فصل دوم
خواص اسماء الهی

33

الفت میان زن و شوهر

از امام رضا روایت شده است که فرمود: به جهت الفت میان زوجها اسم مبارک الودود هزار و یک بار بر مویز یا بر غذای مرد و زن خوانده شود و هر دو آنها از آن بخورند که میان ایشان الفت پیدا میشود؛ ان شاء الله تعالى.(۱. دار الشفاء اهل البيت، ص ۲۵۸)

بر طرف نمودن وسوسه

امام رضا میفرماید هر کس روزی (۳۰) بار یا تواب بگوید وسوسه از دل او بر طرف میگردد و توبه ی او پذیرفته می شود.(اسماء الحسنى، ص ۱۰۹)

34

درمان بیماری سخت

امام رضا میفرماید هر کس به مرض سختی مبتلا باشد هر روز صد و یک بار یا واحده بگوید تا از آن بیماری صحت و سلامت یابد.(۱. روایت هایی که پاورقی از برای آنها قید نشده از کتاب خواص اسماء الحسنی در بیان اوراد و اذکار مجربه و آثار آنها به قلم این جانب آورده شده است.)

پیدا شدن غایب

امام رضا فرمود جهت پیدا شدن غایب و یا برای هر کار سختی هر کس چهل شب جمعه در هر شب هزار بار یا اول بگوید غایبش حاضر گردد و همه ی حاجات او حاصل شود.

کفایت مهمات روز

امام رضا میفرماید هر کس روزی بعد از نماز صبح و پیش از آن که سخنی از دنیا بگوید، هفت بار «فَسَيكفيكهم الله و هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ(۲. بقره، ۱۳۷.) را بگوید، خداوند به برکت این کلمات قرآنی همه ی مهمات آن روز او را کفایت فرماید.

شخصیت یافتن

امام رضا میفرماید هر کس نام «العلی» را بسیار بگوید و بدان مداومت نماید قدرش بلند شود؛ و اگر غریب به خواندن

35

این اسم مداومت نماید، با آبرو به وطن خویش برگردد.

بر طرف نمودن تب

کفعمی در بلد الامین آورده است که به خط حضرت امام رضا یافت شد که جهت رفع تبی که به هیچ وجه قطع نمی شود، روی سه قطعه کاغذ کوچک اسم مبارک «اعلی» را نوشته هر روز یک قطعه از آن را ببلعد و قبل از بلعیدن کاغذ، در حالی که آن را در دهان دارد، سه بار سوره ی توحید را بخواند و بعد از آن بگوید: «بسم الله الرحمن الرحيم قُلْنا لا تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ الأعلى.(۱. طه، ۶۸)

قبولی اعمال

امام رضا میفرماید هر کس در هر شب صد بار اسم «الباقی را بگوید، عمل او مقبول میگردد.

اجابت دعاها

امام رضا میفرماید هر کس در وقت هفتاد بار «البدیع» را بگوید، دعایش مستجاب میشود.

مونس یافتن در قبر

امام رضا فرمود: هر کس شب جمعه اسم شریف «الباری» را صد بار بگوید حق تعالی او را در قبر تنها نمی گذارد و

36

همدم و مونسی برای او می فرستد.

در امان ماندن از نابینایی

امام رضا میفرماید: هر کس بعد از طلوع آفتاب هزار بار الظاهر» را بگوید حق تعالی او را از نابینایی نگه می دارد.

بر طرف نمودن خشم حاکم

امام رضا میفرماید هر کس برای خاموش کردن آتش غضب پادشاه صد بار «الحلیم» بگوید، خشم سلطان به حلم مبدل می گردد.

امان از وسوسه ی شیطان ...

از امام رضا روایت است هر کس به عدد اسم حفیظ» که ۱۹۸۸ می باشد در هر روز جمعه بعد از نماز به خط باریک بنویسد و بر بازو ببندد از وسوسه ی شیطان و خوف سلطان و بیم درندگان و مار و عقرب و خیالات فاسد در امان حق تعالی باشد.

صفا یافتن باطن

امام رضا میفرماید هر کس نیمه ی شب بر خیزد و وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند و دستهای خود را به سوی آسمان بلند کند و هزار بار یا حق بگوید و بر این مقدار مداومت نماید(یعنی در هر نیمه شب جمعه آن را به جا آورد.) دل او نورانی میشود و در صفای باطن و

37

جلای قلب به جایی میرسد که ضمیر مردم بر وی منکشف می گردد.

دفع دشمن

امام رضا میفرماید هر کس به جهت دفع دشمن قوی در هر روز هشتاد بار «الحسیب بگوید و از روز پنجشنبه شروع نماید از شر او خلاصی می یابد.

محبوب همه ی مخلوقات شدن

امام رضا میفرماید هر کس بعد از هر نمازی (۲۹۸» بار الرحمن الرحیم را بگوید، همه ی مخلوقات او را دوست می دارند و از اهل تحقیق می شود.

در امان ماندن از شر دشمن

امام رضا میفرماید هر کس را دشمنی قوی باشد هفت بار اسم «الرقیب را بخواند تا از شر آن دشمن در امان باشد.

دفاع از مظلوم

امام رضاء فرمود: هر کس بخواهد مظلومی را از حبس ظالمی آزاد کند (۱۰) بار اسم یا رؤوف» را در برابر آن ظالم بگوید که او شفاعت این شخص را در حق آن مظلوم قبول می کند و مظلوم را به وی می بخشد.

38

شفای بیمار

امام رضا میفرماید: هر کس اسم «السلام» را «۱۳۱» بار بر سر بیمار به نیت صحت و سلامت آن بیمار بخواند، بیمار از رنج و سختی مرض رها شود و شفا یابد.

در امان ماندن از شر شیطان

امام رضا میفرماید: هر کس اسم «المؤمن» را بر نقره نقش کند و دایم با طهارت آن را نگه دارد، از شر شیطان در امان باشد و دشمنان بر وی ظفر نیابند و ایمانش سالم بماند.

بی نیازی از مردم

امام رضا میفرماید هر کس در هر روز «۴۱» بار بعد از نماز صبح «العزیز» را بگوید به خلق محتاج نگردد و هر کس آن را ورد خود نماید و دایم آن را بگوید، در میان مردم عزیز و مکرم می شود.

در امان ماندن از ظلم ظالم

امام رضا میفرماید به وسیله ی اسم «جبار»، هر مظلومی از ظلم ظالم محفوظ می ماند.

