بخش اول سیری در زندگی امام رضا
خورشید ولایت
دیدگاه های تاریخ نویسان و محدثان در مورد ولادت علی بن موسی بسیار متفاوت میباشد این تفاوت هم به روز ولادت و هم به سال ولادت امام همام مربوط میشود. برخی از دیدگاه ها را مورد توجه قرار میدهیم.
دیدگاه معروف بین بسیاری از نویسندگان تاریخ در مورد ولادت حضرت یازدهم ماه ذو القعدة سال ١٤٨ هجری می باشد. (1) کافی، باب مولد ابي الحسن الرضا الله، الارشاد، ج ۲، ص ۲۴۷ بدون مطرح ساختن روز ولادت، مصباح کفعمی، ص ۶۹۲ تاج المواليد، ص۴۸ نور الابصار، ج ۲، ص ۱۱۷، الدروس الشرعية، ج ۲، ص ۱۴، تاريخ بغداد، ج ۱۹، ص ۱۳۵ روضة الواعظين، ص ۲۳۶، الكامل، ج۵ ص ۵۰۴ تحفة الازهار، ج ۳، ص ۳۹۹ منتهی الآمال، ج ۲، ص ۴۵۵ )
نظر دیگر یازدهم ذو القعدة ليكن سال ولادت را ۱۵۳ می نگارد. (2) ۲ اعلام الوری ص ۳۱۵، كشف الغمة، ج ۳، ص ۵۹ )
برخی نیز تنها سال ۱۵۳ هجری را به عنوان سال ولادت نام می برند و به روز ولادت اشاره نمی کنند.(3) مروج الذهب، ج ۳، ص ۴۴۱، دلائل الامامة، ص ۱۷۲. )
برخی دیگر یازدهم یا هفدهم ربیع الاول سال ۱۵۳ را نام میبرند و یا یازدهم ذوالحجه در سال ١٥١ را می نگارند. (1) عيون اخبار الرضاعة، ج ۱، ص ۱۸، ۱۹ و ۲۸ اعلام الوری ص ۴۶ نقل دیدگاه دیگران، مطالب السؤول، ص ۱۲۸ ، كشف الغمة، ج ۳، ص ۵۹ نقل دیدگاه دیگران، بحار، ج ۴۹، ص ۳۰۴ تاریخ گزیده، ص ۲۰۶، جلاء العيون، ص ۵۴۴ اعيان الشيعة، ج ۲، ص ۱۲)
با وجود این تفاوت ها در نقل یک رویداد تنها می توان به دیدگاه مشهور، یعنی یازدهم ذو القعدة سال ١٤٨ هجری اطمینان حاصل کرد. با توجه به این که سال ۲۰۳ هجری تاریخ شهادت حضرت رضا است مدت عمر حضرت پنجاه و پنج سال میباشد. همچنین با نظر به این که سال شهادت موسی بن جعفر ۱۸۳ هجری است، مدت امامت حضرت رضا بیست سال میباشد.