عفو و گذشت

یکی از بزرگترین علتهای موفقیت و پیشبرد اجتماعی عفو و بخشش است؛ چرا که در اختلافها و برخوردها اگر قرار باشد هر دو طرف قاطعانه موضع خود را حفظ کرده و گذشت نداشته باشند ، اختلاف ها همیشه باقی مانده و حتی روز به روز بیشتر خواهد شد و گاهی اختلافها به جایی میرسد که نباید برسد، ولی در مقابل اگر یک طرف به خاطر خدا گذشت کند و باعث شود که اختلافها تبدیل به صلح و سازش شود، خداوند متعال نیز از این گذشت او چشم پوشی نخواهد کرد؛ لذا علی بن موسی الرضا علیه السلام در این باره می فرمایند :

مَا الْتَقَتْ فِئَتَانِ قَطُّ ، إِلَّا نُصِرَ أَعْظَمُهُمَا عَفْواً . (تحف العقول : ص ۴۷۰)

هیچ گاه دو گروه با یکدیگر درگیر نشدند، مگر این که با گذشت ترین آنها پیروز شد .

البته قابل توجه این که ممکن است گاهی کسی که عفو و گذشت دارد از نظر ظاهری پیروز نشده باشد ولی آنچه که قابل انکار نیست. این است که عفو و گذشت خود بزرگترین پیروزی ها و نشانه قدرت روحی آن شخص میباشد و در حقیقت چنین شخصی بر هوای نفس خود پیروز شده است و همانگونه که مبارزه با نفس ، جهاد اکبر است؛ غلبه بر نفس هم بزرگترین پیروزی است.