پنهان ماندن از خطر

امام رضا میفرماید جهت پنهان ماندن از خطر و پنهان داشتن امور کلی (۱۲۰۹» بار بر سنگ سیاهی یا غفور»

39

خوانده آن را در چاه اندازد.

برطرف نمودن مشکلات

امام رضا میفرماید هر کس در هر روز بعد از نماز صبح ۷۷ بار فتاح بگوید و دست بر سینه ی خود بگذارد زنگ غفلت از دل او بیرون برود و رو به هر کاری که آورد از پیش خود بر دارد.

بی نیازی از خلق

امام رضا میفرماید هر کس در هر روز «۹) بار اسم «الملک» را بگوید از خلق بی نیاز گردد و دولت دنیا و آخرت بیابد.

صافی دل

امام رضا میفرمایند: هر کس در هر روز به وقت زوال خورشید (۱۷۰) بار اسم یا قدوس را بگوید دل او صاف گردد و از شر نفس و وسوسه ی شیطان در امان باشد.

طولانی شدن عمر

امام رضا می فرماید: هر کس دو اسم «حی و قیوم» را ورد خود بسازد عمرش دراز گردد مرادهای او حاصل شود، بر دشمنان غالب آید و در دلها تصرف یابد.

40

دفع دشمن قوی

امام رضا میفرماید: هر کس دشمنی قوی داشته باشد و از او بترسد، اسم «القابض» را سه شب و هر شب به نیت او ۱۰۰۰ بار بخواند که آن دشمن یا دوست او می شود یا هلاک گشته و با آواره می گردد.

فراخی روزی

از امام رضا روایت شده است هر کس در سحرگاه با طهارت دو دست را به سوی آسمان بلند کند و ده بار یا باسط بگوید و دستهای خود را به صورت خود بکشد هرگز محتاج نشود و از غم نجات می یابد و از این ورد روزی بر وی فراخ میگردد و هرگز مغموم و مقبوض نشود.

قوت حافظه

امام رضا میفرماید هر کس اسم «یا مقبت» را هفت بار بر آب روان یا آب باران بخواند و طفل بد خوی آن را بخورد خوش خوی میگردد و خوش ذهن که هر چه بخواند، یاد بگیرد.

فرزنددار شدن زن عقیم

امام رضا میفرماید هر زنی عقیم باشد و طالب فرزند باید هفت روز روزه بگیرد و در هنگام افطار «۲۱» بار با

41

صدق دل اسم یا مصوّر» را بخواند و بر آب بدمد و بیاشامد تا حق تعالی به او فرزندی صالح کرامت فرماید؛ و اگر زن و شوهر هر دو روزه بگیرند، بهتر است.

بر آورده شدن مقاصد دنیا و آخرت

امام رضا فرمود: هر کس اسم یا کریم را به دل بسیار بگوید، حضرت کریم مقاصد دنیا و آخرت او را کفایت می فرماید.

در بند کشیدن شهوت

امام رضا میفرماید هر مؤمنی که در بند شهوت باشد یا آن که نفس خود را کشته ولی دوباره امری به دست بدهد که به آن عمل قیام نماید هفت روز و در هر روز «۵۰۰» بار اسم یا باعث» را بگوید.

در امان ماندن کودک از آفات

امام رضا میفرماید هر کس اسم «البر» را بر کودک بخواند، تا به سن بلوغ برسد، از آفات روزگار در امان باشد.

احترام یافتن

امام رضا فرمود: هر کس هفت روز اسم مبارک یا جلیل». را با مشک و زعفران و گلاب و شکر بر نان بنویسد و بخورد و هر روز یک نان صدقه بدهد به برکت این نام او را در

42

میان خلایق عزت و احترام تمام باشد.

در امان ماندن از بلاهای ناگهانی

امام رضا می فرماید: هر کس اسم «الخبیر» را بسیار بگوید از شر شیطان و جور سلطان و بلاهای ناگهانی در امان ماند.

دفع غم و کدورت

امام رضا میفرماید جهت دفع غم و کدورت (۴۱) بار اسم «شکور» را بخواند و بر آب بدمد و بیاشامد، تا غم های او دفع گردد.

کفایت مهمات

امام رضا میفرماید هر کس در هر روز «۸۰» بار اسم «یا لطیف را بخواند از هیچ مقصود خود ناامید بر نمیگردد و مهمات او کفایت میشود.

بر طرف نمودن غم و رنج دنیا

از امام رضا روایت شده است هر کس اسم «قهار» را بسیار بگوید، خداوند متعال غم و رنج و زحمت دنیا را از دل او بیرون ببرد و بر نفس خود غالب آید.

برطرف شدن سختی های دنیا

امام رضا میفرماید: هر کس (۱۱۰) بار اسم «المجیب» را بگوید و حاجت خود را عرضه دارد، حاجات او به کلی بر

43

آورده میشود و هر کس بر این اسم مداومت نماید، از نکبت ها و سختی های دنیا در امان ماند.

ذکر محنت زده

امام رضا میفرماید هر محنت زده و از خلق نا امید گشته ای که هر روز ده هزار بار اسم «یا مغنی» را بگوید، به زودی خداوند متعال او را توانگر میکند.

برطرف شدن خوف

امام رضا می فرماید: هر کس در هنگام خوف اسم دیا متقدم» را بسیار بگوید، ایمن شود و از هیچ چیز نترسد.

به سرانجام رسیدن امور

امام رضا فرمود: هر کس کاری را که می خواهد شروع نماید، اول باید که این نام با اکرام یا میدی» را «۵۶» بار از سر تعظیم بگوید و بعد از آن بدان کار اقدام نماید که به آخر می رساند.

زیاد شدن شیر مادر

امام رضا می فرماید: هر زنی که در پستان شیر کم داشته باشد، اسم المنین» را در کاسه ی چینی بنویسد و با آب نیسان بشوید که دعا بر آن خوانده باشند و آن زن بخورد تا شیرش زیاد گردد.

44

برطرف شدن سرگشتگی

امام رضا میفرماید هر کس که پریشان حال بوده و از دوستان و یاران دیار خود دور افتاده باشد و در کار خود سر گشته مانده و سررشته ی امور را از دست داده باشد، چاشت روز یکشنبه غسل کند و دو رکعت نماز بخواند و دست به سوی آسمان بلند نماید و به هر انگشت یک بار یا جامع بگوید و انگشت خود را ببندد که زود در جمع یاران و دوستان خود جمع میگردد.

