعت از خداوند میداند نه قرابت و خویشاوندی و میفرماید: اگر اخوت ایمانی قطع شود، هیچ اخوتی در میان نیست. برای مثال، هنگامی که برادرزاده اش زید بن موسی به قرابت با اهل بیت افتخار میکرد و آن را دلیل آزادی از آتش جهنم می دانست امام به او می فرماید: تا زمانی که فرمان الهی را انجام ندهی بین من و تو هیچ اخوتی نیست.(عيون اخبار الرضا، ج ۲، ص۴۳۲؛ این شهر آشوب ،همان، ص ۳۸۹ و سیدهاشم بحرانی، حلية و  عیون اخبار الرضا، ج ۲، باب ۵۸، ص ۵۶۴)