بهترین و پسندیده ترین نام
نام اصلی امام هشتم علی (ع) است و همچون نام جد بزرگوارش حضرت امير المؤمنين (ع ) مشتق از نام الهی و از ماده علو به معنی بلندی و غلبه است. در هر صورت این اسم مقدس بر علو شأن و مرتبه و امتیاز ایشان از همگنان دلالت می نماید چنانچه در تفسیر آیه شریفه "إِنَّ عِدَةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً نوشته اند منظور از ماه های دوازده گانه همان دوازده امام والامقام است و منظور از منها أَرْبَعَةٌ حُرُم چهار امام بزرگواری هستند که نام ایشان علی (ع) است. (ناسخ التواريخ امام رضا ()، ج ۹، صفحه ۱۹) (یعنی امام های اول چهارم، هشتم و دهم )
کنیه آن حضرت ابوالحسن (ع) و لقب یا نام معروف ایشان رضا (ع) می باشد.
از حضرت امام کاظم (ع) روایت شده که همانا فرزندم علی (ع) بزرگ فرزندان من است و من کنیه خود ابوالحسن را به او بخشیدم. ایشان پسر خویش را رضا (ع) نامیدند و به پاس احترام آن فرزند گرامی هیچگاه او را به نام نمیخواندند و همواره فرزند پسندیده و محبوب خود را رضا می نامیدند و می فرمودند: فرزند مرا رضا (ع) بخوانید و هر وقت از آن حضرت سخن می راندند میفرمودند به فرزندم رضا (ع) چنین گفتم، رضا (ع) با من چنین گفت و هرگاه او را مورد خطاب قرار میدادند می فرمودند: یا ابا الحسن. (منتهى الامال، صفحه ۸۶۰ ناسخ التواریخ، صفحه ۲۰ و صفحه ۲۱)
در مورد علت نامگذاری ایشان به نام مبارک رضا (ع) چند دلیل را می توان ذکر نمود:
۱ - آن بزرگوار مورد رضا و پسند خدای تعالی و نیز مورد رضا و پسند رسول خدا ) و امامان معصوم (ع) بودند.
۲ - شیعه و سنی موافق و مخالف همه او را پسندیدند در مورد او اتفاق نظر داشتند و آن حضرت مورد رضا و پسند همه بود.
چنانچه شخصی به نام بزنطی به امام جواد (ع) عرض کرد، گروهی از مخالفان شما گمان میکنند که مأمون پدر بزرگوارتان را رضا (ع) نامید، در آن هنگامی که به ولایت عهدی او رضایت داد آن حضرت فرمود: سوگند به خدا دروغ گفتند و فاجر و گنهکار شدند بلکه خدای تبارک و تعالی او را رضا (ع) نامید برای آنکه پسندیده خدا در آسمان و پسندیده رسول خدا ( ) و امامان بعد از او (ع) در زمین بود و او را برای امامت پسندیدند.
او عرض کرد: آیا همه پدران والامقام تو پسندیده خدا و رسول خدا (ﷺ) و امامان بعد از او ( ) نبودند؟ فرمودند بلی بودند عرض کرد: پس به چه سبب در میان آنها آن حضرت به این لقب اختصاص یافت؟ فرمودند: برای آنکه مخالفان و دشمنان همه او را پسندیدند و از وی خشنود بودند، چنانچه موافقان و دوستان از او خشنود بودند و اتفاق دوست و دشمن برای هیچ یک از پدران بزرگوارش وجود نداشت پس بدین جهت او را در میان امامان (ع) به این لقب مخصوص نامیدند. (منتهی الامال صفحه ۸۶۰ ناسخ التواریخ، صفحه ۲۲)
3- آن حضرت به رضای پروردگار راضی بود و این خصلت ارزشمند را همچون سایر امامان (ع) به طور کامل داشت. از این جهت ایشان را (رضی) یعنی خشنود از خدای هم نامیده اند. البته از سایر لقبهای آن حضرت (صابر) یعنی صبر کننده هم میباشد ولی بنابر روایت مقام رضا بالاتر از مقام صبر است و آن بزرگوار علاوه بر صبر در برابر مشکلات و مصائب بر خواست الهی رضایت کامل داشتند و جملات حک شده بر نگین انگشتری ایشان نیز به خوبی نشان دهنده این امر می باشد. موسی بن عبدالرحمن میگوید از حضرت ابوالحسن الرضا ( علي ) درباره نقش انگشترش و انگشتر پدرش سؤال کردم فرمودند نقش انگشتر من "ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ الا بالله " (هر چه خدا بخواهد همان میشود و هیچ نیرویی جز ذات پاک او نیست.) می باشد و نقش انگشتر پدرم "حَسْبِيَ اللهِ " (خدا مرا کافی است .) است و این انگشتر همان است که من در انگشتم میکنم. (منتهی الامال، صفحه ۸۶۲)