مسلط شدن بر نفس اماره

امام رضا میفرماید آن کس که نفس اماره بر او غالب باشد و بخواهد که مطیع او گردد، باید که در هنگام خواب هر دو دست خود را بر سینه ی خود بگذارد و «۱۰۰» بار دیا ممیت بگوید و بعد از آن همچنان تکرار نماید تا به خواب برود؛ حق تعالی نفس او را مطیع وی میکند.

صص 44-32

ذكر ماهها و فصل های سال

فصل بهار که آن روح زمانهاست. اولین ماه آن ماه آزار (فروردین) سی روز است؛ شب و روز این ماه پاکیزه و معطر است؛ زمین نرم میشود؛ بلغم غلبه نمی کند؛ خون به هیجان می آید. در این ماه غذاهایی لطیف گوشت، تخم مرغ نیم برشته شده شرابی که با آب مخلوط و تعدیل شده میل شود؛ و در این ماه از خوردن پیاز سیر و ترشی خودداری شود؛ نوشیدن مسهل پسندیده است. در این ماه رگ زدن و حجامت مناسب است. 

ماه نیسان (اردیبهشت سی روز است که در آن روز طولانی میشود مزاج فصل قوی میگردد خون به حرکت در می آید، و در این ماه بادهای شرقی می وزد. غذاهای سرخ شده و آن چه به وسیله ی سرکه درست می شود و گوشت شکار مصرف میگردد جماع کردن و روغن مالیدن در حمام بر بدن نیکو است. در حال ناشتا آب نوشیده نشود، و بوییدن گلها و عطرها مفید است.

ماه ایار (خرداد) سی و یک روز است. در این ماه بادهای صاف می وزد. این ماه آخر فصل بهار است. در این ماه از خوردن غذاهای شور و گوشت های غلیظ مانند کله پاچه گوشت گاو و شیر نهی شده است. اول روز به حمام رفتن سودمند است و از ورزش کردن قبل از غذا باید پرهیز کرد. 

ماه حزیران (تیر) سی روز است غلبه ی بلغم و خون از بین می رود، و مره ی صفراوی رو می آورد. در این ماه از کارهای خسته کننده ی زیاد و خوردن گوشت زیاد و پرچربی و بوییدن مشک و عنبر نهی شده است. خوردن سبزیهای سرد مانند کاسنی خرفه و میوه های سبز مانند خیار، 

۱۱۷

خیار چنبر، شیر خشت و میوه های آبدار و انواع ترشیجات بسیار مفید است. از گوشت ها مصرف گوشت بزغاله و بره و از گوشت پرندگان گوشت مرغ تیهو و دراج و شیر گوسفندان تازه زاییده و ماهی تازه سودمند است. 

ماه تموز (مرداد) سی و یک روز است. در این ماه گرما شدت پیدا می کند و آبها تبخیر میشود. نوشیدن آب خنک در حال ناشتا نیکوست. در این ماه خوردن چیزهای آبدار و خنک و غذاهای نرم و زود هضم که در ماه حزیران گفته شد، مفید است. 

ماه آب (شهریور) سی و یک روز است. در این ماه بادهای مسموم زیاد می وزد و شبها زکام زیاد میشود؛ باد شمال میوزد و مزاج ها با غذاهای سرد اصلاح میشود. خوردن شیر جوشیده نافع است. از جماع کردن و خوردن مسهلات در این ماه خودداری شود ورزش نمودن و کارهای سخت کم شود؛ گل های خوشبو و سرد استشمام گردد.

ایلول (مهر) سی روز است. در این ماه هوا پاکیزه میشود. مره ی سودا غلبه پیدا میکند حرارت بدن زیاد میشود و نوشیدن مسهلات غلبه ی سودا را اصلاح می نماید در این ماه انواع خوردن شیرینی و انواع گوشت های معتدل مانند گوشت بزغاله و گوسفند یک ساله نافع است و از زیاده روی در خوردن گوشت گاو و کباب پرهیز شود. از حمام کردن زیاد باید اجتناب نمود. در این ماه از عطرهای معتدل استفاده شود و از خوردن خربزه و خیار نیز باید پرهیز کرد.

ماه تشرین اول (آبان) سی و یک روز است. در این ماه بادهای مختلف می وزد و باد صبا هم می وزد از رگ زدن خون گرفتن از بدن و خوردن دوا اجتناب شود. جماع کردن در این ماه نیکوست. خوردن گوشت های چاق و

۱۱۸

چربی دار، انار ترش و میوه بعد از غذا نافع است. خوردن گوشت به تناوب خوب است. خوردن آب باید کم شود ورزش و کارهای نسبتاً سخت بدنی پسندیده است.

ماه تشرین دوم (آذر) سی روز است. بارانهای موسمی در این ماه قطع می شود. آب خوردن در شب نهی شده است. حمام رفتن و جماع کردن باید در این ماه کم شود. هر روز صبح جرعه ای از آب گرم نوشیده شود. از خوردن سبزی ها مانند کرفس نعناع و ترتیزک اجتناب گردد. 

ماه کانون اول (دی) سی و یک روز است. در این ماه بادهای شدید می وزد و سرما شدت پیدا میکند هر آن چه را که در ماه تشرین دوم گفتیم در این ماه نیز نافع است. در این ماه از خوردن غذاهای سرد پرهیز شود. از خون گرفتن و حجامت نمودن باید خودداری کرد در این ماه غذاهایی که طبیعت و فعلش گرم است، مصرف گردد.

ماه کانون آخر (بهمن سی و یک روز است. در این ماه غلبه ی بلغم قوت می گیرد. سزاوار است که آب گرم در حال ناشتا نوشیده شود. جماع کردن در این ماه پسندیده است. سبزیهای گرم مانند کرفس، ترتیزک، سیر و پیاز کوهی برای روده ها نافع است. حمام کردن در صبح و بدن را با روغن های خوشبو و مانند آن روغن مالی کردن خوب است. در این ماه از خوردن شیرینی ماهی تازه و شیر پرهیز شود.

ماه شباط (اسفند) که آخرین ماه سال رومی است، بیست و هشت روز می باشد. در این ماه بادهای مختلفی میوزد و باران زیاد می بارد؛ علف ها سر از خاک بر میدارند؛ آبها بر درختان عود جاری میشود. در این ماه خوردن سیر گوشت پرندگان و شکار و میوه های خشک نافع است.

۱۱۹

خوردن شیرینی باید کم شود. در این ماه زیاد جماع کردن، حرکت نمودن و کارهای سخت و ورزش کردن نیکو است.

