اعمال شعبان
روزی ،امام اعمال مستحبی ماه شعبان را بر می شمرد. شنیدم که می فرمود:
هر کس یک روز از شعبان را برای خدا روزه بگیرد به بهشت میرود و هر کس در هر روز از شعبان هفتاد بار استغفار کند خداوند او را در قیامت در امت رسول خدا الله محشور میفرماید و کرامتی از جانب خدا برای او لازم و واجب میشود و هر کس در ماه شعبان صدقه ای بدهد اگرچه یک نیم خرما - خداوند آتش را بر بدنش حرام میکند و هرکس سه روز آخر شعبان را روزه بگیرد و آن را به رمضان وصل کند خداوند برای او روزه دو ماه پیاپی را در نظر میگیرد.(عيون أخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۶۱، ح 6)
استغفار در شعبان
امام، همواره بر گفتن اذکارش مواظبت داشت سه ماه رجب، شعبان و رمضان بهترین زمان برای افزودن اذکار و عبادت بود. حضرت می فرمود
هر کس در هر روز از ماه شعبان هفتاد بار با لفظ «أستغفر الله و أسأله التوبة» استغفار کند و بدین وسیله آمرزش بطلبد خداوند متعال برات آزادی از آتش دوزخ را برای او مینویسد و چونان پروانه از پل صراط عبور خواهد کرد و به بهشت وارد خواهد شد.(عيون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۶۲، ح ۲۱۲)
همچنین امام می فرمود:
هر کس در ماه شعبان یک روز روزه بگیرد وارد بهشت خواهد شد و هرکس در هر روز این ماه هفتاد بار استغفار کند روز قیامت در شمار یاران و همراه پیامبر خدا محشور خواهد شد و بر خدا لازم است که به اوراحترام کند.(همان، ج ۱، ص ۲۳۱، ج ۶)
حتی اگر کسی در کل ماه شعبان فقط هفتاد بار استغفار کند خداوند گناهانش را هر چند به تعداد ستارگان باشد خواهد بخشید.(همان، ص ۲۶۲، ج ۴۲) بی تردید منظور امام از استغفار توبه حقیقی بوده است نه تنها گفتن اذکار بدون قصد و توجه
شب نیمه شعبان
ماه شعبان بود. از دوستانم شنیدم که امام درباره اعمال این ماه صحبت هایی کرده اند. دهه اول ماه گذشته بود نزد امام رفتم سؤال و جواب هایی به شرح زیر بین من و آن حضرت رد و بدل شد
از فضیلت شب نیمه شعبان پرسیدم.
شب رهایی از آتش و بخشش گناهان کبیره است.
آیا اضافه بر سایر شب ها نماز دیگری دارد؟
نماز خاصی ندارد ولی اگر دوست داری در آن شب عمل مستحبی به جا آوری نماز جعفر طیار بخوان و ذکر خدا و استغفار و دعا بسیار انجام بده؛ زیرا پدرم می فرمود: «دعا در آن شب مستجاب است.»
مردم می گویند آن شب شب صکاک ( شب برات) است. این حرف آنان درست است؟
نه اشتباه می گویند شب صکاک شب قدر در ماه رمضان است.(همان، ص ۲۶۳، ح ۴۵)
آخر شعبان
آخرین جمعه ماه شعبان بود تصمیم گرفتم که خدمت امام برسم. امام رو به من کرد و درباره اعمال ماه شعبان سخن گفت. متأسفانه من چندان به اعمال این ماه عمل نکرده بودم.
امام فرمود:
ای اباصلت بیشتر ماه شعبان گذشت و این جمعه آخر آن است. پس آنچه از اعمال خیر که در این ماه از انجام دادن آن کوتاهی کرده ای در این چند روز باقی مانده جبران کن و بر تو باد به انجام دادن آنچه به حال تو مفید است و ترک کردن آنچه برای تو فایده ای ندارد و بر دعا و استغفار کردن و خواندن قرآن خود بیفزا و از گناهان و نافرمانی هایت توبه کن تا این ماه خدا به تو رو کرده باشد در حالی که تو به خدایت - عز وجل - اخلاص ورزیده باشی و امانتی بر گردن خود باقی مگذار مگر آنکه آن را ادا کنی و در دلت کینه هیچ مؤمنی نیز نباشد مگر اینکه آن را از دل بیرون کنی و هیچ گناهی را که مرتکب بوده ای و امگذار مگر آنکه آن را رها کنی و از آن دوری گزینی و از خداوند بترس و در امور نهان و آشکارت بر او توکل و اعتماد کن و هرکس بر خدا توکل کند همانا خداوند برای او کافی است؛ زیرا خداوند امور خود را هدایت میکند و برای هر چیز اندازه ای قرار داده است و در باقی مانده این ماه زیاد این ذکر را بگوی: «اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِن شَعبان فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِی مِنْه» (یعنی: پروردگارا! اگر تاکنون در این ماه که به پایان نرسیده است ما را نبخشیده ای پس از تو میخواهیم که در باقی مانده این ماه ما را ببخشی و بیامرزی؛ زیرا خداوند تبارک و تعالی به سبب احترام ماه مبارک رمضان مردم بسیاری را در این ماه از آتش آزاد میکند.(همان، ج ۲، ص ۵۶، ح ۱۹۸)