تبار

زندگی نامه علی الرضاء شفاف و بر همگان آشکار است. پدر از فرزندان علی و فاطمه و رسول الله ﷺ میباشد. موسی کاظم برترین انسان جامعه بشری که در فضایل و اخلاق پسندیده انسانی سرآمد همگان و در اندیشه و رفتار معصوم از خطا و گناه، الگو و اسوه همگان است. پدر فردی که به اعتراف دوست و دشمن بی نیاز از ستایش و معرفی میباشد.

حمیده مادر امام کاظم کنیزی را به نام «تکتم» خریداری نمود. شب هنگام در خواب رسول الله به او فرمودند این کنیز را به فرزندت موسی ببخش که از وی فرزندی به دنیا خواهد آمد که بهترین روی زمین خواهد بود. آنگاه حمیده تکتم یعنی «نجمه» را به فرزندش موسی هدیه نمود. بعد از این که علی بن موسی به دنیا آمد نجمه را «طاهره» نامیدند ایشان زنی از مغرب زمین پاک مطهر، خداشناس و خداپرست هماره با یاد و نام خدا زندگی می نمود. هنگام شیرخوارگی رضا از توان وی کاسته شد. به همین دلیل پیشنهاد نمود برای نوزاد دایه بگیرند تا در شیر دادن به کودک کمک کند تا وی از عبادات روزمره خویش باز نماند. وی از جانب تبار به طایفه ماریه قبطیه از مصر آن زمان و سودان فعلی میباشد.(1) عيون اخبار الرضا الله ، ج ۱، ص ۲۶، جلاء العیون ص ۵۴۲ منتهی الآمال، ج ۲، ص ۴۵۷. ) این زن مکنی به ام البنین است. غیر از طاهره نام های دیگری مانند: آروی، نجمه، تکتم ،سکن، مرسيه سمان سکینه، نوبیه (منطقه ای از سودان)،(2) معجم البلدان، ج ۸ ص ۴۰۵ واژه نوب لسان العرب، ج ۴، ص ۴۰۴۵، واژه نوب. )خیزران صقر شقراء از نامهای این بانو میباشد. (3) كافي باب مولد ابي الحسن الرضا عليه ، اعلام الورى، ص ۲۱۳ ، كشف الغمة، ج ۳، صص ۵۲ و ۷۵، فصول المهمة، ج ۲، ص ۹۷۰، مطالب السؤول، ج ۲، ص ۱۲۸ تاریخ بغداد، ج ۱۹، ص ۱۳۵، مناقب، ج ۴، ص ۳۹۶ عيون، ج ۱، ص ۲۰ ، سیر اعلام النبلاء، ج ۹، ص ۳۸۷ دلائل الامامة، ص ۷۴، تاريخ الائمة ، ص ۲۵ (مجموعه نفیسه) جلاء العيون، ص ۵۴۲ بحار، ج ۴۹، ص ۷ عمدة الطالب، ص ۲۴۲، الارشاد، ج ۲، ص ۲۴۷ تحفة الازهار، ج ۲، ص ۳۹۹، منتهى الآمال، ج ۲، ص ۲۴۷، روضة الواعظين، ص ۲۳۵، اعیان الشیعه، ج ۲، ص۱۳ )

هنگامی که به بازار برده فروشان برای خرید این کنیز رفتند صاحبش آن کنیز را نمی فروخت و میگفت بیمار است، لیکن با اصرار موسی کاظم مالک به قیمت بالا حاضر به فروش شد. هنگامی که امام موسی وی را برای مادرش حمیده خریداری نمود، مالک کنیز گفت زنی از اهل کتاب به من گفت این کنیز فرد عادی نیست. از نسل وی فرزندی به دنیا خواهد آمد که بهترین روی زمین خواهد بود. سزاوار است ایشان در نزد بهترینهای روی زمین باشد. هنگامی که وی را خریداری نمودند دوشیزه و باکره بود.(4) کافی، باب مولد ابي الحسن الرضا الله ، عيون، ج ۱، ص ۲ و ۲۶، الارشاد، ج ۲، ص ۲۵۵، دلائل الامامة، ص ۱۷۲، بشارة المصطفى ص ۳۳۴، مناقب، ج ۴، ص ۳۹۲ )به دنیا آمدن چنین فرزندی از صلب موسی کاظم در روایات مطرح بوده است. امام صادق به فرزندش موسی فرموده بودند که عالم آل محمد در صلب توست کاش من وی را می دیدم.(5) كشف الغمة، ج ۳، ص ۱۰۷، اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۱۲ و ۱۳، اعلام الهدايه، ج ۱۰، ص ۱۹.) این زن از لحاظ عقل و دین و بزرگواری برترین زن زمان خویش بود. (1) عیون، ج ۱، ص ۲۴ اعلام الوری ص ۱۱۳ و ۳۱۴ )

موسی بن جعفر درباره وی میگوید ان تكتم جارية ما رأيت قط أفضل منها، تکتم کنیزی است از همه کنیزان برتر امام موسی به یزید بن سلیط می فرماید: سلام مرا به او برسان .(2) اعلام الوری ص ۳۱۴ و ۳۱۹ )