اما چگونگی شرابی که از نظر اسلام حلال است و بعد از غذا نوشیده می شود و منفعت آن در ابتدای ماههای سال گفته شد که سلامت بدن در گرو آن است. این شراب از مویز پاک شده گرفته میشود؛ بدین نحو که ده رطل نزدیک به یک کیلو آن را شسته و در داخل آب صاف می ریزند که آب چهار انگشت بالاتر از دانه های مویز قرار میگیرد. در زمستان به مدت سه روز و در تابستان به مدت یک شبانه روز میگذارند که در آن حالت باقی بماند و سپس آن را در دیگ تمیزی میریزند و اگر آب آن از آب باران باشد بهتر است و اگر آب باران نبود مقداری از آب چشمه ای که از ناحیه ی مشرق جاری میشود داخل آن میریزند که باید آب آن چشمه زلال و سفید و سبک باشد؛ این آب به سرعت سردی و گرمی را قبول میکند و این حالات دلالت بر صفت آن آب میکند.

مویز را در داخل آن آب میپزند تا باد کند سپس آن را فشرده و آبش را صاف میکنند و میماند تا سرد شود و سپس آن را در دیگ ریخته اندازه اش را با چوبی مشخص میکنند و بر روی آتشی ملایم می جوشانند تا دو سوم آن جوشیده و بخار شود و یک سوم آن باقی بماند؛ و سپس به مقدار یک رطل عسل صاف که به اندازه ی همان آب باران و یا آب چشمه است، داخل آن ریخته میگذارند تا دوباره جوش بیاید و به اندازه ی عسل از آب آن بخار شود و به اندازه ی اولش گردد و بعد به وزن یک درهم زنجبیل به وزن نیم در هم قرنفل نصف درهم ،دارچین یک در هم زعفران، و از سنبل طیب و

۱۲۰

هندباء و مصطکی از هر کدام نصف در هم را جداگانه کوبیده، در داخل پارچه ای تمیز بریزند و محکم ببندند و در داخل دیگ بگذارند تا عصاره ی آنها داخل دیگ بریزد و در این مدت آن دیگ بر روی آتشی ملایم قرار گیرد.

بعد آن را سرد کرده به مدت سه ماه در جایی گذاشته، به آن دست نمی زنند تا مواد داخل آن به هم آمیخته گردد و بعد از آن مصرف شود؛ و مقدار مصرف آن یک یا دو لیوان آب خوری است.

ای امیر المؤمنین! وقتی غذا را آن چنان که برایت بیان کردم خوردی از این شراب بعد از غذا به اندازه ی سه قدح بنوش که هر وقت این عمل را انجام بدهی شب و روز از دردهای رطوبتی مزمن مانند نقرس، انواع بادها و غیر از آن از دردهای عصبی دماغ معده و بعضی از دردهای کبدی، طحال سپرز و روده ای خود را در امان ساخته ای اگر بعد از آن تشنه شدی، نصف مقدار گفته شده از آن را بخور؛ چرا که آن از برای بدن امیرالمؤمنین و زیادتی جماعش و محافظت از بدنش مفید است؛ زیرا که صلاح و پایداری بدن و نیز فساد و از بین رفتن آن بستگی به آب و غذا دارد و اگر آب و غذا اصلاح شود، همانا بدن اصلاح شده است و اگر آن دو فاسد شوند، بدن نیز فاسد می شود.

بدان ای امیر المؤمنین نیروی بدنی انسانها بستگی به مزاج آنها دارد و مزاج ها نیز بستگی به هوا دارد که در جاهای مختلف و به حسب تغییرات آب و هوایی مزاج نیز تغییر میکند؛ که یک مرتبه هوا سرد میشود و یک باره گرم می گردد؛ به سبب این تغییرات مزاج بدن نیز تغییر میکند که در هنگام

۱۲۱

سردی هوا مزاج سرد و در هنگام گرمی مزاج گرم می شود و اثر این تغییرات در ظاهر بدن آشکار میشود؛ پس اگر هوا معتدل باشد، مزاج ها هم معتدل می گردد و مزاج ها در حرکات طبیعی بدن مانند هضم غذا، جماع کردن خواب حرکت اعضای بدن و سایر کارها آماده میشود. زیرا خداوند متعال بدن ها را بر روی چهار طبیعت بنا نهاده است که عبارتند از صفرا، سودا خون و بلغم که دو تای آنها گرم و دو تای دیگرش سرد است که بین دو به دوی آنها اختلاف وجود دارد که دو تای آنها گرم تر و خشک هستند و دو تای دیگر آنها سرد تر و خشک میباشند. سپس خداوند آن چهار طبیعت را بر چهار قسمت بدن که سر سینه قسمتهای میانی بدن و نیز پایین شکم است، تقسیم نموده است.

بدان ای امیرالمؤمنین به این که سر، گوشها، چشم ها، بینی و دهان در منطقه ی خون قرار دارند؛ سینه در منطقه ی بلغم و بادها و منطقه ی میانی بدن از برای صفر است و قسمت پایین شکم نیز از برای سودا می باشد. بدان ای امیرالمؤمنین خواب سلطان مغز است. قوام و قوت بدن بستگی به خواب دارد، پس هنگامی که قصد خواب کردی بر پهلوی راستت بخواب و بعد از مدتی بر پهلوی چپ برگرد و وقتی هم که قصد بلند شدن از خواب را نمودی از پهلوی راستت از رختخواب بیدار شو؛ همچنان که از همان جانب خوابیده بودی خودت را عادت بده که دو ساعتی از شب بیدار بمانی و به اندازه ی قضای حاجت در مستراح بنشین و نشستن در آن جا را طولانی مکن که آن باعث بیماری داء الفیل میگردد.

بدان ای امیرالمؤمنین بهترین چیزی که برای مسواک کردن مناسبت دارد پوست درخت اراک است که آن دندانها را سفید، دهان را خوشبو

۱۲۲

لثه ها را محکم و خوشرنگ میکند مسواک کردن، زمانی که با اعتدال باشد، دندانها را از خراب شدن نگه میدارد؛ و زیاد مسواک زدن اگر چه دندانها را براق میکند ولی در عوض ریشه های آن را سست میگرداند؛ پس هر کس که می خواهد دندانهایش سالم بماند مقداری از رازیانه ی آبی بسوزاند و خاکسترش را جمع کند میوه ی درخت گز، گل سرخ، سنبل طیب که از هر کدام به مقدار مساوی بر دارد و از نمک آندرانی به اندازه ی همه را نرم بکوبد و با آنها دندانها را بشوید که این عمل دندان ها را محکم و ریشه ی آن را از خراب شدن نگه میدارد هر کس که می خواهد دندانهایش سفید باشد پس مقداری از نمک آندرانی با کف روی دریا بخیساند و دندان هایش را با آن بشوید.

