فصل یکم
امامت هشتمین امام
امام رضا (ع) در شرایطی که خلافت عباسیان (۱۳۲ - ۶۵۶) (ق) روز به روز بر اقتدار خود می افزود در مدینه به دنیا آمد زمان زندگی او برابر بود با عصر اول خلافت عباسیان در دوران خلفای قدرتمندی چون منصور هارون الرشید و مأمون نیمه دوم سده دوم و اوایل سده سوم قمری در روزگار امام جنبشهای علویان علیه عباسیان که با شعار حمایت از آل محمد (ص) روی کار آمده بودند - گسترش یافت اما سرانجام با خلافت مأمون عباسیان توانستند قدرت و موقعیت خویش را تثبیت کنند.
۱. نام و نسب
امام هشتم شیعیان فرزند ارشد امام موسی کاظم (ع) است و نام آن حضرت علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن على بن حسين بن على بن ابی طالب است. بنا بر قول مشهور در روز ۱۱ ذیقعده سال ۱۴۸ (۲۲) دی ماه ۱۴۴ ش) در مدینه به دنیا آمد برای نمونه - قتال نیشابوری ۱۳۸۶ ق، ص ۲۳۶) پدر بزرگوارش امام کاظم، موسی بن جعفر (ع) امام هفتم شیعیان و مادرش ام ولد بود که ام البنین کنیه داشت (کلینی، ۱۴۰۱ ق، ج ۱، ص ۴۸۶).