جلسه مباحثه و مناظره بزرگ

مأمون بدون اطلاع قبلی از علمای یهود، نصارا، مجوس براهمه ملحدان، دهریان و صابیان و نیز از علمای جمیع فرق مسلمان دعوت کرد و جلسه مناظره و مباحثه ای را تشکیل داد و از امام دعوت کرد در آن مجلس شرکت نماید. (۲)(شبیه این نوع جلسات را در زمان ائمه دیگر نیز داریم علت اینکه خلفای جور با دعوت از دانشمندان زمان خویش جلسات علمی تشکیل میدادند آن بود که میخواستند به مردم بفهمانند که امام نیز مانند علمای دیگرند. غافل از اینکه الله معصومین اسلام، صاحبان اندیشه و علوم لدنی هستند.)

مأمون احساس میکرد که با این عمل میتواند بر امام فائق آید، از این رو جلسه مناظره را به شکل علنی برگزار کرد تا شکست امام در منظر مردم انجام گیرد. 

اگر مأمون در صد کمی احتمال میداد که مدعوین او در برابر امام شکست می خورند هرگز دست به چنین عملی نمی زد چرا که آنچه را به بار مینشست چیزی نبود جز شکست مأمون و بر محبوبیت امام در نزد مردم نیز افزوده میشد که با خواست و نظر مأمون منافات داشت. 

در این مناظره نیز همگی در برابر امام مغلوب شده و به علم و فضایل امام اقرار نمودند بنابر این تدبیر جدید مأمون نیز بر خلاف مقصود او اتفاق افتاد و این امر هر چه بیشتر بر حقد و کینه او افزوده شد(3).(جلاء العيون، ص ۱۹۳۸ عیون اخبار الرضا ل ج ۲، باب ۵۹ ص ۵۸۵؛ روایت ۳)

مباحث و مسائل مطرح شده در جلسه و پاسخهای حکیمانه امام نکات بسیار جالب توجهی را در بر دارد ولی ما به جهت اختصار مجموعه از ارائه آن خود داری میکنیم محققان و طالبان حقیقت میتوانند به کتب تاریخی موجود در این زمینه مراجعه نمایند(4).(تحلیلی از زندگانی امام رضا الله ، ص ۲۰۰ تا ۲۱۵ این از کتابهای جدیدی است که به اختصار و تحلیلی زندگانی سیاسی امام را مورد بررسی قرار داده که توصیه میشود شیفتگان حقیقت از مطالعه آن دریغ نورزند)