دعای رؤیت هلال رمضان

هر سال، شب اول ماه رمضان که میشد مردم نزدیک غروب در هر کوچه و برزنی چشم به آسمان میدوختند تا هلال ماه رمضان را ببینند، و وقتی کسی ماه را می دید به دیگران نیز نشان میداد و مردم خوشحال می شدند و به خانه هایشان می رفتند.

امام در آستانه ماه خدا به شیعیان فرمود:

ای شیعیان من هرگاه هلال ماه رمضان برآمد با انگشتان به سوی آن اشاره نکنید؛ بلکه دستهایتان را رو به قبله به طرف آسمان بلند کنید و خطاب به هلال این گونه دعا کنید: «رَبُّنا و رَبُّكَ اللهُ رَبُّ العَالَمِينَ اللَّهُمَّ اجْعَلَهُ عَلَيْنَا هِلالاً مُبارَكاً، وَ وَفِّقنا لِصِيَامٍ شَهْرِ رَمَضَانَ، وَ سَلَّمَنَا فِيهِ و تَسَلَّمَنَا مِنهُ في يُسر و عافِيَةٍ، وَاسْتَعمِلنا فِيهِ بِطَاعَتِكَ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.»(پروردگار ما و پروردگار تو ای هلال ماه رمضان خداوند است همان پروردگار جهانیان. خدایا! آن ماه را بر ما ماهی مبارک بگردان و ما را بر روزه داران ماه رمضان موفق بدار و ما را در آن و آن را از ماسلامت بدار همراه با آسانی و عافیتی از سوی خویش و ما را در آن به فرمان برداری خویش به کارگیر همانا تو بر هر چیز توانایی)

امام پس از آنکه این دعا را به شیعیان آموخت، فرمود: «هیچ بنده ای نیست که چنین کند مگر آنکه خداوند او را در گروه رحمت یافتگان می نویسد و نامش را در دفتر آمر زیدگان ثبت میکند.

آنگاه امام ادامه داد: سرور زنان جهان فاطمه ، می فرمود که این کار، مستحب است.»(فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۹۹، ج ۸۴)

اعمال رمضان

ماه رمضان که فرا می رسید آموزشهای ویژه امام نیز آغاز می شد. امام هم از جایگاه رمضان و هم از آداب آن سخن میگفت امام می خواست شیعیان با آمادگی کامل به این ماه وارد شوند. حضرت می فرمود:

ماه رمضان ماه برکت رحمت ،آمرزش توبه و بازگشت به سوی خداست. هر که در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده شود؟! پس از خداوند بخواهید که روزه شما را در این ماه بپذیرد و آن را آخرین رمضان شما قرار ندهد و شما را بر طاعت خویش توفیق دهد ......( همان، ص ۹۷، ح ۸۲)

گاهی حضرت مردم را در این ماه به کارهای نیک تشویق میکرد:

کارهای نیک در ماه رمضان پذیرفته و گناهان در آن آمرزیده اند. هرکس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا بخواند مثل کسی است که در غیر آن ختم قرآن کرده باشد و هرکس در این ماه به صورت برادر مؤمنش بخندد خدا را در قیامت دیدار نخواهد کرد، مگر آنکه  در چهره او خواهد خندید و به بهشت مژده اش خواهد داد. ( همان)

گاهی نیز حضرت از آداب این ماه سخن می گفت: «هر کس پیش از افطار کردنش تکه ای نان به بینوایی صدقه دهد خداوند گناهانش را می آمرزد و برای او ثواب آزاد کردن بنده ای از فرزندان اسماعیل را می نویسد.(همان، ص ۹۶، ح ۸۰ و ص ۱۰۶، ح ۹۷)

امام می فرمود: هر کس هنگام افطارش این گونه بگوید: «اللَّهُمَّ لَكَ صُمنا بتوفيقكَ وَ عَلَى رِزْقِكَ أفطرنا بأمرِكَ، فَتَقَبَّلَهُ مِنَّا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ الغَفُورُ   الرَّحِيمُ )(خداوندا! با توفیق تو برایت روزه گرفتیم و به فرمان تو با روزی ات افطار کردیم. پس آن را از ما بپذیر وما را بیامرز همانا تو آمرزنده مهربانی)

 خداوند کاستی های روزه اش را که او با گناهانش به وجود آورده است، می آمرزد.

دعای سحر

نزد برخی شیعیان دعای زیبایی معروف به دعای امام باقر وجود داشت که آن را در سحرهای ماه مبارک رمضان میخواندند از هر کس سند دعا را می پرسیدم، نمی دانست. روزی از ایوب بن یقطین پرسیدم: «آیا تو مطمئنی که این دعا از ناحیه اهل بیت وارد شده است؟»

او سخت در فکر فرو رفت و گفت: من دلیل محکمی ندارم؛ ولی می توانم از امام رضا بپرسم.» آنگاه نامه ای نوشت و درستی این دعا را از ایشان پرسید. روزها گذشت.

یک روز غلام ایوب در خانه ام آمد و گفت که ایوب با شما کار دارد. خودم را به منزل او رساندم خیلی خوشحال بود امام پاسخ نامه اش را داده بود و او

می خواست در حضور من پاسخ امام را بخواند. امام این گونه نوشته بود:

آری این دعای امام باقر در سحرهای ماه رمضان است. پدرم می فرمود که امام باقر فرمود اگر مردم از عظمت این خواسته ها نزد خداوند و سرعت اجابت آنها برای صاحبانش خبر داشتند، بر سر آن حتی با شمشیر با یکدیگر میجنگیدند و خداوند رحمتش را برای هر کس که بخواهد قرار می دهد.

همچنین امام باقر فرمود: اگر قسم بخورم راست گفته ام که اسم اعظم خداوند در این دعاست. پس هرگاه دعا کردید، در دعا بکوشید؛ زیرا دعا از علوم نهفته است و آن را جز از اهلش از دیگران پنهان کنید. منافقان تکذیب کنندگان و منکران اهل آن نیستند و این دعای مباهله است.» 

چنین می گویی: «اللَّهُمَّ إِنِّي أسألُكَ مِن بَهَائِكَ بأبهاءُ وَكُلُّ بَهَائِكَ بَهِيُّ اللَّهُمَّ إِنِّي أسألُكَ بِبَهَائِكَ كُلِّهِ اللَّهُمَّ إِنِّي أسألُكَ مِن جَمالِكَ بِأَجمَلِهِ وكُلُّ جَمَالِكَ جَميلٌ ......(الإقبال، ج ۱، ص ۱۷۵ «خداوندا! من از تو درخواست میکنم از جلوه های نورانیتت به برترین جلوه اش در حالی که همه جلوه های تو نورانی است خداوندا! از تو درخواست میکنم به همه جلوه های نورانی ات خداوندا از تو درخواست میکنم از زیبایی هایت به زیباترینش، در حالی که همه

جمال تو زیباست ..... این همان دعای معروف سحر است که در مفاتیح الجنان با همین عنوان آمده است.)

شبهای احیا

امام از عبادتهای امیر مؤمنان علی الله یاد کرد و فرمود: «امیر مؤمنان له سه شب را نمی خوابید شب بیست و سوم ماه رمضان شب عید فطر و شب نیمه شعبان؛ زیرا روزیها و زمان مرگها و سرنوشت یک سال آدمی در این شب رقم می خورد و خدای مقدر می گرداند.(مصباح المتهجد، ص ۸۵۳)