بدان ای امیرالمؤمنین حالات انسانی که خداوند آنها را برای آدمی قرار داده چهار حالت است:

حالت اول: پانزده سالگی که جوانی زیبایی با نشاط بودن است؛ در این حالت است که خون در بدن آدمی از قدرت بالایی برخوردار است.

حالت دوم: از پانزده سالگی تا سی و پنج سالگی است که در این سن صفرا بر بدن غلبه پیدا میکند که در نهایت قوت و قدرت است و این حالت تا پایان سی و پنج سالگی ادامه دارد.

حالت سوم: سپس در حالت سوم وارد میشود تا به شصت سالگی برسد، که در این مدت سودا بر بدن غلبه دارد و آن سن حکمت و موعظه و پند و اندرز، معرفت، عبرت انتظام بخشیدن به امور زندگی و نگاهی درست به عواقب امور دور اندیشی و درستی رأی و نظر است.

حالت چهارم: سپس وارد مرحله ی چهارم میشود که در این حالت بلغم

۱۲۳

بر بدن غلبه دارد و در این حالت جز بر پیری ناگواری زندگی، سستی، از بین رفتن قوت بدن فساد و بی نظمی بر چیز دیگری متغیر نمی شود؛ در این دوران در جمع و میان دوستان میخوابد و چرت می زند و وقتی برای خواب به رختخواب میرود خوابش نمیبرد در این سن انسان خاطرات گذشته را به یاد می آورد ولی مطالب روزانه را فراموش میکند. در این سن تن آدمی فرسوده استخوانهایش خشک شده آب صورت از بین رفته و چهره چروکیده شده رشد ناخنها و موها کم شده و جسمش در زوال قرار میگیرد و دوران پیری همان دوران طفولیت اوست و هر چقدر آدمی زنده بماند، همانا رو به ضعف و سستی می رود؛ چرا که بلغم غلبه پیدا میکند و بلغم نیز سرد و خشک است و سردی و خشکی نیز انسان را به فنا و نابودی می کشاند.

به تحقیق همه ی آن چیزی که برای امیرالمؤمنین درباره ی مزاج حالات جسم و علاج آن لازم بود بیان کردم و حال درباره ی برنامه های غذایی و دواها و آن چیزی که باید انجام دهد، متذکر می شوم.

حجامت

هنگامی که قصد حجامت کردن داشتی از دوازدهم تا پانزدهم ماه را برای این عمل انتخاب نما که این زمان حجامت کردن برای بدن صلاحیت داشته و خوب است پس اگر ماه به آخر رسید، حجامت مکن، مگر این که اضطراری پیش آمده و نیاز فوری به حجامت کردن باشد، زیرا خون در پایان ماه رو به نقصان میگذارد و در هنگام کامل شدن ماه، آن نیز زیاد شده و به جوش و خروش میآید. فاصله ی حجامت باید به اندازه ی گذشت سن

۱۲۴

باشد. پس جوان بیست ساله باید در هر بیست روز یک بار حجامت کند؛ شخص سی ساله در هر سی روز یک بار حجامت کند؛ چهل ساله ها در هر چهل روز یک بار می توانند حجامت کنند و چنین است که هر چه سن بالا می رود مدت حجامت کردن نیز فرق میکند. 

بدان ای امیرالمؤمنین که حجامت کردن خون آن رگهای مویی کوچکی را که در میان گوشتها واقع شده اند، بیرون می آورد و دلیل آن هم این است که حجامت کردن موجب ضعف و سستی نمی شود، اما فصد کردن رگ زدن چون خون از رگ بیرون می آید موجب ضعف و سستی می شود.

نقره(۱.گودی پس گردن و حفره ی کوچکی که در انتهای ستون فقرات در پشت گردن قرار دارد.) را حجامت کردن برای سنگینی سر نافع است. اخدعین(۲. دو رگی که در دو طرف پشت گردن قرار دارد.) را حجامت کردن، برای سنگینی و ناراحتی های سر و صورت و دو چشم مفید بوده، خون را در رگها به جریان می اندازد و نیز برای درد دندان نافع است. و چه بسا فصد کردن عمل همه ی آنها را به جا می آورد. گاهی نیز زیر چانه را برای درمان قلاع(قلاع به جوش و زخم های کوچکی که در اطراف دهان و زبان به وجود می آید می گویند.) در دهان و از فاسد شدن لثه و غیر آن از دردهای دهان حجامت میکنند. همچنین حجامت بین دو کتف انجام می شود، که برای خفقان املاء معده و حرارت زیادی بدن مفید است. حجامتی که از ساقهای پا انجام میشود املاء معده را کم میکند و برای دردهای مزمن کلیه، مثانه و رحم که پیدا می شود، نافع است و خون حیض را روان میکند مگر این که حجامت کردن بر ساقهای پا بدن را ضعیف و لاغر میکند و گاهی به شخص

۱۲۵

حالت غشی شدیدی دست میدهد اما برای درمان جوشها و دمل ها نافع است و آنها را بر طرف میگرداند.

برای کم کردن درد حجامت قبل از آن باید به آرامی توسط وسیله ی حجامت (شاخ) محل آن مکیده شود و سپس آرام آرام مکیدن شدت میگیرد و آن قدر بمکد تا محل حجامت به شدت سرخ شود و دیگر دست از مکیدن بردارد و به نرمی تیغ را بر قسمت سرخ شده بزند و قبلاً محل تیغ باید به وسیله ی مالش و روغن مالی نرم شده باشد. محل را روغن مالی کردن و مالش دادن برای فصد کردن نیز به کار می رود تا هنگام حجامت و قصد کردن درد کم تر شود. بعد از آن که عمل حجامت و قصد کردن تمام شد باز هم عمل روغن و مالش تکرار می شود. بعد از فصد کردن باید در محل فصد چند قطره روغن چکانده شود تا قسمت بریدگی رگ نرم گردد. نشتر زنها باید برای فصد کردن قسمت کم گوشت را انتخاب کنند زیرا در قسمت کم گوشت درد کم تر است. هنگامی که فصد کردن از محل حبل الذراع(رگی که مانند ریسمان از بالای بازو به طرف پایین آمده است.) و قیفال(رگی که در روی مرفق قرار دارد.) باشد، دردش بیش تر است برای این که این دو رگ ارتباط بیشتری با گوشت و عضله و ماهیچه دارد. اما قصد با سلیق(رگی که همیشه بر روی مرفق قرار دارد.) و اکحل درد کمتری دارد؛ چرا که بالای آن رگ ها گوشتی نیست.

