۱ - تقوا و اطاعت از خدا

رجاء بن ابی ضحاک سرپرست کسانی که امام رضا (ع) را از مدینه به خراسان آوردند، ضمن بیان شرح مفصلی از حالات و عبادات شبانه روزی حضرت رضا (ع) در مسیر راه میگوید: "فَوَ اللهِ ما رَأَيْتُ رَجُلاً كَانَ أَتْقَى لِلَّهِ تَعَالَى مِنْهُ وَلَا أَكْثَرُ ذِكْراً لِلَّهِ فِي جَمِيعِ أَوْقاتِهِ مِنْهُ وَلَا أَشَدُّ خَوْفاً لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْهُ * سوگند به خدا مردی را ندیدم که از حضرت رضا (ع) با تقواتر باشد و در همه اوقات، بیشتر از او به یاد خدا باشد و بیشتر از او دارای خوف و ترس از خدا باشد. ( عيون، ج ۲، صفحه ۱۸۰، منتهی الامال، صفحه ۸۶۹ ناسخ التواریخ، ج ۱۱، صفحه ۲۱۵، به نقل از عیون و بحار) 

مأمون نیز پس از شنیدن شرح عبادتها و اخلاق و صفات پسندیده امام رضا (ع) از رجاء بن ابی ضحاک خطاب به او میگوید ای پسر ضحاک، "هذا خَيْرُ الْأَرْضَ وَ أَعْلَمُهُمْ وَ أَعْبَدُهُمْ * این شخص امام رضا علی ) بهترین خلق روی زمین و داناترین و عابدترین ایشان است (ناسخ التواریخ، ج ۱۱، صفحه ۲۲۰، به نقل از عیون و بحار)

۲ - مخالفت با بی تقوایی و ترک اطاعت خدا

یکی از برادران امام رضا (الله) زید نام داشت که به علت علاقه به مقام و ریاست امامت حضرت رضا (ع) را نپذیرفت و مردم را به سوی خود دعوت کرد (نقل شده که حضرت امام رضا (ع) سخنانی به او فرمودند و بعد سوگند یاد کردند که دیگر با او سخن نگویند. بحار، ج ۴۸، صفحه ۳۱۵) و در مدینه دست به شورش زد. او عده ای را کشته و خانه های بنی عباس را  آتش زده بود و از این جهت به او زید النار میگفتند مأمون سپاهی را برای مقابله با او فرستاد. آنها او را دستگیر کردند و نزد مأمون آوردند مأمون گفت: او را نزد  برادرش علی بن موسى الرضا ( علي ) ببريد. 

حسن بن موسی بغدادی میگوید در محضر امام رضا (ع) بود. امام (ع) با گروهی مشغول صحبت بودند زید بن موسی فرزند امام موسی کاظم ) در گوشه ای دیگر با جمعی صحبت میکرد و پیوسته میگفت: ما چنین کردیم ما چنین هستیم و بدین طریق فخر فروشی میکرد امام (ع) سخنان او را شنیدند. هنگامی که زید بر برادرش وارد شد امام (ع) به او فرمودند: ای زید حرفهای بعضی نادانان اهل کوفه تو را فریب ندهد که میگویند: "إِنَّ فَاطِمَةَ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَحَرَّمَ اللَّهُ ذُرِّيَتَهَا عَلَى النَّارِ " * خداوند به خاطر پاکی و طهارت حضرت فاطمه (ع) که عفت ورزید ذریه و فرزندان او را بر آتش حرام کرده است. * 

بدان که این سخن مخصوص امام حسن (ع) و امام حسین (ع) است (که معصوم از گناه بوده اند اگر تو گمان میکنی که با گناه و معصیت خدا وارد بهشت می شوی و پدرت موسی بن جعفر (ع) هم بندگی و اطاعت خدا کند و روزها روزه بگیرد و شبها را به عبادت بپردازد او هم داخل بهشت میگردد، بنابراین مقام تو در پیشگاه خدا از موسی بن جعفر ( ) گرامی تر است. "وَاللهِ مَا يَنَالُ أَحَدٌ ما عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ إِلَّا بِطَاعَتِهِ وَ زَعَمْتَ أَنَّكَ تُنَالُهُ بِمَعْصِيَتِهِ فَبِئْسَ مَا زَعَمْتَ * سوگند به خدا هیچ کس به مقام و پاداشی که در پیشگاه خدا است نمیرسد مگر با اطاعت از او و با این حال تو گمان میکنی که با معصیت خدا به آن مقام و پاداش میرسی، به راستی که بد گمان میکنی و سخت در اشتباه هستی *

 امام زین العابدين (ع) فرمودند از برای نیکوکار ما دو اجر و پاداش است و برای گنهکاران ما نیز دو کیفر و عذاب می باشد.

 زید گفت من برادر و پسر پدرت هستم.

امام رضا (ع) فرمودند تو مادام که از خدا اطاعت کردی، برادر من هستی حضرت نوح پیامبر (ع) گفت: ای پروردگار من پسرم از خاندان من است (پس او را از عذاب نجات بده و وعده تو در مورد نجات (خاندانم حق است و تو از همه حکم کنندگان برتر هستی خداوند به او فرمود: "إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صالح" (سوره هود، آیه های ۴۵ و ۴۶) * او از اهل و خاندان تو نیست، او عمل [فرزند] غیر صالح و ناشایسته ای است. بنابراین خداوند او را به خاطر گناهش از خانوادگی و فرزندی نوح خارج کرد. (عيون، ج ۲، صفحه ۲۳۴، بحار، ج ۴۹ صفحه ۲۱۸ و صفحه ۲۳۷)