ورود امام به سرخس
امام رضا پس از گذر از طوس و سناباد به سوی سرخس(1) ۱ - شهری است که در نیمه قرن اول هجری در زمان خلافت عثمان به دست اعراب فتح شد و در عصر امام رضا این شهر از موقعیت خاص فرهنگی و سیاسی برخوردار بوده است (معجم البلدان ۲۰۸٫۳؛ فتوح البلدان (۳۹۵). رفتند. آنچه درباره سفر امام به سرخس شایان درنگ است سخن بعضی راویان مبنی بر محبوس بودن حضرت رضا در آن شهر است. شیخ صدوق الله با نقل حدیثی از عبد السلام بن صالح هروی آن را یاد آور شده می نویسد:
«عبد السلام بن صالح هروی گفت
در شهر سرخس نزد خانه ای رفتم که امام رضا در آن زندانی و در بند بود. از زندانبان دیدار امام را خواستار شدم او نپذیرفت و اظهار داشت هیچ راهی برای ملاقات با امام وجود ندارد علت را جویا شدم زندانبان گفت:
امام همواره مشغول عبادت است به گونه ای که تنها در ابتدای روز و نزدیک ظهر و نیز هنگام غروب آفتاب از نماز فارغ میشود در این مواقع نیز به مناجات می پردازد. راوی میگوید از او خواستم تا در چنین مواقعی اجازه ملاقات گیرد. به دنبال آن بود که زمانی بر حضرت وارد شدم و ایشان در حال مخصوص خود در مصلی نشسته بودند. »(2) ۲ - عيون اخبار الرضا ۱۸۳٫۲ )
علاوه بر مرحوم صدوق دیگرانی نیز از زندانی شدن حضرت در سرخس خبر داده اند. از جمله صاحب كتاب وفاة الامام الرضاء می نویسد:
«هنگام ورود حضرت رضا به شهر سرخس کرامات و معجزات آن حضرت زمینه بدگمانی و حسادت مأموران حکومتی را فراهم ساخت. در نتیجه آنان حضرت را به زندان انداخته و در بند قرار دادند و از دیدار مردم با امام جلوگیری می کردند. »(3) - وفاة الامام الرضا ٢٩ )