لازم است که موضع فصد قبل از فصد کردن با آب گرم خوب مالش داده شود تا سرخ شده و خون آن مشخص شود؛ خصوصاً در زمستان؛ چرا که 

۱۲۶

آن پوست را نرم و درد را کم و عمل فصد را آسان می کند. لازم است که قبل از فصد و حجامت کردن حداقل دوازده ساعت از نزدیکی با زنان پرهیز شود. در روزی که هوا صاف و روشن است و ابر و باد شدیدی نیست، باید حجامت کرد خون تا زمانی می آید که تغییری احساس نشده است و در صورت تغییر، باید جلوی خون ریزی را گرفت. در روز حجامت به حمام مرو؛ چرا که موجب بیماری و درد میشود. 

پس از چند ساعت از حجامت بر سر و بدنت آب گرم بریز بپرهیز از این که بعد از حجامت به حمام بروی زیرا که تب دایمی از آن پدید می آید. هنگامی که بعد از حجامت خواستی بدنت را بشویی، بعد از شستشو پارچه ای کرک دار یا دستمالی نرم و یا پارچه ای دیگر بر روی محل حجامت بگذار.

اگر زمستان بود به اندازه ی یک نخود تریاق اکبر(۱. که به آن تریاق فاروق هم میگویند.) بخور و اگر تابستان بود، سکنجبین عنصلی بخور و آن را با یک نوشیدنی مفرح معتدل مخلوط کن و یا آبمیوه بنوش؛ و اگر آنها در دسترس نبود، شربت بالنگ بنوش و اگر چیزی پیدا نکردی بالنگ را در زیر دندان له کرده و بر روی آن مقداری آب نیمگرم بنوش و اگر وقت زمستان بود و هوا سرد، بعد از حجامت شربت سکنجبین عسل بخور که هر وقت این عمل را انجام دادی، به اذن الهی از مرضهای لقوه برص، بهق(لکه های سفید کوچک که در روی پوست پیدا می شود.) و جذام در امان خواهی بود و بعد از حجامت یا فصد انار ملس را به وسیله ی مکیدن بخور که آن نفس را تقویت و با نشاط و خون را زنده میکند؛ و بعد از آن

۱۲۷

دو به مدت حداقل سه ساعت از خوردن غذاهای نمک دار پرهیز نما؛ چرا که خوف آن می رود که موجب بیماری جرب شود. و اگر حجامت در زمستان باشد، از گوشت تیهو بخور و از شرابی که وصفش را بیان کردم بنوش و محل حجامت باید با روغن معطر و یا مشک و گلاب چرب شود و مقداری از مشک گلاب بعد از حجامت بر سر ریخته شود. و اگر در تابستان باشد، بعد از حجامت سکباج(۱. آشی که از گوشت و سرکه درست میکنند.) و هلام(۲. غذایی که از گوشت و پوست گوساله درست میکنند؛ شوربای سرد و بی چربی) و مصوص(گوشت پخته ای که در سرکه می خیسانند.) بخور و بر سرت روغن بنفشه با گلاب و مقداری از کافور بریز و از آن شرابی که برایت گفتیم بخور پس از حجامت از زیادی جنب و جوش و خشم و غضب و نزدیکی با زنان پرهیز نما.

ای امیرالمؤمنین بپرهیز از این که تخم مرغ و ماهی را با هم بخوری زیرا وقتی که آن دو در شکم جمع شوند ایجاد نقرس، قولنج، بواسیر و دندان درد میکنند و نیز از خوردن شیر و نبیذی که اهل آن از خوردنش باکی ندارند، پرهیز نما؛ چراکه وقتی با هم جمع شوند ایجاد نقرس و برص میکنند و منع میکنم از این که به خوردن تخم مرغ مداومت شود که آن ایجاد مرض کلف(کلف دانه هایی شبیه کنجد است که در پوست صورت پیدا می شود.) می کند. و نیز بعد از حجامت و قصد کردن از خوردن غذاهای شور، گوشتهای شور (شوربای) و ماهی شور پرهیز نما که موجب بهق و برص می گردد. و نیز

۱۲۸

خوردن کلیه ی گوسفند و تو دلیهای آن موجب تغییر و اختلال و ناراحتی در مثانه می شود.

حمام کردن در حال سیری باعث قولنج میشود و بعد از خوردن ماهی استحمام کردن خطر فلج شدن میرود. خوردن بالنگ (ترنج) در شب در چشم اثر کرده و موجب دوبین شدن شخص می گردد. با زن حائض نزدیکی کردن باعث به جذام مبتلا شدن بچه میگردد. بعد از نزدیکی کردن با زن اگر ادرار نشود موجب سنگ در مثانه می گردد. پشت سر هم نزدیکی کردن با زن بدون غسل کردن بین آن دو، باعث دیوانه شدن بچه می شود.

زیاد خوردن تخم مرغ و مداومت داشتن بر آن باعث از بین رفتن طحال و بادهایی در سر و معده میشود؛ و شکم را با تخم مرغ پخته شده پر کردن موجب باد شکم و تنگی نفس میشود خوردن گوشتی که خوب نپخته باعث کرم در شکم میشود زیاد خوردن انجیر زیان آور است. خوردن آب سرد بعد از خوردن غذاهای گرم یا شیرین دندانها را فاسد می کند. زیاد خوردن گوشت حیوانات وحشی (شکار) و گاو، باعث متغیر شدن عقل و متحیر گردیدن درک و فهم کندی ذهن و مبتلا شدن به مرض فراموشی می گردد.

هنگامی که خواستی وارد حمام شوی و در سرت هیچ دردی احساس نکنی که موجب اذیت و آزار تو گردد، قبل از وارد شدن به حمام، پنج کف آب گرم بر سرت بریز که این عمل با اذن الهی تو را از درد شقیقه و سر مصون می دارد؛ و گفته شده که این عمل قبل از داخل شدن به حمام پنج بار 

۱۲۹

تکرار شود.

بدان ای امیرالمؤمنین که حمام مانند مزاج انسان از چهار اتاق تشکیل شده است: اتاق اول سرد و خشک است اتاق دوم سرد و مرطوب است، اتاق سوم گرم و مرطوب است و اتاق چهارم گرم و خشک منافع حمام خیلی زیاد است باعث معتدل شدن مزاج آدمی میشود چرکهای بدن را از بین می برد، رگ و پی ها را نرم میکند اعضای بزرگ بدن را تقویت می بخشد فضولات بدن را زایل مینماید و عفونتهای آن را از بین می برد. هنگامی که خواستی در بدنت جوش و دیگر چیزها ظاهر نشود، وقت وارد شدن در حمام بدنت را با روغن بنفشه روغن مالی کن. 

