اهداف امام رضا از هجرت به خراسان
با ظلم و ستمی که خاندان اموی و بعد از آن خاندان عباسی بر شیعیان و علویان و بالاخص خاندان اهل بیت اعمال داشتند مردم با هویت و افکار ظالمان آشنا میشدند و از طریقه خویش دست شسته و شیعه میگشتند. بعد از شهادت امام موسی کاظم الله و در دوران امامت امام رضا بر تعداد شیعیان افزوده شد و این امر در شهرهای ایران شدت بیشتری داشت؛ و چون در آن زمان تنها مدینه و کوفه و چند شهر کوچک پایگاه شیعیان بود نیاز به این که در دیگر نقاط (شرق) پایگاهی برای شیعیان شکل بگیرد، سبب گردید که امام از فرصت پیش آمده دعوت مأمون از امام رضا برای آمدن به خراسان نهایت استفاده را ببرد. امام ه با این اهداف به خراسان هجرت کردند.
۱- برقراری پیوند با ایرانیان متمایل به تشیع و تبلیغ گسترده دین اسلام در ایران و نواحی اطراف آن.
۲- تبدیل خراسان به کانون تشیع و تلاش در جهت تقویت روحی و معنوی آنها.
۳-کاهش فشار بر علویان و دوستداران امام ه و هواداری و حمایت از شیعیان این نواحی که همواره مورد خشم و غضب حکومت های غاصب و فاسد بودند و از ناحیه عباسیان در تنگنا قرار داشتند.
۴-وارد شدن به صحنه سیاست پس از سالها دوری امامان و اهل بیت از حکومت و کنترل دستگاه حکومت از انحرافات که میتوانست به انهدام اسلام منجر شود.
۵- تلاش برای تحکیم مبنای شیعه با مبارزه علمی با دانشمند نماهای فاسد و گمراه که در این نواحی به ترویج افکار انحرافی خود مشغول بودند.
۶- اعلام عدم مشروعیت دستگاه خلافت مأمون از سوی امام .
بنابراین چون از نگاه شیعه گفتار و رفتار معصوم حجت و برهان شرعی است، از این رو سفر امام رضا سفری معنوی نبود بلکه هجرتی تکلیف مدار و هدفمند به انگیزه آشکار سازی مکر و حیله دشمنان بود. امام رضا قبول دعوت را با نهایت دقت و هوشیاری انجام دادند و نهایتاً رضایت به ولا یتعهدی خود راهی برای رسیدن به اهداف امام بود. (۱)(زندگی سیاسی هشتمین امام الله ، لوح فشرده )