عبدالله بن صلت از مردی از اهالی بلخ روایت کرده است که گفته است: «من در سفر امام رضا (ع) به خراسان در خدمت او بودم یک روز دستور فرمود، سفره غذا بیندازند. در کنار سفره همگی غلامان آن حضرت از سیاهان و غیر آنها گرد آمدند. من به آن جناب عرض کردم من فدایت شوم کاش برای اینها، سفره جداگانه ای انداخته میشد.» امام (ع) فرمود: «پروردگار ما یکی است پدر و مادر ما هم یکی است و پاداش هم به کردار است. »»

بنابراین امام (ع) هیچ تفاوتی میان خود و بردگان و غلامان خویش، جز به کردار نمی بیند. و به غیر از عمل همه امتیازات و نابرابریهایی که مربوط به حقوق اجتماعی می باشد، منتفی است و همگی در این امور برابر و یکسانند. زیرا همه مخلوق خدایند و پدر آنها آدم و آدم از خاک آفریده شده است.

ابن عباد، نوع سلوک زاهدانه آن حضرت را برای ما بیان می کند و می گوید: «امام رضا (ع) در تابستان به روی حصیر و در زمستان بر روی پلاس می نشست و جامه خشن می پوشید و هنگامی که در میان مردم ظاهر می شد، خود را می آراست.»

صص 106

امام رضا (ع) الگویی برای همیشه تاریخ

امامان پاک ما در میان مردم و با مردم می زیستند و به مردم درس زندگی، پاکی، تقوا درستکاری، فضیلت و ... می آموختند. آنان الگو و سر مشق دیگران بودند. با آنکه مقام رفیع امامت آنان را از مردم ممتاز میساخت چون برگزیده خدا و حجت او در زمین بودند، در عین حال در جامعه حریمی جدا از مردم نمیگرفتند و خود را از مردم جدا نمی کردند و به روش جباران انحصار و اختصاصی برای خود قائل نمی شدند. هرگز مردم را به بردگی و پستی نمیکشاندند و تحقیر نمیکردند آنان نمونه بارز اسوه حسنه بوده و هستند. 

ابراهیم بن عباس میگوید: «چون سفره غذا به میان می آمد، همه افراد خانه حتی دربان را نیز بر سر سفره خویش می نشاند و آنان همراه با امام غذا می خوردند. شبها کم می خوابید و بسیاری از شبها تا صبح بیدار میماند و به عبادت می گذراند. بسیار روزه می داشت و روزه سه روز در هر ماه را ترک نمیکرد گویا منظور روزه پنج شنبه اول ماه و چهارشنبه وسط ماه و پنج شنبه آخر ماه است که پیشوایان معصوم (ع) فرموده اند کسی که اضافه بر روزه ماه مبارک رمضان در هر ماه این سه روز را روزه بگیرد، مانند آن است که همه سال روزه باشد. کار خیر و انفاق پنهان بسیار داشت و بیشتر در شبهای تاریک مخفیانه به فقرا کمک میکرد.

صص135