پایداری در برابر انحراف
سالهای پایانی عمر امام هفتم بیشتر در زندان سپری میشد. ارتباط شیعیان با آن حضرت بسیار دشوار شده بود. همچنین پراکندگی جغرافیایی شیعه نیز در سرزمین پهناور حکومت اسلامی سبب شده بود تا ارتباط حضوری با امام برای بسیاری از شیعیان ناممکن شود. از این رو امام کاظم له برای آنکه شیعیان بتوانند با ایشان ارتباط پیدا کنند سازمان وکالت را سامان دادند امام با وکیل نمودن افراد مورد اعتماد آنها را پل ارتباطی بین شیعه و امامت معرفی کرد. شیعیان نامه ها سؤالات و وجوهات شرعی خویش را از طریق وکیلان به امام می رساندند بیشتر وکیلان امام افرادی متدین شناخته شده و مورد اعتماد بودند. هزاران دینار از وجوهات در اختیار آنان بود تا به مصارفی که امام آنها را مأمور کرده بود برسانند.
اما همین که امام کاظم له در زندان هارون به شهادت رسید چند نفر از وکیلان پول دوست و مقام طلب تصمیم گرفتند تا شهادت امام هفتم را انکار کنند و بدین سان پولهای گردآوری شده مردم را تصاحب کنند. این چند وکیل منحرف با رشوه دادن یا پیشنهاد رشوه به اصحاب امام هفتم سعی میکردند تا فرقه جدید خود را که به واقفیه مشهور شده بود گسترش دهند.
آنان مدعی شدند که امام کاظم از نظرها غایب شده و چندی دیگر ظهور خواهد کرد و بشریت را از ستمها نجات خواهد داد. یعنی آن حضرت آخرین امام و منجی بشریت است و حضرت علی بن موسی الرضا الله امام نیست. دانشمندان و وکیلان خوب و شایسته امام کاظم همچون صفوان بن یحیی و یونس بن عبد الرحمان - با قدرت در مقابل این شایعه افکنیها و این انحراف خطرناک ایستادگی کردند. اما متأسفانه جمعی از جاهلان و کوته اندیشان جذب این گروه انحرافی شدند.
علنی شدن شبهات و سؤالات از سویی و ایجاد انحراف از جانب سران واقفیه سبب شد که زمینه برای تبیین مسائل امامت بیش از پیش فراهم آید. بنابراین در این دوره مباحث مربوط به امامت بسیار پررنگ و به صورت علنی از زبان امام رضا صادر شد.
امام رضا با قدرت در مقابل منحرفان هفت امامی ایستادگی کرد و با طرح مباحث علمی به شبهات آنان پاسخ گفت. دانشمندان اصحاب امام نیز همواره نیرنگهای واقفیان را برملا میکردند. سالهای نخست امامت امام رضا به سبب رویارویی با فتنه منحرفان واقفیه بر ایشان و شیعیان بسیار دشوار گذشت.(قرب الإسناد ۲۰۰)