امام در نیشابور

کاروان مدینه وارد شهر نیشابور شد و امام در حالی که بر استری خاکستری رنگ سوار بود در میان انبوه جمعیت مشتاق که به پیشباز امام آمده بودند چون نگینی در حلقه انگشتر در میان شور و شوق و سلام و صلوات شیعیان و محبین قرار گرفت.

محملی که امام در آن بودند پوشیده بود، از این رو ازدحام جمعیت برای دیدار جمال نورانی امام لحظه به لحظه شدت می یافت حضرت مرکب خویش را نگاه داشته و سایبان محمل را کنار زدند با رویت چهره منور و ملکوتی امام چشمهای مؤمنین روشن شده و بسیاری از هوش رفته و اشک شوق سرازیر مینمودند و جامه بر تن می دریدند و نیز بسیاری بر خاک افتادند.

آنها که نزدیک تر بودند بوسه بر محمل و مرکب و قدوم مبارک امام زدند و آنهایی که فاصله داشتند. در عشق امام میسوختند و اشکهای شوق نثار میکردند. صدای همهمه و نواهای از دل برآمده به عشق روی مبارک امام به گونه ای بود که کسی را یارای خاموش کردنشان نبود(4)(عيون اخبار الرضا (عربی) ص ۱۳۳ : بحار الانوار ج ۲۹، ص ۱۲۷، باب ۱۲ حدیث۳) و تنها اشاره و سخن امام جمعیت مشتاق را آرام ساخت، چهره درخشان امام رخ تابید و دستها به اشاره بالا رفت و نوازش دستان مبارک و نورانی امام (گویا) بر سینه ها قرار گرفته آرامش عجیبی انبوه جمعیت را فرا گرفت نفسها در سینه ها حبس شده و دلها آماده دریافت کلام وحی شد. در میان دهها هزار نفر جمعیت مشتاق حدود ۲۴ هزار نویسنده و کاتب حضور داشتند که با قلمدان و لوح آماده نوشتن بیان امام شدند(۱).(عيون اخبار الرضا (با ترجمه) ج ۲، ص ۲۹۹ ، بحار الانوار، ج ۴۹ باب ۱۲، حدیث ۳، ص ۱۱۲۷ حديقة الرضويه، ص ۷۷) 

سرانجام امام لب به سخن گشود و حدیث ولایت را به گوش مشتاقان رساند. حدیثی کوتاه و پر معنا که حاکی از ولایت الهی و نبوی و اهل بیت بالا میباشد. همان ولایتی که ناشی از حاکمیت مطلق خداوند کریم بر عالم وجود است. همان ولایت الهی که در ولایت پیامبر بزرگ اسلام و اهل بیت او به عنوان خلفای الهی تجسم یافته است که امام در این حدیث، به آن اشاره نموده است. امام علاوه بر بیان اصل این حدیث به عنوان رواة حديث، آباء و اجداد والایش را معرفی میکند تا غیر مستقیم به ولایت آنان اشاره کرده باشد(2).(همان مدارک حدیث دیگری از امام رضا الله هست که تأکید این مطلب است و آن عبارت است از ولایه علی بن اب طالب حصني و من دخل حصنى امن من عذابي، بحار الانوار، ج ۳۹ باب ۸۷ روایت ۱، ص ۲۴۶؛ شواهد التنزيل ج ۱. ص ۱۷۰؛ عيون أخبار الرضاء ج ۲ (با ترجمه) ص ۳۰۱؛ مناقب، ج ۳، ص ۸۹ - ۱۰۱)

نوای دلنشین و کلام وحی الهی امام چنین بود که

حدثنا أبي العبد الصالح موسى بن جعفر قال: 

حدثني أبي الصادق جعفر بن محمد قال:

حدثني أبي جعفر محمد بن علی باقر علم الانبياء قال: 

حدثني أبي على بن الحسين سيد العابدين قال: 

حدثنی ابی سید شباب اهل الجنة الحسين قال: 

حدثني أبي على بن ابيطالب (ع) قال: 

سمعت النبي (ص) يقول: 

سمعت جبرئيل (ع) يقول:

قال الله جل جلاله:

انى انا الله لا اله الا انا فاعبدنى من جاء منكم بشهادة ان لا اله الا الله بالاخلاص دخل في حصنى و من دخل في حصنى امن من عذابي(1)»(عيون اخبار الرضا (با ترجمه) ج ۲، ص ۱۲۹۹ بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۱۲۲ : حديقة الرضويه، ص ۷۹ - ۸۰ )

سپس آرام شد و پس از درنگی کوتاه چنین فرمود:

و بشروطها و انا من شروطها»(2).(همان مدارک)

خدای متعال فرموده است من خدای یکتایی هستم که جز من خدایی نیست مرا بپرستید کسی که با اخلاص به یکتایی من گواهی دهد و به ولایت من سر سپرد) در قلعه (ولایت) من در آمده و چنین کسی از عذاب من در امان خواهد بود و این اقرار و گواهی شروطی دارد که پذیرفتن ولایت من از شرطهای آن هست.