زمانی که خواستی نوره بکشی و به زخم و چاک خوردگی و سیاهی ناشی از نوره مبتلا نشوی قبل از نوره کشیدن بدنت را با آب سرد بشوی هر وقت خواستی که برای نوره کشیدن به حمام بروی، دوازده ساعت - یک روز کامل است - قبل از آن از جماع کردن دوری نما و نوره را با صبر اقاقیا و حضض مخلوط کن و این مخلوط کردن باید بعد از به عمل آوردن نوره باشد؛ بابونه مرزنگوش و یا گل بنفشه ی خشک و یا همه ی آنها را با آب گرم مخلوط کن و سپس نوره را در آن بریز؛ به حدی که بوی معطر آب از بین نرفته باشد؛ و باید زرنیخ از یک ششم نسبت به سایر مواد تجاوز نکند و بعد آن را بر بدن بمال و سپس بشوی و برای از بین بردن بوی نوره، برگ شفتالو تجير العصفر ، حنا ، گل و سنبل را به تنهایی و یا با هم بمال.

کسی که میخواهد از سوزش نوره در امان باشد، بعد از کشیدن نوره تا موقع شستن آن را دست مالی نکند و زودتر آن را بشوید و محل نوره را با

۱۳۰

روغن گل روغن مالی کند و پناه بر خدا اگر به وسیله ی نوره جایی از بدن سوخت، عدس پوست کنده را بکوبد و با آب گلاب و سرکه مخلوط نماید و محل سوختگی را با این مخلوط مالش دهد که آن به خواست الهی زخم نوره را التیام می بخشد. آن چیزی که از آثار سوختگی نوره جلوگیری میکند، این است که محل نوره را قبل از آن با سرکه ی انگور ثقیفی و روغن گلاب خوب مالش دهد.

کسی که می خواهد از ناراحتی مثانه شکایت نکند، ادرارش را نگه ندارد؛ حتی اگر در پشت اسبی سوار شده باشد که در این صورت از اسب پیاده شود و ادرار خودش را دفع کند. کسی که میخواهد معده اش به او آزار نرساند، در بین غذا آب نخورد و کسی که این عمل را بکند بدنش مرطوب میشود و معده اش را ضعیف میکند و در این صورت عروق قوت غذا را نمی گیرد و جذب نمی نماید زیرا خوردن آب در بین غذا موجب اختلال در معده می شود.

کسی که می خواهد به سنگ مثانه و حبس البول گرفتار نشود، در هنگام انزال شهوت مانع از آمدنش نشود و مدت بازی خودش را با زن بیش از عادت طولانی نکند کسی که میخواهد از درد اسافل بدن در امان باشد و به درد بواسیر مبتلا نگردد در هر شب هفت عدد خرمای برنی سرخ شده با روغن گاو بخورد و میان بیضه ها را با روغن زنبق خالص بمالد.

کسی که می خواهد حافظه اش قوی شود هر روز صبح در حال ناشتا هفت مثقال کشمش بخورد؛ و کسی که میخواهد فراموشی اش

۱۳۱

کم شود و دارای حافظه ای قوی گردد در هر روز سه تکه زنجبیل پرورده شده با عسل و مقداری خردل را با غذایش بخورد؛ و کسی که میخواهد عقلش زیاد شود در هر روز سه دانه هلیله را با نبات میل نماید.

کسی که میخواهد ناخنش نشکند و زرد نگردد و اطراف آن فاسد نشود، در روز پنجشنبه ناخن بگیرد. و کسی که می خواهد گوش هایش درد نکند در هنگام خواب در گوشش پنبه بگذارد. و کسی که می خواهد در زمستان به زکام مبتلا نشود در هر روز سه لقمه (قاشق) عسل بخورد.

بدان ای امیرالمؤمنین برای عسل نشانه هایی است که منفعت و ضرر آن به وسیله ی همان نشانه از هم شناخته میشود که هر وقت بوییده شود، باعث عطسه میگردد نوشیدنش باعث سکر و مستی میشود و دیگر عسلی که زبان و گلو را می سوزاند؛ این انواع عسلی است که باعث قتل آدمی می گردد که برای خوردن مناسب نیست.

در زمستان از بوییدن گل نرگس غافل مباش، که آن مانع از مبتلا شدن به زکام می شود و همچنین بوییدن سیاه دانه از زکام جلوگیری می کند. کسی که در تابستان از زکام می ترسد روزی یک عدد خیار بخورد و از نشستن در مقابل خورشید خودداری نماید.

کسی که از درد شقیقه و شوصه(۱. شوصه دردی است که در شکم پیدا میشود و بادی است که در پشت دنده ها در اثر گاز شکم ایجاد می گردد.) می ترسد، از خوردن ماهی تازه در تابستان و زمستان غافل نباشد و کسی که میخواهد بدنی سالم، سبک

۱۳۲

و کم گوشت داشته باشد شبها شام کم تر بخورد. و کسی که بخواهد از درد ناف در امان باشد هر وقت که سرش را روغن مالی میکند مقداری روغن نیز به ناقش بمالد و کسی که میخواهد لبش شکافته نشود و یا جوش در نیاورد با روغن سرش ابروهایش را نیز روغن مالی کند. و کسی که می خواهد گوشهایش تخت نشده و فرو نیفتد و لوزتینش بزرگ نشود، بعد از خوردن شیرینی با سرکه غرغره کند و کسی که میخواهد به یرقان مبتلا نشود در تابستان همین که در اتاقی را باز کرد وارد آن نشود مگر این که هوایش را تهویه کرده باشد؛ و در زمستان نیز فوراً از اتاق گرم بیرون نرود.

کسی که می خواهد به باد در بدن مبتلا نشود هفته ای یک بار سیر بخورد. و کسی که میخواهد دندانهایش خراب نشود قبل از خوردن شیرینی مقداری نان بخورد و کسی که میخواهد غذایش خوب هضم شود، بعد از خوردن غذا بر سمت راست بخوابد و سپس بر سمت چپ برگردد تا خوابش ببرد.

