بی احترامی به فقرا
یکی از حساس ترین نکات اخلاقی اعتنا و احترام به فقرا است چرا که فقیری که به خاطر تهی دستی در روزگار زجر میکشد، سزاوار نیست که به واسطه رفتار و برخورد اجتماعی هم منزجر گشته و شخصیتش لکه دار شود و على بن موسى الرضا علیه السلام به عنوان تذکر نسبت به این نکته خطیر می فرمایند:
مَنِ اسْتَذَلَّ مُؤْمِناً أَوْ حَقَّرَهُ لِفَقْرِهِ ، أَوْ قِلَّةِ ذَاتِ يَدِهِ ، شَهَّرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ يَفْضَحُهُ . (عيون اخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۳۳.)
کسی که مؤمنی را خوار و ذلیل کند و یا او را به خاطر فقر و یا تهی دستی او تحقیر کند ، خداوند متعال در روز قیامت ابتدا او را مشهور کرده سپس در مقابل خلایق او را رسوا خواهد کرد.
چرا که فقر و تهی دستی ، حق تحقیر و کوچک کردن کسی را به دیگری نمی دهد، زیرا ارزش و تقرب در نزد خدا ضعف یا قوت مالی و مادی نیست؛ بلکه آنچه در نزد حق تعالی ارزش دارد و موجب تقرب می گردد، میزان تقوا و معنویات است چه این که شخص با تقوی فقیر باشد یا غنی ، نزد خدا محترم است. ﴿ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقِيْكُمْ ﴾ ، (سوره حجرات : آیه ۱۳) لذا اگر قرار باشد کسی را به خاطر ثروت احترام بگذارد و یا به خاطر فقر ، شخصی را تحقیر و بی احترامی نماید خدا را غضبناک کرده ، حتی اگر در ابتدایی ترین مسائل مثل سلام کردن کوتاهی نماید و قابل توجه این که ریان بن صلت از علی بن موسى الرضا عليه السلام روایت کرده که فرمودند :
مَنْ لَقِيَ فَقِيراً مُسْلِماً ، فَسَلَّمَ عَلَيْهِ خِلافَ سَلَامِهِ عَلَى الْأَغْنِيَاءِ ، لَقِيَ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَهُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ ( عيون اخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۵۲)
کسی که با فقیر مسلمانی روبرو شده ، پس بر او سلام دهد به غیر آن نحوی که به ثروتمندان سلام می دهد، در روز قیامت خداوند متعال را در حالی که بر او غضبناک است ملاقات می کند.