کسی که می خواهد بلغم از بدنش بیرون برود، هر روز صبح مقداری جوارش حریف(۱. علامه مجلسی می فرماید جوارش حریف جوارش فلافلی است که مشتمل بر فلفل و دار فلفل است.) بخورد، زیاد به حمام برود، و زیاد با زنان نزدیکی کند در مقابل خورشید زیاد بنشیند و از هر غذای سرد دوری نماید تا بلغم سوخته و از بین برود و کسی که می خواهد حرارت صفرا را از بین ببرد در هر روز مقداری غذای خنک و مرطوب بخورد و به بدنش استراحت بدهد و کمتر تحرک داشته باشد و به آن

۱۳۳

چیزی که دوستش دارد بیشتر نگاه کند و کسی که می خواهد سودا را بسوزاند و آن را از بین ببرد پس بر او باد زیاد قی کردن فصد رگها را نمودن و مداوم نوره کشیدن و کسی که میخواهد باد سرد را از خود دور گرداند، پس بر او باد به حقنه کردن روغن مالی نمودن و نرم کردن بدن به وسیله ی روغن و با آب گرم خود را ماساژ دادن و در آن نشستن؛ و این که از هر چیز سردی دوری گزیند و با هر گرمی ملایم ملازم باشد. و کسی که می خواهد بلغم از او دور گردد هر روز صبح یک مثقال اطریفل صغیر بخورد.

ای امیرالمؤمنین بدان برای شخص مسافر در حال مسافرت سزاوار است که اگر هوا زیاد گرم است از پری شکم و یا خالی بودن آن پرهیز نماید و در حال اعتدال باشد؛ و از غذاهای خنک مانند قریص، هلام(گوشت بدون چربی)، سرکه، روغن آبغوره و مانند آن از غذاهای سرد و خنک استفاده کند.

بدان ای امیرالمؤمنین گردش کردن در گرمای شدید برای بدن های لاغر که گرسنه هستند و شکمشان خالی از غذاست، ضرر دارد؛ ولی برای بدنهای چاق نافع است و اما آن چه برای شخص مسافر صلاح است و آزار و اذیت مسافرت را از او دور میکند این است که در هر منزل از آب آن جا میل نکند بلکه در هر منزلی از آب آن منزل با آب قبلی مخلوط کند و سپس از آن میل نماید و یا با یک نوشیدنی مخلوط کند و بعد آن را میل نماید و برای شخص مسافر واجب است که در هنگام مسافرت مقداری از خاک وطن خودش را که در آن جا بزرگ شده است به همراه داشته باشد و در هر منزلی که وارد

۱۳۴

می شود، مقداری از آن را به آبی که میخواهد بنوشد، مخلوط کند و به هم بزند و بعد کناری بگذارد تا ته نشین شده و خوب صاف گردد و سپس آن آب صاف شده را بنوشد.

بهترین آبها برای نوشیدن - خواه برای کسی که در وطن است و یا برای شخص مسافر - آن آبی است که از چشمه ی سمت مشرق بجوشد و سبک و سفید باشد و بهترین آب برای نوشیدن آن آبی است که از سمت مشرق جوشیده اولین تابش نور خورشید قبل از گرم شدن شدید در تابستان به آن بتابد و سالم ترین آنهاست. و باز بهترین آبها با این توصیفی که گفته شد باز آن است که چشمه اش از کوه های خاکی بجوشد، زیرا این نوع آب در فصل زمستان سرد و در تابستان موجب نرمی شکم میشود و این آب برای اشخاصی که دارای مزاج های گرم هستند مفید است. و اما آب شور و سنگین باعث خشکی شکم می گردد و آب برف و یخ اصلاً برای سلامتی خوب نیست و موجب فساد بدن آدمی میشود و اما آب باران سبک گوارا و برای بدن نافع است تا زمانی که به مدت طولانی در گودال ها نمانده باشد. و اما آبهای چاه صاف و گوارا و برای بدن نافع است؛ در صورتی که جریان داشته و زیاد در زمین نمانده باشد و اما آبهای گودال ها و مرداب ها و دره ها به سبب ماندنشان در روی زمین و زیاد تابیدن خورشید در تابستانها بر آنها گرم و غلیظ هستند که گاهی نوشیدن آنها ایجاد صفرا و بزرگ شدن طحال میکند.

به تحقیق آن چه که مورد نیاز بود برای امیرالمؤمنین نوشتم و حال

۱۳۵

چگونگی همبستر شدن را بیان میکنم. 

در اول شب فصل تابستان و زمستان با زنت همبستر مشو زیرا در این وقت شب معده و رگها پر است و آمیزش ناپسند است. نزدیکی در این وقت موجب بیماریهایی چون قولنج فلج شدن، لقوه، نقرس سنگ مثانه، قطره قطره آمدن ادرار باد فتق و ضعیف شدن چشم میگردد؛ پس زمانی که خواستی با زنت همبستر شوی، آن را در آخر شب (سحرگاه) به جا بیاور زیرا برای سالم ماندن بدن خوب است و امید بچه دار شدن در آن وقت زیاد است و اگر قضای الهی بر این باشد که بچه ای از این نزدیکی به هم برسد عقلش زیاد می شود. تا با زنت ملاعبه نکرده ای با او همبستر مشو پس زیاد با او ملاعبه کن و پستان هایش را به آرامی فشار بده زیرا چون تو این عمل را با او انجام دهی، شهوتش تحریک میشود و آبش . جمع می گردد؛ چون آب شهوت زن از پستان هایش بیرون می آید و شهوت از صورت و چشم هایش ظاهر میگردد و در نتیجه او هم مثل تو علاقه به نزدیکی پیدا میکند. در حال پاکی زنان با آنها نزدیکی کن.

چون عمل همبستر شدن را به جا آوردی زود از جایت بر نخیز و در جایت نیز منشین بلکه بر سمت راستت دراز بکش و بعد از مدتی بر خیز و ادرار کن؛ چون این عمل را انجام دهی به اذن الهی از سنگ مثانه در امان خواهی بود. سپس غسل کن و مقداری مومیایی با شربت عسل و یا عسل کف گرفته و صاف بنوش زیرا آب از تو رفته را جبران میکند. 

بدان ای امیرالمؤمنین بهتر است که نزدیکی کردن با زنان در وقتی که ماه در برج حمل و یا در دلو هست باشد و بهتر از این آن است که ماه در برج

۱۳۶

ثور باشد زیرا که آن شرف قمر است. 

کسانی که به آن چه بیان کردم عمل کنند و تدبیر بدنشان را با آن مطابقت نمایند، به اذن خداوند متعال از هر مرضی در امان میمانند و جسم شان به حول و قوه ی الهی صحیح و سالم میماند خداوند عزوجل به هر کسی که بخواهد عافیت عنایت میکند.

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ أَوَّلاً وَ آخِراً وَ ظَاهِراً وَ بَاطِناً.

صص 136-116